Chủ đề: Trà, rượu, cà-phê,...bàn thời sự - Trang 9

Bài báo làm 1 tỉ người rơi lệ!
Viết bởi james    
Chủ nhật, 27 Tháng 6 2010 19:53
"Con đã từng đến trong đời này, và con rất ngoan! "Đấy là lời nói cuối cùng của một em bé tám tuổi, và được khắc lại trên bia mộ em. Cô bé Xa Diễm tám tuổi, đôi mắt đen lóng lánh và một trái tim thơ ngây non nớt, Xa Diễm mồ côi, cô bé chỉ sống trên đời vẻn vẹn 8 năm, câu cuối cùng cô nói là một lời thanh minh non nớt: "Con đã từng được sống! Và con rất ngoan!". Xa Diễm hy vọng được chết vào mùa thu. Thân thể gầy gò của em giống một bông hoa nở theo mùa. Khi hoa vàng nở khắp mặt đất và những chiếc lá rơi chao liệng khắp nơi, em sẽ thấy cả những đàn nhạn di cư bay ngang trời xa.
Em tự nguyện bỏ điều trị
, và dùng toàn bộ 540 nghìn Nhân dân tệ (gần 1,1 tỷ đồng tiền VN) để chia thành 7 phần, mang sinh mệnh chính mình chia ra thành những phần bánh hy vọng tặng cho bảy người bạn nhỏ đang chiến đấu giữa lằn ranh của sự sống và cái chết khác.

"Tôi tình nguyện từ bỏ "

Xa Diễm không biết ai là cha đẻ của mình, em chỉ có "cha" là người thu nhận em về nuôi nấng.

Ngày 30/11/1996 (20/10 âm lịch), "cha" Xa Sĩ Hữu phát hiện một hài nhi mới sinh bị vứt bỏ đang thoi thóp và lạnh toát trong đống cỏ bên chân một cây cầu nhỏ ở thị trấn Vĩnh Hưng, ngực hài nhi cài một mẩu giấy nhỏ, chỉ ghi vắn tắt "20 tháng 10, 12 giờ đêm".
Khi đó, cha Xa Sĩ Hữu tròn 30 tuổi, nhà ở tổ 2, thôn Vân Nha, thị trấn Tam Tinh, huyện Song Lưu, tỉnh Tứ Xuyên. Vì nhà nghèo quá, không cưới được vợ, nếu cha nhận nuôi thêm đứa trẻ này, có lẽ càng chẳng báo giờ có cô nào chịu lấy cha nữa. Vì vậy, nhìn đứa trẻ còi như con mèo bé vừa khóc vừa ngáp ngáp thút thít, Xa Sĩ Hữu mấy lần nhặt lên rồi lại đặt xuống, bỏ đi rồi lại ngoái lại nhìn, đứa bé thân mình đầy bùn đất lạnh, tiếng khóc yếu ớt, nếu không ai cứu, chả mấy mà đứt sinh mệnh! Cắn răng, anh ôm đứa bé lên lần nữa, thở dài nói: "Thôi thì tao ăn gì, mày ăn nấy!".



This image has been resized.Click to view original image

Xa Sĩ Hữu đặt tên cho đứa bé là Xa Diễm, vì bé sinh ra vào mùa thu, đúng mùa thu hoạch mùa màng hoa trái đủ đầy. Đàn ông một mình làm bố, không có sữa mẹ, cũng không có tiền mua sữa bột, đành bón con những thìa cháo hoa. Vì thế, Xa Diễm từ nhỏ đã còi cọc, yếu đuối, lắm bệnh, nhưng là một đứa trẻ vô cùng ngoan và hiểu biết. Xuân đi xuân lại, Xa Diễm như bông hoa nhỏ trên dây Khổ Đằng, lớn khôn dần, vô cùng thông minh và ngoan ngoãn.

Hàng xóm đều nói, những đứa trẻ bị bỏ rơi được nhặt về nuôi, bao giờ trí óc cũng khôn ngoan thông minh hơn người. Và mọi người đều yêu Xa Diễm. Dù em từ nhỏ đã hay bệnh tật liên miên, nhưng trong sự nâng niu xót thương của cha, em cũng lớn lên dần.

