Ai Đỗ Cơ Quang kỳ 1 哀杜基光其一 • Khóc Đỗ Cơ Quang kỳ 1
Thơ » Việt Nam » Cận đại » Nguyễn Thượng Hiền
Một số bài cùng tác giả
哀杜基光其一
天末淒風一雁過，
驚聞寶劍已沉波。
崚嶒氣骨如今少，
失敗英雄自古多。
一死光明同日月，
半生悲憤為山河。
佗年信史修遺傳，
奇士名高越石戈。
Ai Đỗ Cơ Quang kỳ 1
Thiên mạt thê phong nhất nhạn qua,
Kinh văn bảo kiếm dĩ trầm ba.
Lăng tằng khí cốt như kim thiểu,
Thất bại anh hùng tự cổ đa.
Nhất tử quang minh đồng nhật nguyệt,
Bán sinh bi phẫn vị sơn hà.
Tha niên tín sử tu di truyện,
Kỳ sĩ danh cao Việt Thạch qua.
Dịch nghĩa
Chân trời gió lạnh, một chiếc nhạn bay qua
Khiếp nghe gươm báu đã chìm dưới lớp sóng
Khí cốt cao ngạo ngày nay ít người
Các đấng anh hùng thất bại từ xưa vẫn nhiều
Một cái chết sáng sủa như mặt trời mặt trăng
Nửa đời người buồn giận vì sông vì núi
Ngày sau tín sử sẽ ghi chép truyện ông
Nêu cao danh giá là một kỳ sĩ như Việt Thạch gối qua ngày xưa
Đỗ Cơ Quang là chí sĩ người Hà Nội, xuất dương theo cụ Phan Bội Châu mưu đồ cứu nước. Khoảng năm 1913, ông được phái về nước để vận động tập binh nổi dậy. Cùng đi với ông có tên Nguyễn Hắc Sơn, giao du với ông đã lâu năm và thường giúp ông tiền bạc. Ông không biết hắn làm mật thám cho Pháp. Ông đi đường Vân Nam, ở đây ông vận động được nhiều kiều bào hưởng ứng. Nhân cuộc Âu chiến, ông lén về nước để mưu việc đánh Pháp. Chưa kịp khởi sự thì ông bị bắt, vì Nguyễn Hắc Sơn đã mật báo việc làm của ông với Pháp. Để thị uy cho kiều bào ở Vân Nam khiếp sợ không dám hành động, Pháp giải ông lên bắn tại Hà Khẩu gần Lào Cai, giáp biên giới Trung Quốc. Đồng bị nạn với ông có 58 người, trong đó có ông ký Lan là một người rất giỏi và một viên đội khố đỏ cũng đi theo cách mạng. Việc này được ghi chép rõ trong quyển Phan Bội Châu niên biểu và trong tập Việt Nam nghĩa liệt sử.
|
Mũi đòng của Việt Thạch, tên hiệu của Lưu Côn 劉琨 (276-318) người đời Tây Tấn ở Trung Quốc rất hăng hái với việc nước, thường gối qua đợi sáng ngày để làm việc (chẩm qua đãi cán). Ông cùng Tổ Địch 祖逖 (266-321) giúp nhà Đông Tấn chống sự xâm lăng của các tộc Ngũ Hồ, của các nước Thành Triệu, Hán Triệu, Hậu Triệu. Cả đời Lưu Côn nhiệt huyết mưu phò trợ nhà Tấn, thất bại nhiều lần không nản lòng. Tiếng tăm của ông rất lớn với những người Đông Tấn ở Giang Nam. Đại tướng Hoàn Ôn nhà Đông Tấn đi đánh Ngũ Hồ sau này thường tự ví mình với ông, coi ông là tấm gương sáng chống Ngũ Hồ để noi theo. Các nhà sử học Trung Quốc đánh giá tài năng của ông có thể không bằng Tổ Địch nhưng ý chí rất đáng ca ngợi, tuy thất bại cũng là bậc anh hùng. |
Nguồn: Nguyễn Thượng Hiền - Tuyển tập thơ văn, Chương Thâu (sưu tầm và biên soạn), NXB Lao Động, 2004
Xếp theo:
Trang trong tổng số 1 trang (3 bài trả lời)
[1]
Gió đưa chiếc nhạn đến bên trời
Gươm báu nghe tin đã gãy rồi
Khí tiết hiên ngang nay mấy kẻ
Anh hùng thất bại trước nhiều người
Chết cùng nhật nguyệt đều soi sáng
Sống đối non sông những ngậm ngùi
Tín sử sau này ghi rõ truyện
Gối đòng danh tiếng chẳng nhường ai
Bản dịch của Nguyễn Văn Dũng Vicar
Gửi bởi PH@ ngày 05/01/2017 23:15
Đã sửa 1 lần, lần cuối bởi PH@ ngày 02/03/2018 21:59
Gió lạnh cuối trời cánh nhạn xa
Nghe kinh bảo kiếm đắm sông hoà
Ngất cao chí khí ngày nay hiếm
Anh kiệt bại nhiều tự cổ mà
Một chết rạng ngời cùng nhật nguyệt
Nửa đời uất hận việc sơn hà
Ngày xưa tín sử còn truyền tích
Việt Thạch danh cao đêm gối “qua”.
Bản dịch của Lương Trọng Nhàn
Gửi bởi Lương Trọng Nhàn ngày 17/12/2019 10:05
Chân trời gió lạnh nhạn bay qua,
Khiếp nghe gươm báu sóng chìm xa.
Hiên ngang khí cốt nay vài kẻ,
Thất bại anh hùng vẫn xảy ra.
Cái chết rạng ngời như nhật nguyệt,
Nửa đời buồn giận vì sơn hà.
Ngày sau tín sử còn ghi chép,
Việt Thạch nổi danh xưa gối “qua”.