20/04/2024 04:29Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn tứ tuyệt; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Tây Sơn
Đăng bởi Vanachi vào 13/08/2006 18:54
Nguyên tác
聲從月夜三千戶，
響洞長安十二街。
遠戍未於能到耳，
搧於華驛倒秋懷。
Phiên âm
Thanh tòng nguyệt dạ tam thiên hộ,
Hưởng động Trường An[1] thập nhị nhai.
Viễn thú vị ư năng đáo nhĩ,
Thiên ư Hoa dịch đảo thu hoài.Dịch nghĩa
Tiếng đập vải đêm trăng từ ba nghìn hộ đưa tới
Vang động cả mười hai phố ở Trường An
Tiếng này chưa chắc đã đến tai người lính thú phương xa
Chỉ nện vào tâm tình nhớ thu của người nằm quán trạm Trung HoaBản dịch của Nguyễn Văn Bách
Trăng khuya chầy vải nện sương,
Vẳng đưa khắp nẻo phố phường Trường An.
Chắc gì thấu tới ải quan,
Sứ Hoa xúi động can tràng nhớ thu.
Nghề làm vải xưa có công đoạn dùng chày nện vải trên một tảng đá (châm) cho vải mềm mại, mỏng đẹp. Âm thanh nện vải này gợi cảm hứng rất lớn cho các thi nhân xưa, đặc biệt dùng miêu tả nỗi lòng chinh phụ nhớ chồng ngoài biên ải (chinh phụ nện vải để may áo rét gửi cho chồng).
Bài Tử Dạ thu ca của Lý Bạch có câu: “Trường An nhất phiến nguyệt, vạn hộ đảo y thanh” (Một tấm trăng trong thành Trường An vang tiếng đập vải của muôn hộ), “vạn hộ” hay “tam thiên hộ” ở đây chỉ là nói số nhiều.
[1] Nguyên là tên kinh đô của nhà Hán, về sau thường dùng chỉ kinh đô nói chung.