Tháng 5/2005, Xa Diễm thường bị chảy máu cam. Một buổi sáng ngủ dậy định rửa mặt, đột ngột em phát hiện cả chậu nước rửa mặt đã biến thành màu hồng. Nhìn kỹ, là máu mũi đang nhỏ giọt xuống, không cầm máu được. Không còn cách nào khác, Xa Sĩ Hữu mang con đi tiêm ở bệnh xá địa phương, nhưng không ngờ, một vết mũi tiêm bé tí xíu cũng chảy máu mãi không ngừng. Trên đùi Xa Diễm cũng xuất hiện nhiều "Vết châm kim đỏ". Bác sĩ nói, "Mau lên bệnh viện khám ngay!", đến được bệnh viện Thành Đô, đúng lúc bệnh viện đang đông người cấp cứu, Xa Diễm không lấy được số thứ tự xếp hàng khám. Xa Diễm ngồi một mình ngoài ghế dài, tay bịt mũi, hai đường máu chảy thành hàng dọc từ mũi xuống, nhuộm hồng cả nền nhà, cha em cảm thấy ngại ngùng, chỉ biết lấy cái bô đựng nước tiểu để hứng máu, chỉ mười phút, cái bô đã lưng nửa.

Bác sĩ phát hiện ra, vội cuống quýt ôm Xa Diễm đi khám. Sau khi kiểm tra, bác sĩ ngay lập tức viết đơn Thông báo khẩn cấp bệnh tình của em. Xa Diễm mắc bệnh máu trắng (Bạch cầu cấp - acute leucimia).

Chi phí điều trị căn bệnh này vô cùng đắt đỏ, thông thường điều trị cơ bản đã cần 300 nghìn Nhân dân tệ (tương đương 600 triệu VND), Xa Sĩ Hữu choáng váng.

Nhìn con gái nằm trên giường bệnh, ông không thể chần chừ suy nghĩ nữa, ông chỉ có một ý nghĩ: Cứu con!
Vay khắp bạn bè họ hàng, chạy đông chạy tây tiền chỉ như muối bỏ biển, so với số 300 nghìn tệ cần có sao xa vời. Ông quyết định bán cái duy nhất có thể ra tiền là căn nhà xây bằng gạch mộc, gạch chưa nung của mình. Nhưng nhà thì quá rách nát, lúc đó không thể tìm ra ai muốn mua nó.

Nhìn gương mặt gầy gò xơ xác và đôi mắt u uất của cha, Xa Diễm có một cảm giác đau xót. Một lần, Xa Diễm kéo tay cha lại, chưa nói nhưng nước mắt đã trào ra: 'Cha ơi, con muốn được chết..."

Đôi mắt Xa Sĩ Hữu kinh ngạc nhìn con gái: "Con mới 8 tuổi thôi, vì sao con lại muốn chết?"

"Con chỉ là đứa bé bị bỏ rơi nhặt về, ai cũng bảo số con bạc bẽo, giờ bệnh này không chữa được, cha cho con ra viện đi..."

Ngày 18/5, bệnh nhân tám tuổi Xa Diễm thay mặt người cha mù chữ, tự ký rành rọt tên vào trong cuốn bệnh án của chính mình: "Tự nguyện từ bỏ chữa trị cho Xa Diễm".
"Em tự nguyện từ bỏ!"

Đứa trẻ tám tuổi tự lo hậu sự:

"Hôm đó về nhà, một đứa trẻ từ nhỏ đến lớn chưa từng vòi vĩnh cha bất cứ điều gì, đã đòi cha hai yêu cầu: Em muốn có một tấm áo mới, và em muốn được chụp một bức ảnh. Em giải thích cho cha: "Sau này, khi con không còn nữa, nếu cha nhớ con, cha có thể nhìn con ở trong ảnh".

Ngày hôm sau, cha Xa Sĩ Hữu nhờ người cô đi cùng đưa cháu lên thị trấn, tiêu hết 30 tệ (60.000 VNĐ) mua một bộ quần áo mới, Xa Diễm tự mình chọn một chiếc quần cộc màu hồng phấn, người cô chọn cho Xa Diễm một chiếc váy trắng chấm đỏ, nhưng khi mặc thử Xa Diễm mặc thử, thấy tiếc rẻ nên lại cởi ra. Ba người đi đến tiệm chụp ảnh, Xa Diễm mặc bộ đồ màu hồng mới tinh, ngón tay đưa ra hình chữ V, cố gắng mỉm cười, nhưng cuối cùng cũng không kìm được để nước mắt chảy ra.

Em đã không thể đến trường nữa, em xách cái cặp đứng trên con đường nhỏ đầu làng, mắt ươn ướt.

Nếu không có một phóng viên tên là Truyền Diễm của tờ "Thành Đô buổi chiều", thì chắc Xa Diễm sẽ chỉ như một phiến lá cây khô rụng xuống, lẳng lặng bị cuốn đi theo gió.

