Xứ Đoài

Xứ Đoài ( 21.114,105.496): Xứ Đoài là một tên gọi của tỉnh Sơn Tây cũ vào thời Lê - Trịnh, địa phận nay gồm thị xã Sơn Tây và Quốc Oai, Hà Nội, cùng với một phần các tỉnh Phú Thọ, Vĩnh Phúc, Hoà Bình và Tuyên Quang. Thời Hậu Lê, nơi này gọi là thừa tuyên hay trấn Sơn Tây. Khi chúa Trịnh Tạc (1606-1682) được phong tước Tây Vương, ông ra lệnh đổi các địa danh nào có chữ Tây đều đổi thành Đoài, nên Sơn Tây từ đó thường được gọi là Xứ Đoài. Thời Nguyễn, trấn này được lập thành tỉnh Sơn Tây vào năm 1831. Năm 1965, một phần tỉnh Sơn Tây sáp nhập với Hà Đông thành tỉnh Hà Tây, năm 2008 thì sáp nhập vào Hà Nội; một phần khác nhập vào Vĩnh Phúc và Vĩnh Phú.

Xứ Đoài được gọi là đất tổ, có kinh đô của các vua Hùng, xưa thuộc 3 bộ Văn Lang, Phúc Lộc và Chu Diên. Ở đây có núi Tản được coi là núi tổ do Sơn Tinh ngự trị, bên cạnh là sông Đà hung dữ của Thuỷ Tinh và ngã ba Bạch Hạc có Mộc Tinh là những biểu tượng huyền thoại của Xứ Đoài.