西施詠

艷色天下重,
西施寧久微。
朝為越溪女,
暮作吳宮妃。
賤日豈殊眾,
貴來方悟稀。
邀人傅脂粉,
不自著羅衣。
君寵益驍態,
君憐無是非。
當時浣紗伴,
莫得同車歸。
持謝鄰家子,
效顰安可希。

 

Tây Thi vịnh

Diễm sắc thiên hạ trọng,
Tây Thi ninh cửu vi.
Triêu vi Việt khê nữ,
Mộ tác Ngô cung phi.
Tiện nhật khởi thù chúng,
Quý lai phương ngộ hy.
Yêu nhân phó chi phấn,
Bất tự trước la y.
Quân sủng ích kiêu thái,
Quân liên vô thị phi.
Đương thì hoán sa bạn,
Mạc đắc đồng xa quy.
Trì tạ lân gia tử,
Hiệu tần an khả hy.

 

Dịch nghĩa

Vì thiên hạ trọng sắc đẹp,
Lẽ nào Tây Thi lại ở mãi trong cảnh nghèo.
Buổi sớm còn là cô gái (giặt lụa) bên khe (Nhược Da) nước Việt,
Buổi chiều đã là phi tần trong cung vua Ngô.
Thuở hàn vi nào đâu có khác gì mọi người,
Khi sang trọng rồi mới biết là hiếm có.
Nàng sai người thoa phấn thơm,
Nàng không tự mặc lấy áo lụa.
Được vua yêu quý, nàng càng thêm kiêu,
Vua thương không kể gì điều phải trái.
Những cô bạn thời ấy cũng giặt lụa,
Chẳng ai được ngồi cùng xe với nàng về cung vua.
Nàng nhắn đáp cô gái nhà hàng xóm,
Bắt chước nhăn mặt, đâu có mong được gì?


Tây Thi còn gọi là Tây Tử, họ Thi tên Di Quang, có nhan sắc, con của một người bán củi ở núi La nước Việt. Nàng thường giặt lụa ở khe Nhược Da (ở phía nam huyện Chư Kỵ tỉnh Chiết Giang), được Việt vương Câu Tiễn dùng làm kế mỹ nhân dâng Ngô vương Phù Sai, khiến Phù Sai say đắm, vì thế Câu Tiễn có cơ hội diệt được nước Ngô.

 

Xếp theo:

Trang trong tổng số 3 trang (25 bài trả lời)
Trang đầu« Trang trước‹ [1] [2] [3] ›Trang sau »Trang cuối

Ảnh đại diện

Tây Thi vịnh

Chữ 脂 trong câu 7:  邀人傅脂粉 (Yêu nhân phụ chi phấn), theo Tự điển Hán Việt của Thiều Chửu:

脂 Chi: ① Mỡ tảng, mỡ dót lại từng mảng.
② "Yên chi" 燕脂 phấn, đàn bà dùng để làm dáng. Nguyên viết là 燕支. Có khi viết là 胭脂 hay 臙脂. Tục gọi tắt là "chi" 脂, như "chi phấn" 脂粉 phấn sáp.


Còn câu phiên âm là “Yêu nhân phụ hương phấn” và được dịch nghĩa là “Nàng sai người thoa phấn thơm”, có lẽ nên viết 邀人傅香粉 như bản đăng trên trang http://hi2100.com/education/5old/5old-01.htm.

Vô sự tiểu thần tiên
Chưa có đánh giá nào
Trả lời
Ảnh đại diện

chi/hương

Đúng là chữ này cũng có dị bản, xin cảm ơn bạn.

Lộ tòng kim dạ bạch,
Nguyệt thị cố hương minh.
Chưa có đánh giá nào
Trả lời
Ảnh đại diện

Tây Thi vịnh

Chi phấn hay hương phấn?

Có người bảo rằng “phấn thơm” thời Tam Quốc chưa có, người thời đó dùng phấn son để trang điểm, nhưng muốn “thơm” thì đeo túi hương chứa bột quế, hoa khô… (mãi về sau, Bảo Ngọc, Đại Ngọc và các tiểu thư trong “Hồng lâu mộng” vẫn còn đeo “túi thơm”). Dùng hai chữ “hương phấn” – phấn thơm - chỉ hợp… lỗ tai người đời nay thôi!

Cũng cần nói thêm là hầu hết các trang web đăng bài thơ này đều chép là “chi phấn” 脂粉.

Vô sự tiểu thần tiên
Chưa có đánh giá nào
Trả lời
Ảnh đại diện

chi phấn/hương phấn

Trong tập "Vương Ma Cật toàn tập tiên chú" của mình chép là chữ "chi phấn" nhưng kèm cước chú nói bản trong "Hà nhạc anh linh tập" chép là "hương phấn". "Hà nhạc anh linh tập" là do Đoàn Phan 殷璠 đời Đường tuyển, nên không thể nói là chỉ hợp tai người ngày nay được :)
Dù sao mình cũng đổi lại thành "chi phấn" và chú thích dị bản là "hương phấn".