Cô phóng viên này sau khi biết tin từ bệnh viện, đã viết một bài báo, kể lại toàn bộ câu chuyện của Xa Diễm. Sau khi bài báo "Đứa trẻ 8 tuổi tự lo hậu sự" được đăng, cả thành phố Thành Đô đều bị cảm động, cả mạng Internet toàn Trung Quốc cũng cảm động, có một phong trào lan truyền trên khắp Trung Quốc, trong cả đời sống thật của thế giới người Hoa lẫn trên mạng ảo, những người có lòng tốt bắt đầu quyên góp để cứu sinh mệnh mong manh của cô bé. Trong vòng mười ngày, con số quyên góp từ toàn thể người Hoa đã lên tới 560 nghìn Nhân dân tệ, đủ để chi phí phẫu thuật, và hy vọng cuộc sống của Xa Diễm lại được thổi bùng lên từ bao nhiêu trái tim nhân ái. Sau khi tuyên bố kết thúc quyên góp, vẫn còn nhiều khoản tiền chuyển về tài khoản quyên góp. Các bác sĩ cũng cố sức, dốc hết sức lực và tài năng chuyên môn để cứu chữa cho Xa Diễm, tất cả hàng triệu người đều hy vọng thành công.
Trên internet, nhiều lời nhắn gửi: "Xa Diễm, cô bé yêu quý của tôi, tôi hy vọng em sớm mạnh khoẻ rời bệnh viện, tôi cầu chúc cho em quay lại trường học, tôi mong mỏi em bình an lớn lên, tôi khao khát tôi sẽ được vui sướng tiễn em về nhà chồng..."

Ngày 21/6, Xa Diễm, cô bé đã từ bỏ trị liệu quay về nhà chờ thần Chết, đã lại được đưa về Thành Đô, vào bệnh viện Nhi. Tiền có rồi, sinh mệnh mỏng manh có hy vọng và có lý do để tiếp tục được sống.

Xa Diễm chịu đựng đợt hoá trị khó chịu. Trong cửa kính, Xa Diễm nằm trên giường truyền dịch, đầu giường đặt một chiếc ghế, ghế để một cái âu nhựa, thỉnh thoảng em quay người sang đó nôn. Sự kiên cường cửa đứa bé khiến người lớn cũng kinh ngạc. Bác sĩ Từ Minh, người điều trị chính cho em giải thích, giai đoạn hoá trị, đường ruột và dạ dầy sẽ phản ứng kích liệt, thời gian đầu mới hoá trị, mỗi lần Xa Diệm nôn đều nhiều, nửa âu, nhưng đến "ho" một tiếng cũng không. Trong lúc kiểm tra tuỷ xương khi nhập viện, mũi tiêm đâm từ ngực, em "không khóc, không kêu la, cũng không chảy nước mắt, đến động đậy cũng không dám".

Từ khi ra đời cho tới lúc chết, em không có được một chút xíu tình yêu của mẹ. Khi bác sĩ Từ Minh đề nghị: "Xa Diễm, làm con gái bác đi!" mắt em sáng rực lên, rồi nước mắt tuôn xuống xối xả. Ngày hôm sau, khi bác sĩ đến đầu giường bệnh, Xa Diễm bẽn lẽn gọi: "Mẹ!". Bác sĩ lặng đi một chút, rồi từ từ mỉm cười, ngọt ngào đáp lại: "Con gái, ngoan lắm!"

Tất cả mọi người đều chờ đợi một phép lạ, tất cả đều hy vọng giây phút Xa Diễm được trở về với cuộc sống. Rất nhiều người từ thành phố vào bệnh viện thăm em, trên mạng nhiều người hỏi thăm em, số mệnh của Xa Diễm làm mạng Internet xa lạ trở nên đầy ắp ánh sáng.

Trong phòng bệnh đầy hoa và trái cây, tràn đầy hương thơm.



Hai tháng hoá trị, Xa Diễm qua được chín cửa "Quỷ môn quan", sốc nhiễm trùng, bệnh bại huyết septicemia, tan máu, xuất huyết ồ ạt đường tiêu hoá... lần nào cũng "hung hoá cát". Những liệu trình đều do các bác sĩ huyết học Nhi hàng đầu của tỉnh và Trung Quốc chuẩn đoán quyết định, hiệu quả rất khả quan. Bệnh máu trắng căn bản đã được khống chế. Tất cả đang chờ tin Xa Diễm lành bệnh.

Nhưng những bệnh tật đi theo những tác dụng phụ của hoá chất trị liệu rất đáng sợ. Và so với hầu hết những đứa trẻ bị bệnh máu trắng khác, thể chất Xa Diễm rất yếu ớt. Sau đợt phẫu thuật, sức khoẻ Xa Diễm càng kém.

Buổi sáng ngày 20/8, em hỏi phóng viên Truyền Diễm: "Dì ơi, xin dì cho con biết, vì sao mọi người quyên góp tiền cho con?"

"Bởi vì họ đều có lòng tốt!"

"Dì ơi, con cũng làm người tốt."

