Nguyễn Đình

Tham thì xôi hỏng bỏng không
Lãi lời đi đứt lại tong vốn nhà
Chuyện anh hám lợi mổ gà
Chứng minh điều đó kể ra cũng rành
Anh nọ thấy gà mình mỗi bữa
Đẻ đều cho một quả trứng vàng
Tưởng gà chứa cả kho tàng
Giết phăng, mổ bụng, anh chàng phanh ra
Nhưng bụng vẫn bụng gà, nào khác
Cũng một loài cục tác lá chanh
Nhất đời của quý tan tành
Tay anh đã vứt của anh mất rồi!
Bài học quý cho người hám lợi
Thời buổi nay vô khối kẻ khờ
Sớm chiều đã hoá xác xơ
Vì mong chóng đạt giấc mơ làm giàu.

Lừa kia mang xương thánh
Cứ tưởng họ thờ mình
Nghĩ thế, nó vênh vênh
Nhận về mình hương khói
Thấy Lừa nhầm, người nói:
"Cụ Lừa ơi! Thôi đi!
Chớ tự đắc ngu si!
Người thờ gì Lừa chứ?
Bao tôn sùng vinh dự
Dâng tượng thánh đó thôi!"

Quan mà dốt đặc cán mai
Thì dân chỉ vái áo ngoài của quan

Chạy ích chi? Cốt đi đúng lúc,
Chuyện Thỏ, Rùa ngẫm thực rõ thay.
Rùa rằng: “Ta đánh cuộc này:
Đích kia chạy đến, anh tày tôi chăng?
- Chị điên chắc! Nghĩ xằng mơ hão
Chạy hơn ta? Tẩy não đi thôi!”
Khăng khăng Rùa cứ giữ lời:
- “Điên hay không, tôi vẫn chơi cuộc này”
Họ vào cuộc theo y Rùa thách
Giải hai bên, cạnh đích cùng bày,
Hỏi chi vật nọ món này!
Lại cần chi biết ai đây trọng tài!
Thỏ chỉ việc nhảy vài bốn cái
(Cái nhảy khi suýt phải sa cơ,
Nhảy làm bầy chó ngẩn ngơ
Rượt theo mà chẳng bao giờ bén chân)
Vâng! Thỏ đủ giờ ăn giờ ngủ
Giờ vểnh tai nghe gió đông tây
Mặc cho cái ả Rùa này
Như ông quan cụ khoan thai lê mình.
Rùa rời gót tận tình, tận lực
Ì ạch lê từng bước... cố mau
Hợm mình, Thỏ định chạy sau,
Khởi hành cùng lúc, hơn nhau quá thường!
Thỏ nghĩ bụng: “Không bươn bả vội
Càng phất phơ càng nổi tài ba!”
Thỏ gặm cỏ, Thỏ lê la
Thỏ nằm Thỏ nghỉ,... nhởn nhơ đủ trò,
Nhơn nhơn chẳng buồn lo tranh cuộc,
Cuối cùng... khi Thỏ ngước nhìn lên
Đích kia Rùa đã kề bên,
Thỏ ta vội phóng như tên bay vù.
Nhưng bay, nhảy quá ư vô ích
Chị Rùa ta tới đích nhanh thay!
Rùa cười: “Tôi nói chẳng sai,
Có ăn ai được cái tài chạy nhanh?
Tôi thì thắng còn anh lại bại
Nếu anh bê một cái mai vào
Thì còn ì ạch đến đâu?”

Cáo kia dù trắng hay đen
Vẫn phường khoác lác vẫn tên bịp đời
Đói meo tưởng chết tới nơi
Giàn cao trông thấy nho tươi ngon lành
Nho chín mọng phơi mình đỏ chót
Gã phong lưu nước bọt chảy dài
Không với tới, gã chê bai:
- Nho xanh chỉ xứng miệng loài phàm phu!

Than phiền phỏng ích hơn ru?

Ở đời phải cứu giúp nhau
Bạn mà chết trước, cực sau đến mình.

Lừa đi với Ngựa ranh ích kỷ
Ngựa ung dung mang chỉ yên cương
Lừa thì chở nặng sụn xương
Lừa van Ngựa rủ lòng thương đỡ đần:
“Phố xa lắm, sức gần như kiệt
Em khẩn cầu tha thiết anh ơi!
Chở dùm cho một nửa thôi,
Với anh, chỉ một trò chơi sá gì”

Ngựa từ, lại nổ ran tràng pháo
Lừa oằn lưng, lảo đảo ngã quay.
Lỗi lầm Ngựa thoắt thấy ngay:
Khối hàng đã nặng còn thêm dây da lừa.

Biển rung, gió bấc thổi băng băng,
Nhẹ cất buồm thơ lướt Bạch Đằng.
Kình ngạc băm vằm non mấy khúc,
Giáo gươm chìm gãy bãi bao tầng.
Quan hà hiểm yếu trời kia đặt,
Hào kiệt công danh đất ấy từng.
Việc cũ quay đầu, ôi đã vắng,
Tới dòng ngắm cảnh dạ bâng khuâng.