Tạ Tỵ Tạ Văn Tỵ

Tạ Tỵ (1921-2004) tên thật là Tạ Văn Tỵ, là hoạ sĩ, nhà thơ, nhà văn. Ông sinh ngày 3-5-1921 (tức ngày 26 tháng 3 năm Tân Dậu) tại Hà Nội, nhưng trong giấy khai sinh ghi là ngày 24-9-1922, vì khai muộn một năm. Tạ Tỵ đã thành danh khá sớm khi còn là sinh viên. Năm 1941, nhờ nhận một giải thưởng tranh, ông được đến thăm kinh đô Huế. Năm 1943, ông tốt nghiệp tại trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương. Và cũng năm này, bức tranh Mùa hè của Tạ Tỵ đoạt một giải thưởng của Salon Unique.

Năm 1946, chiến tranh nổ ra giữa Việt Nam và Pháp, Tạ Tỵ cùng với nhiều hoạ sĩ Việt Nam khác, đã tham gia mặt trận Việt Minh chống Pháp và ông là người thầy dạy mỹ thuật đầu tiên trong Liên khu 3. Tác phẩm Nhớ Hà Nội năm 1947 (20×25 cm) được Tạ Tỵ vẽ trong giai đoạn này. Tháng 5-1950, Tạ Tỵ rời khỏi vùng kháng chiến để trở về Hà Nội. Ông viết cho một người bạn rằng “Cách suy nghĩ của tôi không hợp với kháng chiến sau mấy năm chung sống với họ”. Bắt đầu từ đầu thập niên 1950, ngoài tài vẽ chân dung hí hoạ, ông còn sáng tác trên nhiều lĩnh vực khác, như: truyện, thơ, kịch bản, bút ký... Năm 1951, ông triển lãm 60 bức tranh tại Hà Nội.

Sau 1954, ông vào Nam và sống ở Sài Gòn. Ở đây ông đã phục vụ trong quân đội Việt Nam cộng hoà với cấp bậc sau cùng là trung tá trong Tổng cục Chiến tranh Chính trị. Năm 1956, ông triển lãm hơn 60 bức tranh đầu tiên tại Sài Gòn. Năm 1961, ông triển lãm lần thứ hai 60 bức tranh lập thể và trừu tượng cũng ở nơi đó. Năm 1975, sau thời gian học tập cải tạo, ông cùng vợ con đến Malaysia rồi định cư tại Hoa Kỳ. Trong thời gian sống tại nước ngoài, Tạ Tỵ lại tiếp tục sáng tác. Năm 2003 sau khi vợ ông qua đời tại Hoa Kỳ, ông quyết định trở về Việt Nam với ước vọng sống những ngày cuối cùng ở quê hương mình. Vào 10h sáng 24-8-2004 (mùng 9 tháng 7 năm Giáp Thân), ông từ trần tại nhà riêng số 18/8 đường Phan Văn Trị, Quận 5, TP Hồ Chí Minh, sau một cơn bệnh kéo dài do tuổi già, hưởng thọ 83 tuổi.

Tác phẩm:
- Những viên sỏi (tập truyện, NXB Nam Chi Tùng Thư, 1962)
- Yêu và thù (tập truyện, NXB Phạm Quang Khai, 1970)
- Mười khuôn mặt văn nghệ (nhận định văn học, NXB Nam Chi Tùng Thư, 1970)
- Phạm Duy còn đó nỗi buồn (NXB Văn sử học, 1971)
- Cho cuộc đời (thơ, NXB Khai Phóng, 1971)
- Mười khuôn mặt văn nghệ hôm nay (nhận định văn học, NXB Lá Bối, 1972)
- Bao giờ (tập truyện, NXB Gìn Vàng Gởi Ngọc, 1972)
- Ý nghĩ (tạp văn, NXB Khai Phóng, 1974)
- Đáy địa ngục (hồi ký, NXB Thằng Mõ, 1985)
- Những khuôn mặt văn nghệ - đã đi qua đời tôi (hồi ký, NXB Thằng Mõ, 1990)
- Xóm nhà tôi (tập truyện, NXB Xuân Thu, 1992)

Tạ Tỵ (1921-2004) tên thật là Tạ Văn Tỵ, là hoạ sĩ, nhà thơ, nhà văn. Ông sinh ngày 3-5-1921 (tức ngày 26 tháng 3 năm Tân Dậu) tại Hà Nội, nhưng trong giấy khai sinh ghi là ngày 24-9-1922, vì khai muộn một năm. Tạ Tỵ đã thành danh khá sớm khi còn là sinh viên. Năm 1941, nhờ nhận một giải thưởng tranh, ông được đến thăm kinh đô Huế. Năm 1943, ông tốt nghiệp tại trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương. Và cũng năm này, bức tranh Mùa hè của Tạ Tỵ đoạt một giải thưởng của Salon Unique.

Năm 1946, chiến tranh nổ ra giữa Việt Nam và Pháp, Tạ Tỵ cùng với nhiều hoạ sĩ Việt Nam khác, đã tham gia mặt trận Việt Minh chống Pháp và ông là người thầy dạy mỹ thuật đầu tiên trong Liên khu 3. Tác phẩm Nhớ Hà Nội năm 1947 (20×25 cm) được Tạ Tỵ vẽ trong giai đoạn này. Tháng 5-1950, Tạ Tỵ rời khỏi…