"Bản thân con đã là một người tốt. Những người tốt sẽ giúp đỡ nhau, mới làm nên những điều càng thiện lương."
Xa Diễm móc từ dưới gối ra một cuốn vở bài tập, đưa cho Truyền Diễm: "Dì ơi, đây là di chúc của con..."

Phóng viên Truyền Diễm kinh ngạc, vội vã mở vở ra, quả nhiên là những việc Xa Diễm thu xếp hậu sự. Đây là một đứa trẻ tám tuổi sắp về cõi chết, nằm bò trên giường bệnh dùng bút chì nắn nót viết ba trang "Di chúc". Vì em còn nhỏ quá, còn nhiều chữ Hán chưa học nên chưa viết được hết, còn có những chữ viết sai. Xem có thể biết em không thể viết một mạch bức thư này, mà viết sáu đoạn. Mở đầu là "Dì Truyền Diễm", kết thúc là "Tạm biệt dì Truyền Diễm". Suốt cả bức thư, chữ "Dì Truyền Diễm" xuất hiện 7 lần, và 9 lần gọi tắt là Dì. Phía sau 16 chữ xưng hô này, tất cả là những điều "nhờ vả dì làm hộ" khi em lìa đời. Và còn cả lời muốn qua phóng viên "cảm ơn" và "tạm biệt" với cả thế giới.

"Tạm biệt dì, chúng ta sẽ gặp nhau trong mơ. Dì Truyền Diễm, nhà cha con sắp sập rồi. Cha đừng buồn, xin cha cũng đừng nhảy lầu. Dì Truyền Diễm xin dì trông coi bố con. Dì ơi, cái tiền của con cho trường con một ít ít, cảm ơn dì chuyển lời cảm tạ tới Hội trưởng Hội Hồng thập tự. Con chết xong, mang hết chỗ tiền còn lại chia ra cho những người mắc bệnh giống con, giúp họ đỡ bị bệnh hơn..."

Bức di chúc làm Truyền Diễm giàn giụa nước mắt, khóc không thành tiếng.
Con đã từng được sống, con rất ngoan

Ngày 22/8, vì đường tiêu hoá xuất huyết, dường như suốt một tháng trời Xa Diễm không được ăn mà chỉ sống bằng dịch truyền. Và lần đầu tiên em "ăn vụng", em bẻ một mẩu nhỏ mì ăn liền khô bỏ vào mồm. Ngay lập tức đường ruột của em xuất huyết nghiêm trọng, bác sĩ y tá khẩn cấp truyền máu, truyền dịch cho em...

Nhìn Xa Diễm đau bụng lăn lộn, bác sĩ và y tá đều bật khóc. Tất cả mọi người đều muốn gánh đau cho em, nhưng, không thể làm gì được.

Tám tuổi. Xa Diễm đã thoát được cơn bệnh tật quái ác, và ra đi an lành.

Không ai chấp nhận sự thật. Phóng viên Truyền Diễm vuốt vuốt gương mặt bé xíu lạnh dần đi của cô bé, khóc không thành tiếng, gương mặt sẽ không bao giờ gọi cô là Dì nữa, cũng sẽ không bao giờ cười nữa.

Mạng TứXuyênonline , mạng 163 (mạng Internet nổi tiếng nhất TQ) ngập trong nước mắt, mạng Xinhuanet toàn nước mắt. "Đau lòng đến không thể thở được" sau đầu đề topic đó là hàng vạn lời nhắn cảm xúc của các công dân mạng TQ. Hoa viếng, điếu văn, một người đàn ông trung niên khẽ nói: "Con, con vốn là một thiên sứ nhỏ trên trời, con đã dang đôi cánh, thôi con cứ ngoan ngoãn bay đi.."

Ngày 26/8, tang lễ diễn ra dưới một cơn mưa nhỏ, Nhà tang lễ ở ngoại thành phía Đông của thành phố Thành Đô chật ních những người dân Thành Đô đi viếng với nước mắt rưng rưng. Họ đều là những "người cha, người mẹ" của Xa Diễm mà Xa Diễm chưa có dịp gặp mặt. Để đứa bé mới sinh ra đời đã bị vứt bỏ, đã mắc bệnh máu trắng, đã từ bỏ chữa trị, đã chết... không còn cô đơn nữa. Rất nhiều "Cha-mẹ" đội mưa tiễn theo sau chiếc quan tài bé nhỏ.

Bức ảnh trên đầu Entry trong blog Trang Hạ đã chụp bia mộ của Xa Diễm: Một bức ảnh Xa Diễm cười mím mím, tay cầm một bông hoa dại bé xíu. Mặt chính của bia chỉ ghi vỏn vẹn: " Con đã từng được sống, con rất ngoan!

Mặt sau bia có ghi vài lời đơn giản giới thiệu thân thế Xa Diễm, câu cuối cùng là: "Trong những năm Em sống, Em đã được nhận những ấm áp của con người. Xin Em yên nghỉ, thiên đường có Em nên thiên đường càng đẹp đẽ."

