Tỉ Can mộ 比干墓 • Mộ Tỉ Can
Thơ » Việt Nam » Nguyễn » Nguyễn Du » Bắc hành tạp lục
Thể thơ: Thất ngôn bát cú
Thời kỳ: Nguyễn
3 bài trả lời: 3 bản dịch
2 người thích
Từ khoá: viếng mộ (22) Tỉ Can (3) thơ đi sứ (559)
Một số bài cùng từ khoá
- Hà Nam lộ trung lập thu (Trịnh Hoài Đức)
- Ngộ Chiết Giang Vương tú tài tựu thuyền giảng thoại, tặng ngã phù đào hoạ nhất đoan tịnh thi nhất tuyệt nhân đáp tha vận (Đinh Nho Hoàn)
- Đề Quế Lâm dịch kỳ 1 (An Nam tiến phụng sứ)
- Đồ trung ngẫu hứng (Nguyễn Du)
- Phụng chỉ Nam hoàn chú Thông Châu (Lê Quý Đôn)
- Ngộ Chiết Giang Vương tú tài tựu thuyền giảng thoại, tặng ngã phù đào hoạ nhất đoan tịnh thi nhất tuyệt nhân đáp tha vận (Đinh Nho Hoàn)
- Đề Quế Lâm dịch kỳ 1 (An Nam tiến phụng sứ)
- Đồ trung ngẫu hứng (Nguyễn Du)
- Phụng chỉ Nam hoàn chú Thông Châu (Lê Quý Đôn)
Một số bài cùng tác giả
比干墓
遯狂君子各全身，
八百諸侯會孟津。
七竅有心安避剖，
一丘遺殖盡成人。
目中所觸能無淚，
地下同遊可有人。
慚愧貪生魏田舍，
忠良胡亂彊相分。
Tỉ Can mộ
Độn cuồng quân tử các toàn thân,
Bát bách chư hầu hội Mạnh Tân.
Thất khiếu hữu tâm an tị phẫu,
Nhất khâu di thực tẫn thành nhân.
Mục trung sở xúc năng vô lệ,
Địa hạ đồng du khả hữu nhân.
Tàm quý tham sinh Nguỵ điền xá,
Trung lương hồ loạn cưỡng tương phân.
Dịch nghĩa
Bậc quân tử phải đi trốn hoặc giả điên để khỏi bị giết
Tám trăm chư hầu họp nhau ở Mạnh Tân (để đánh vua Trụ tàn ác)
Có trái tim bảy lỗ thì sao không khỏi bị mổ ?
(Này đây) một gò cây cỏ (của người chịu chết) thành bậc nhân
Trông tận mắt, có thể nào không rơi nước mắt
Ở dưới đất có người có thể làm bạn đồng tâm
Đáng xấu hổ họ Ngụy quê mùa tham sống
Dám hồ đồ gượng ép chia hai Trung với Lương
Tỉ Can: là một người trong hàng chú bác của bạo chúa nhà Ân là Trụ. Ông thường can gián Trụ nên bị Trụ giết.
|
Giả điên bỏ trốn. Trước sự tàn bạo của Trụ, Vi tử bỏ trốn, Cơ tử giả điên, do đó không bị giết. |
|
Tên một bến sông, nay là bến Hà Dương, thuộc tỉnh Hà Nam. Võ Vương nhà Chu hội quan tám trăm nước chư hầu ở đây để đánh vua Trụ. |
|
Bảy lỗ. Sử ký chép: Tỉ Can can gián vua Trụ, Trụ giận nói: “Ông tự cho ông là thánh, ta nghe nói tim thánh có bảy lỗ, không biết có thực không?”, bèn giết Tỉ Can để xem tim. |
|
Thành điều nhân. Khổng Tử nói: “Hữu sát thân dĩ thành nhân” (Tự hy sinh để giữ điều nhân). |
|
Chỉ Nguỵ Trưng đời Đường. Nguỵ Trưng trước làm tôi Thái Tử Kiến Thành, anh Thế Dân. Sau Thế Dân giết Kiến Thành lên ngôi vua (tức Đường Thái Tông). Nguỵ Trưng không chết theo Kiến Thành mà lại thờ Thái tông. Ông ta hay nói thẳng nên Thái tông gọi là "điền xá hán" (lão nhà quê). |
|
Nguỵ Trưng chia bầy tôi làm trung thần và lương thần, trung thần là những người trung trực vì can gián mà bị giết, như Tỉ Can, còn lương thần là những người tôi hiền. |
Xếp theo:
Trang trong tổng số 1 trang (3 bài trả lời)
[1]
Bản dịch của Đặng Thế Kiệt
Gửi bởi Vanachi ngày 10/09/2005 01:56
Đã sửa 1 lần, lần cuối bởi Vanachi ngày 21/09/2005 00:55
Có 1 người thích
Giả điên, chạy trốn để toàn thân
Đánh Trụ chư hầu họp Mạnh Tân
Bảy lỗ trong tim sao khỏi mổ?
Một gò dưới cỏ đã thành nhân
Giờ nhìn tận mắt khôn ngăn lệ
Đất có thật tình hẳn quí thân
Họ Ngụy quê mùa tham sống nhục
Trung, Lương gượng ép dám chia phân.
Lộ tòng kim dạ bạch,
Nguyệt thị cố hương minh.
Nguyệt thị cố hương minh.
Bản dịch của Trương Việt Linh
Gửi bởi Trương Việt Linh ngày 06/09/2014 19:55
Muốn yên phận giả điên, bỏ trốn,
Họp chư hầu nơi bến Mạnh Tân.
Một vùng cỏ áy thành nhân,
Tim son bảy khiếu, mổ không núng lòng.
Mắt trông thấy tuôn dòng lệ đổ,
Chốn suối vàng hẳn có bạn thân.
Sống tham lão Ngụy cam phần,
Trung lương vẽ chuyện phân trần lừa ai.
Bản dịch của Lương Trọng Nhàn
Gửi bởi Lương Trọng Nhàn ngày 28/05/2018 19:08
Đã sửa 1 lần, lần cuối bởi Lương Trọng Nhàn ngày 25/12/2019 18:15
Giả điên quân tử muốn toàn thân,
Phiên thuộc tám trăm hội Mạnh Tân.
Bảy lỗ trái tim sao khỏi mổ?
Ccỏ khâu một nấm đã thành nhân.
Nhìn sao tận mắt không rơi lệ,
Ắt hẳn suối vàng có bạn thân.
Xấu hổ Nguỵ kia tham sống nhục,
Trung lương dám gượng ép chia phân.