Tống biệt (Há mã ẩm quân tửu) 送別（下馬飲君酒） • Tiễn bạn (Xuống ngựa uống chén rượu)

Xuống yên cạn chén anh mời,
Hỏi anh đâu chốn anh thời sẽ đi?
Anh rằng-đời chẳng ra gì,
Về Nam Sơn cũ ngủ khì cho qua!
Rồi đi...chớ hỏi nữa mà,
Đầy trời mây trắng bao la chẳng cùng !!

Tôi không phải nhà thơ, chỉ có ý kiến đôi dòng về ý nghĩa bài thơ. Rất tiếc các bài thơ Đường trên Thi viện không có phần dịch nghĩa nên người đọc muốn tìm hiểu cũng khó.

- Từ đầu của bài thơ: "HÁ" hay "HẠ" tuy viết giống nhau nhưng khi từ này là động từ thì phải đọc là "HÁ" (tương tự từ "THƯỢNG" nếu là động từ phải đọc là "THƯỚNG" mới đúng. Rõ ràng ở đây nó là động từ nên phải đọc là "HÁ".
- Ai xuống ngựa? Vương Duy hay là người bạn? Theo tôi nghĩ người trên ngựa là Vương Duy.
- "Ẩm quân tửu" . ẨM ở đây là động từ có 2 túc từ: ý là "mời anh uống rượu".
- "Đản khứ mạc phục vấn": bạn Nguyễn hứu Bông và Vũ Văn Hiệu, Vũ thế Ngọc.... thì hiểu là câu này của Vương Duy (hàm ý thấy bạn đi không hỏi thêm..) khác với ý của học giả Trần Trọng Kim (đây là câu của người bạn Vương Duy hàm ý: tôi đi, bạn đừng hỏi gì thêm nữa) và đây là ý đúng.
- Bạch vân vô tận thì! Câu này thì nghĩa đã rõ nhưng hàm ý thế nào thì thú thực tôi cũng còn lờ mờ (dù rằng đã đọc đoạn bình của bạn Vinachi. Bạn nào hiểu rõ hơn:tại sao đưa hình ảnh này (mây trắng trôi mãi) ở đây.

Mong các bạn có ý kiến thêm.

Vương Duy vừa là nhà thơ, danh họa, lại vừa là người nghiên cứu Phật học, vì vậy tứ thơ của ông vừa mênh mang, vừa sâu lắng. Để hiểu hàm ý của câu thơ cuối, thật khó mà giải thích trọn vẹn trong khuôn khổ phần "Thảo luận thêm". Để hiểu rõ, bạn có thể tìm đọc thêm ở liên kết này:

http://www.thuvienhoasen....-50_6-1_17-100_14-1_15-1/

Xuống ngựa cùng anh nhắp chén nồng,
Hỏi anh xem có chuyện gì không.
Anh rằng: ‘‘Gặp việc không vừa ý,
Về thẳng Nam-Sơn nằm khểnh trông.
Thôi để tôi đi, đừng hỏi nữa,
Còn bay, mây trắng chẳng có cùng...’’

Xuống ngựa nâng ly tiễn
Hỏi bạn đi đâu chừ
Bạn nói không vừa ý
Về nằm Nam Sơn chơi
Đi rồi không hỏi nữa
Trắng xoá ngàn mây trôi

Mời anh xuống ngựa nâng ly
Hỏi anh giờ lại ra đi nơi nào
Rằng không vừa ý chuyện đời
Nam Sơn núi cũ về chơi một mình
Đi thôi đừng hỏi bận lòng
Lửng lơ mây trắng giữa vòng nhân gian

Xuống ngựa cùng ông nâng chén rượu
Hỏi ông rằng đãi rượu vì chi?
Bạn rằng vì sắp biệt ly
Có điều bất ý nên về núi Nam
Tôi đi xin miễn hỏi han
Vì nơi mây trắng thời gian vô cùng.

Xuống yên uống rượu tiễn anh,
Hỏi anh sắp sửa du hành về đâu.
Anh rằng không vừa ý lâu,
Quên đời về mé sơn đầu Chung Nam.
Anh đi tôi chẳng hỏi han,
Mây bay trắng mãi mênh mang trên trời.

Tiện đây xuống ngựa làm ly
Cũng xin hỏi bác định đi nơi nào
Bác rằng: Thấy không sao vừa ý
Nên quyết về chí sĩ Nam Sơn
Đi thôi, chớ lại hỏi thêm
Trời cao mây trắng êm đềm mãi bay.

Xuống ngựa uống ly đãi
Hỏi vì có việc chi?
Đáp không được vừa ý
Nằm khểnh núi Nam về
Nhưng thôi đừng hỏi nữa
Mây trắng không hết thì.