Theo đúng chúc thư, 540.000 Nhân dân tệ còn thừa lại chia thành những tặng vật chia cho những em bé khác bị mắc bệnh máu trắng. Bệnh viện còn ghi lại tên của 7 bệnh nhân Nhi này, Dương Tâm Lâm, Từ Lê, Hoàng Chí Cường, Lưu Linh Lộ, Trương Vũ Tiệp, Cao Kiện, Vương Kiệt. Những bệnh nhân này lớn nhất là 19 tuổi, nhỏ nhất là 2 tuổi, đều là những em gia đình quá nghèo, đang giãy dụa giữa sự sống và cái chết.

Ngày 24/9, ca phẫu thuật đầu tiên thành công dành cho bệnh nhân được nhận viện phí từ Xa Diễm, là cô bé Từ Lê ở bệnh viện Hoa Tây. Sau phẫu thuật, Từ Lê mỉm cười với gương mặt trắng xanh, nói: "Xa Diễm, hay yên nghỉ, về sau này, bia mộ của chúng tôi cũng sẽ ghi thêm một dòng như nhau: "Tôi đã từng đến trong đời này, và tôi rất ngoan!"

Một câu chuyện cảm động phải không các bạn,có lẽ mình đăng bài này lên đây là không nên vì ở đây toàn bạn "hiện đại" chỉ quan tâm đến những chuyện "nóng" .Nhưng có lẽ điều cô bé này làm mới chỉ có 8 tuổi thì gây chấn động kể cả những ai vô cảm nhất ,có lẽ tình người vẫn còn ở đâu đó quanh đây,trong cái xã hội bon chen đầy toan tính này.Bản tính con người lương thiện có lẽ luôn ẩn sâu trong con người chúng ta còn
nhỏ,chỉ có điều cách sống của ta sẽ quyết định xem nó sẽ thành như thế nào mà thôi.
( theo tin tức)

.
Câu chuyện cảm động quá, cảm ơn 8354 nhé! Xa Diễm thật đáng để cho người lớn chúng ta phải suy nghĩ.

Để tôi viết xong tiểu thuyết rồi hãy bắn!
Tác giả: Phùng Nguyên (Tiền Phong)
Từ giảng đường đại học tới khám tử tù
Tôi không nghĩ người tù có gương mặt trông hiền khô này lại từng là tay chơi khét tiếng ở đất cảng Hải Phòng. Một buổi sáng trong trại giam Nam Hà, Định kể: "Tôi sinh năm 1961, trong một gia đình công nhân ở Hạ Lý. Bố mẹ công nhân, gia đình nề nếp, nhưng tôi lười học, ghét sách vở. Vậy mà cũng thi tốt nghiệp được loại khá, rồi đậu vào Đại học Thể dục thể thao Trung ương 2.

Tôi nghĩ đơn giản thi vào trường đó thì chủ yếu vận động tay chân, đỡ phải học nhiều. Nhưng ngay cả khi vào đó, tôi cũng vẫn bỏ học triền miên, gia nhập vào đám bạn giang hồ gây ra những vụ đâm chém. Học được hai năm thì bỏ hẳn. Những trùm giang hồ một thời như Hùng A Lý, Nguyễn Văn Tám đều là chiến hữu cả.

Năm 1990, tôi bị bắt vì nhúng tay vào phi vụ của một băng nhóm, nhận án 5 năm tù giam ở trại giam Phi Liệt, Hải Phòng. Sau khi tôi vào tù, người vợ chung sống với nhau 7 năm nhưng chưa có con đã bỏ sang Đức. Tôi cũng chẳng trách cô ấy vì cô ấy chịu đựng cái tính ngang ngược của tôi như vậy là quá đủ rồi. Tôi tuy là kẻ giang hồ nhưng cực ghét cờ bạc và ma túy. Không ngờ tôi vẫn dính vào cờ bạc và ma túy".

Sau 5 năm "bóc lịch", ra tù, Định trắng tay nhưng quyết làm lại cuộc đời. Bắt đầu từ việc chung vốn với bạn bè mở công ty buôn bán xe và các đồ điện tử. Khi tiền bắt đầu rủng rỉnh thì Định muốn lập gia đình. Nhưng quá khứ tù tội khiến nhiều người con gái không dám đến với Định. Chỉ có một cô gái tên Huyền cảm nhận được khí chất đàn ông của Định đã quyết lấy kẻ giang hồ này, bất chấp bố mẹ phản đối. Hai người làm đám cưới và Huyền sinh cho Định hai đứa con, đủ cả nếp tẻ.