Lộ tòng kim dạ bạch,
Nguyệt thị cố hương minh.
Chưa có đánh giá nào
Trả lời
Ảnh đại diện

Bản dịch của Trần Trọng Kim

Dưới trời sắc đẹp quý thay
Tây Thi đâu chịu lâu ngày hàn vi
Sớm làm gái Việt trong khe
Chiều đà chính vị Ngô phi lâu dài
Ngày bần tiện khác chi ai
Sang rồi mới biết sắc tài ai đương
Gọi người hầu hạ phấn hương
Áo là có kẻ sẵn sàng điểm trang
Vua yêu thêm vẻ dịu dàng
Vua thương có quản chi đường thị phi
Khi xưa gái giặt bạn bè
Ai đâu được dự cùng xe mà về
Nhắn lời bạn gái cùng quê
Đừng mong bắt chước cau mi nhăn mày


[Thông tin 1 nguồn tham khảo đã được ẩn]
Lộ tòng kim dạ bạch,
Nguyệt thị cố hương minh.
Chưa có đánh giá nào
Trả lời
Ảnh đại diện

Bản dịch của Trần Trọng San

Thiên hạ còn yêu vì sắc đẹp
Tây Thi há mãi chịu hàn vi
Sáng còn là gái bên khe Việt
Chiều đã sang Ngô làm quý phi
Lúc nghèo há khác chi người khác
Giàu sang mới rõ hiếm ai bì
Phấn son cũng vậy người trau chuốt
Mặc áo nhờ tay kẻ giúp vì
Vua mến lại càng thêm vẻ đẹp
Vua thương chẳng kể thị cùng phi
Bạn bè giặt lụa bên khe trước
Không được chung xe đón rước về
Nhắn lời bạn gái bên hàng xóm
Bắt chước nhăn mày phỏng ích chi

Lộ tòng kim dạ bạch,
Nguyệt thị cố hương minh.
Chưa có đánh giá nào
Trả lời
Ảnh đại diện

Bản dịch của Anh Nguyên

Người ta trọng sắc đẹp thôi,
Tây Thi há chịu mãi đời hèn đâu.
Sớm, bên suối Việt giãi giầu,
Chiều, là phi nữ trong lầu vua Ngô.
Nghèo, đâu khác bạn bao giờ,
Đến nay quyền quý, nào ngờ, hiếm hoi.
Phấn hương, sai kẻ tôi đòi,
Khi thay áo lụa, chỉ coi người làm.
Vua chiều, kiêu ngạo đồn vang,
Vua yêu, chẳng kể trái ngang phải gì.
Bạn bè giặt lụa cùng thì,
Không cô nào được chung đi xe về.
Nhắn cô hàng xóm gần kề:
‘‘Chau mày, bắt chước không hề ích chi!’’...

Chưa có đánh giá nào
Trả lời
Ảnh đại diện

Bản dịch của Trương Việt Linh

Sắc đẹp thiên hạ trọng
Tây Thi đâu mãi nghèo
Sớm ,gái Việt giặt lụa
Chiều, cung phi vua Ngô
Hèn,cũng như mọi kẻ
Sang, của hiếm ai so
Trang điểm con hầu giúp
Mặt áo kẻ đòi lo
Vua yêu thêm kiêu ngạo
Vua quí thêm hồ đồ
Bao người chung giặt lụa
Chung xe không một cô
Nhắn gởi hàng xóm cũ
Nhăn mặt đừng bày trò

Chưa có đánh giá nào
Trả lời
Ảnh đại diện

Bản dịch của Nguyễn Minh

Vì thiên hạ trọng người xinh đẹp
Nên Tây Thi đâu nép cảnh nghèo
Sớm còn gái Việt bên ngòi
Tối đà được rước cung Ngô phi tần
Thuở hàn vi ân cần dễ mến
Sang trọng rồi mới đến là khôn
Sai người lấy phấn thơm dồn
Lại còn mặc áo cũng không tự làm
Được vua yêu nàng càng kiêu hãnh
Vua yêu nàng phải trái cũng ưa
Bạn cùng giặt lụa thuở xưa
Chẳng ai được đến cung vua với nàng
Nhắn cô hàng xóm, nàng rằng:
Đặt bày nhăn mặt, có ăn giải gì!

Chưa có đánh giá nào
Trả lời
Ảnh đại diện

Bản dịch của Trương Việt Linh

Sác đẹp thiên hạ trọng
Tây Thi đâu mãi nghèo
Sớm,gái Việt giặt lụa
Chiều,cung phi vua Ngô
Hèn,cũng như mọi kẻ
Sang,của hiếm ai so
Trang điểm,con hầu giúp
Mặt áo,kẻ đòi lo
Vua yêu thêm kiêu ngạo
Vua quí càng hồ đồ
Bao người chung giặt lụa
Chung xe không một cô
Nhắn gởi hàng xóm cũ
Nhăn mặt đừng hồ đồ

Chưa có đánh giá nào
Trả lời

Trang trong tổng số 3 trang (25 bài trả lời)
Trang đầu« Trang trước‹ [1] [2] [3] ›Trang sau »Trang cuối