秋砧

聲從月夜三千戶,
響洞長安十二街。
遠戍未於能到耳,
搧於華驛倒秋懷。

 

Thu châm

Thanh tòng nguyệt dạ tam thiên hộ,
Hưởng động Trường An[1] thập nhị nhai.
Viễn thú vị ư năng đáo nhĩ,
Thiên ư Hoa dịch đảo thu hoài.

 

Dịch nghĩa

Tiếng đập vải đêm trăng từ ba nghìn hộ đưa tới,
Vang động cả mười hai phố ở Trường An.
Tiếng này chưa chắc đã đến tai người lính thú phương xa,
Chỉ nện vào tâm tình nhớ thu của người nằm quán trạm Trung Hoa.


Bài thơ này trong số chùm thơ vịnh cảnh thu ở Yên Đài (Yên Kinh) mà một số người trong sứ đoàn do Phan Huy Ích dẫn đầu sang nhà Thanh, trong đó có thơ của Phan Huy Ích, Vũ Huy Tấn, Đoàn Nguyễn Tuấn, Bùi Ứng Thằng (người Thanh).

Nghề làm vải xưa có công đoạn dùng chày nện vải trên một tảng đá (châm) cho vải mềm mại, mỏng đẹp. Âm thanh nện vải này gợi cảm hứng rất lớn cho các thi nhân xưa, đặc biệt dùng miêu tả nỗi lòng chinh phụ nhớ chồng ngoài biên ải (chinh phụ nện vải để may áo rét gửi cho chồng).

Bài Tử Dạ thu ca của Lý Bạch có câu: “Trường An nhất phiến nguyệt, vạn hộ đảo y thanh” (Một tấm trăng trong thành Trường An vang tiếng đập vải của muôn hộ), “vạn hộ” hay “tam thiên hộ” ở đây chỉ là nói số nhiều.

Chú thích:
[1]
Ở đây chỉ Yên Kinh.
Trường An ( 34.264,108.948): Trường An 長安 là kinh đô nhà Hán và nhà Đường, Trung Quốc, cố chỉ nay trong thành phố Tây An, tỉnh Thiểm Tây, là thắng cảnh du lịch quốc tế. Các đời sau, cả ở Trung Quốc và Việt Nam, người ta cũng thường dùng Trường An với nghĩa là kinh đô nói chung. Ví dụ câu ở ca dao “Chẳng thơm cũng thể hoa lài, Dẫu không thanh lịch cũng người Tràng An”, Tràng An dùng để chỉ kinh thành Thăng Long.

Cổng phía đông thành Tây An ngày nay
Hình: Cổng phía đông thành Tây An ngày nay



[Thông tin 1 nguồn tham khảo đã được ẩn]

 

Xếp theo:

Trang trong tổng số 1 trang (3 bài trả lời)
[1]

Ảnh đại diện

Bản dịch của Nguyễn Văn Bách

Trăng khuya chầy vải nện sương,
Vẳng đưa khắp nẻo phố phường Trường An.
Chắc gì thấu tới ải quan,
Sứ Hoa xúi động can tràng nhớ thu.


Lộ tòng kim dạ bạch,
Nguyệt thị cố hương minh.
Chưa có đánh giá nào
Chia sẻ trên FacebookTrả lời
Ảnh đại diện

Bản dịch của Lương Trọng Nhàn

Đập vải đêm trăng tiếng nện chày,
Trường An phường phố vọng inh tai.
Chắc gì lính thú người nghe đến,
Chày nện đi Tàu tâm sứ này.


Chưa có đánh giá nào
Chia sẻ trên FacebookTrả lời
Ảnh đại diện

Bản dịch của Trương Việt Linh

Nghìn nhà đập vải đêm sương
Âm ba vang động phố phường Trường An
Chắc gì lọt tới ải quan
Chỉ e quán dịch nát gan sứ thần


Chưa có đánh giá nào
Chia sẻ trên FacebookTrả lời