Cuộc đời những tưởng đã rất bình yên, nào ngờ dòng máu giang hồ vẫn chảy trong huyết quản của Định. Định lại lao vào những cuộc ăn chơi. Cuộc chơi lần này cuốn Định vào ma túy.

Định lắc đầu cay đắng: "Hồi đó mấy người bạn ở Nam Định cứ nhờ tôi bán hộ ma túy. Tôi nhiều lần từ chối, nhưng họ cứ nài nỉ rồi gửi heroin lại. Thế rồi tôi trở thành kẻ mua bán hàng chục bánh heroin.

Năm 1999, tôi bị bắt. Tòa tuyên án tử hình. Tôi không ngạc nhiên nhưng lòng đau vô hạn. Tôi bị đưa lên trại tạm giam T16 Bộ Công an ở Thanh Oai, Hà Tây, bị cùm một chân. Tôi hát suốt ngày cho quên nỗi sợ ra pháp trường.

Có lúc tôi ngồi gẫm về cái sự vô tích sự của mình. 40 tuổi đầu chưa làm được gì gọi là có ích. Trong thời gian chờ mong lệnh ân xá của Chủ tịch nước, tôi được viết thư về cho vợ con và bỗng phát hoảng vì mình quên gần hết mặt chữ và có những từ chẳng biết viết ra sao.

Từ khi bỏ học, tôi gần như không đọc bất cứ cái gì có chữ. Thế là ở trong khám tử tù, tôi liền tìm tất cả những gì có chữ để tự học lại. Cuối cũng tôi cũng hoàn thành được lá thư gửi vợ. Đó là lá thư khuyên vợ đi lấy chồng".



Cựu tử từ Phạm Ngọc Định, Ảnh Tiền Phong

Sau khi tìm đọc những gì có chữ, Định bỗng nghiện sách báo. Càng đọc Định càng cảm thấy đầu óc như được khai hóa. Từ một kẻ ghét chữ, Đinh trở thành con mọt sách. Định đọc những cuốn sách kinh tế, và cả những tiểu thuyết dày cộp của các tác giả kinh điển như Chiến tranh và hòa bình, Cuốn theo chiều gió, Tình yêu và quyền lực... rồi truyện ngắn Nguyễn Huy Thiệp, Mùa lá rụng trong vườn của Ma Văn Kháng...

Mỗi lần gấp cuốn sách lại, cảm giác tiếc đời xâm chiếm tâm hồn Định. Sách cho Định trải nghiệm những mảnh đời éo le, những nỗi đau nhân thế và thổi bùng vào kẻ từ tù khát vọng được sống đẹp, khác xa quá khứ ngập chìm trong bạo lực và ma túy.

Những cuốn sách về kinh tế thậm chỉ còn "kích hoạt" trí tưởng tượng, khiến Định tưởng tượng và vẽ ra những mô hình thủy điện, mô hình kinh tế biển và mơ một ngày mình thành doanh nhân.

Nhưng kẻ từng quên gần hết mặt chữ này sẽ chưa bao giờ nghĩ mình sẽ cầm bút viết tiểu thuyết. Cho đến một ngày xuân năm 2004. Định nhớ rất rõ trong chương trình Xuân trên Đài tiếng nói Việt Nam có cuộc gặp gỡ giữa Thủ tướng Phan Văn Khải và các văn nghệ sỹ, Thủ tướng kêu gọi các nhà văn hãy viết về công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hóa, về khát vọng làm giàu của những người dân nước Việt.

Định tâm sự: "Tôi viết thư cho vợ còn ngọng nghịu, không bao giờ dám nghĩ mình là nhà văn, nhưng những lời nói của Thủ tướng đã "kích động" tôi. Tôi càng khao khát làm được một điều gì có ích cho xã hội. Và tôi biết, trong hoàn cảnh này, điều duy nhất tôi có thể làm là cầm bút. Tôi đánh liều bắt tay vào viết cuốn tiểu thuyết đầu tiên với ý nghĩ đó".

Viết như ngày mai bị bắn

Đó là những ngày đông rét buốt. Cái lạnh của những kẻ tử tù bị cùm chân như Định còn tê tái hơn rất nhiều. Nhưng ý tưởng về một cuộc tiểu thuyết đã phôi thai trong khám tử tù giá lạnh. Việt Nam chưa có một cuốn tiểu thuyết kinh tế nào lớn, Định nghĩ: "Mình sẽ viết một cuốn sách về kinh tế, viết cho giới trẻ, viết về khát vọng làm giàu".

Ở trong khám tử tù, một chân bị còng, viết tiểu thuyết xem ra có gì đó quá sang trọng, xa xỉ và thậm chí mỉa mai chăng. Lấy đâu ra giấy bút? Lấy đâu ra sự điềm tĩnh để tư duy khi có thể bị đưa ra dựa cột bất cứ lúc nào?





Định vẫn tự tin bắt tay vào công việc của mình. Anh lôi một tập tạp chí Thế giới Phụ nữ và cẩn thận xé đôi tờ báo. Tỉ mẩn làm công việc đó trong một tháng trời, anh tự tạo ra được một tập giấy trắng mỏng tanh. Sau đó anh nghiền ngẫm xây dựng nhân vật cốt truyện.

Nhớ về ngày đó, Định trở nên nghiêm trang: "Lúc đó tôi lo lắm vì trước đấy đã phải đắn đo và xấu hổ sợ không làm nổi mặc dù chỉ có một mình trong phòng tử tù. Mấy năm trời không đọc, không viết gì nên tôi cảm thấy trước mắt là một màn sương dày đặc không lối đi"...

Trung tuần tháng mười, Định bắt tay vào viết. Trước khi viết văn, kẻ tử tù thực hiện nghi lễ trai giới, đánh răng rửa mặt sạch sẽ, dọn dẹp mấy mét vuông trong xà lim. Tĩnh tâm. Và bắt đầu cầm bút. Lần đầu tiên cầm bút viết văn không hiểu sao Định có cảm giác hồi hộp và cả sợ hãi. Những ngày cầm dao đâm chém ở đất Cảng, Định không sợ, vậy mà cầm bút cầm bút lại thấy sợ.

Những khi viết những con chữ đầu tiên, Định không còn cảm giác về thời gian, chỉ khi cánh cửa sắt mở ra mới biết đến giờ ăn cơm. Cứ thế Định viết từ sáng cho đến 10 giờ tối. Có ngày viết được 15 trang, nhưng cũng có ngày chỉ được vài trang. Mỗi tuần được 1-2 tiếng buổi chiều thứ 6 tháo cùm đi tắm. Nhưng có hôm đang tắm, bỗng nghĩ ra ý tưởng mới, hay một từ đắt giá nào đó, Định bỏ về khám tử tù, tra chân vào còng viết luôn một mạch, không thèm tiếc khoảng thời gian được ra nhìn thấy bầu trời cao rộng.

Sợ nhất đang viết dở cuốn tiểu thuyết thì bị đưa đi bắn, Định cứ viết như ngày mai không còn trên cõi đời nữa. Vừa viết vừa chỉnh sửa với hy vọng có thể xuất bản. Cứ thế, sau 8 tháng, đến trung tuần tháng 4 năm 2005, Định hoàn thành cuốn tiểu thuyết 800 trang. Chưa bao giờ kẻ từ tù này hạnh phúc đến vậy. Và lần đầu tiên, không còn cảm thấy sợ cái chết.


Hai tháng sau khi hoàn thành cuốn tiểu thuyết, Định nhận được một kết thúc có hậu: được Chủ tịch nước ân giảm từ tử hình xuống chung thân. Niềm vui vỡ ào. Định lại thêm một lần nữa cảm thấy mình mắc nợ cuộc đời. Định viết tiếp cuốn tiểu thuyết thứ hai, rồi thứ ba để trả món nợ ấy. Viết như một sự giải thoát. Có những lúc Định đã òa khóc với nỗi đau của nhân vật. Nhiều bạn tù đã chuyền tay nhau đọc sách của Định. Nhiều người đọc xong đã khóc.
Cuối tiểu thuyết được đặt tên là "Đen và Trắng", Định cẩn thận gửi về cho vợ cất như báu vật. Cuốn tiểu thuyết nói về những câu chuyện làm giàu của giới trẻ mà Định hy vọng "Đen và Trắng" trở thành cuốn sách cho tất cả mọi người. "Tôi biết đó là ảo tưởng, nhưng tôi không thể thiếu ảo tưởng đó", Định cười bảo. Tôi nói: "Ảo tưởng là dấu hiệu cho thấy anh sắp trở thành nhà văn cũng nên. Hình như ai viết văn mà chẳng nuôi ảo tưởng về tác phẩm của mình".
Định bảo: "Tôi từng là giang hồ, tôi ít ảo tưởng, nhưng từ khi viết văn thì tôi ảo tưởng. Tôi quan hệ với mọi thành phần trong xã hội, nên tôi xây dựng những tuyến nhân vật đa dạng như cuộc sống, kể cả là người anh hùng thì cũng có gì đó xộc xệch, cũng có lúc yếu đuối, nản lòng, cũng có tật xấu... Song chỉ khác vai phản diện là biết vượt qua những ranh giới mong manh. Tôi đã từng là kẻ phản diện vì không vượt qua được ranh giới đó".

Tôi lật từng trang bản thảo cuốn tiểu thuyết "Tuổi thơ anh hùng" và "Truyện dài Phạm Ngọc Định". Nét chữ nhỏ, hơi nghiêng ngả, kể về những năm tháng tuổi thơ của Định ở thành phố Hải Phòng. Cậu bé 12 tuổi trở thành nhân vật anh hùng khi dùng trò chơi đánh pháo của mình đánh lừa được một tốp máy bay Mỹ đánh bom trong chiến dịch Điện Biên Phủ trên không. Những trang viết gây xúc động bởi sự giản dị, chân thành.

Từ khi cầm bút, người tù này hay trăn trở với một câu hỏi mà chẳng biết Hội Nhà văn Việt Nam sẽ vui hay buồn: "Vì sao văn chương nước mình không có tác phẩm lớn. Đặc biệt là tác phẩm viết về chiến tranh như cuốn "Chiến tranh và Hòa bình" của Lep Tonxtoi?". Định lại ấp ủ về một cuốn tiểu thuyết về chiến tranh đồ sộ nhất, chưa từng có ở Việt Nam. Có thể đó lại là ảo tưởng nhưng ý thức về trách nhiệm của người tù này khiến tôi cảm động. Ở ngoài nhà tù, có những người được gọi là nhà văn nhưng chắc gì đã tự đặt ra cho mình câu hỏi đau đáu như thế?

Hình ảnh xuyên suốt trong cuốn tiểu thuyết ấy sẽ là cô gái với cây vĩ cầm đỏ sáng bừng lên trong mưa bom, giúp người lính đi qua trận chiến....

Định bắt tay viết cuốn tiểu thuyết dự kiến 2.000 trang, nhưng cái thiếu nhất bây giờ là tư liệu và vốn sống về chiến tranh. Định đã đọc, nghiên cứu về chiến tranh nhiều vẫn chưa thấy đủ...

Chỉ còn ít năm nữa, Định sẽ được ra tù (anh đã được Chủ tịch nước ân giảm án). Chẳng hiểu sao, tôi cứ tin, người tù viết văn này chắc chắn sẽ sống lương thiện khi được tự do. Ở trong khám tử tù, văn chương đã đánh thức cái thiên lương trong sâu thẳm của kẻ chờ ngày ra pháp trường này. Và một khi đã cầm bút viết văn dưới ánh sáng thiên lương chắc không thể làm điều ác được nữa chăng?

Tôi cứ nghĩ nếu được đặc xá để sớm về với vợ con và cuộc sống đời thường, chắc Định sẽ trở thành một nhân vật chính diện biết vượt qua những ranh giới mong manh mà anh đã dựng nên trong tiểu thuyết của mình.

Thư nặc danh hay xây dựng lòng tin?

Tác giả: PHƯƠNG NAM
Thư nặc danh không chỉ ở Việt Nam mà ở một số quốc gia có nhiều đạo luật chi tiết về khiếu nại, tố cáo, bảo vệ nhân chứng vẫn là một thách thức với các nhà tư pháp và với cả việc tu chính án luật của nhà nước trong vấn đề xác định nó có hợp pháp hay không hợp pháp.
Thư nặc danh, ở một phạm trù về ngôn ngữ, là loại thư không có tên người viết, hay người viết không đề tên, địa chỉ thật. Mục đích khi viết những là thư nặc danh, có thể là muốn thực hiện việc đả kích một cá nhân hay một tổ chức mà không tiện nêu tên mình sợ trả thù, sợ liên lụy, rắc rối, phiền toái...
Dẫu thư nặc danh còn có một mục đích tố cáo hành vi vi phạm luật của cá nhân hay tổ chức, vì tránh những phiền phức có thể gây họa cho mình theo kiểu "đấu tranh- tránh đâu" mà "khuyết danh".
Thư nặc danh là một kênh thông tin
Xung quanh vấn đề thư nặc danh, tại kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa 12, nhiều đại biểu cũng đã có những ý kiến khác nhau góp ý vào việc bổ sung một số điều luật trong bộ luật "Tố tụng hình sự" VN, cũng như chuẩn bị việc xây dựng bộ luật "Bảo vệ nhân chứng".
Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu: Về tố cáo nặc danh đang còn nhiều ý kiến khác nhau. Đây là vấn đề không phải chỉ đặt ra lúc này mà trước đây cũng nhiều cơ quan, tổ chức có thẩm quyền đã xem xét, nghiên cứu vấn đề này, thấy rằng không nên xem xét đơn thư tố cáo nặc danh. Còn trường hợp đơn thư tố cáo trong đó có nội dung rõ ràng, có tài liệu chứng cứ, có địa chỉ có thể coi như một thông tin để phục vụ cho các cơ quan nghiên cứu tham khảo...
Đồng thời cần có quy định xử lý nghiêm những hành vi trả thù, trù dập, phân biệt đối xử của người có thẩm quyền giải quyết tố cáo khi có những hành vi như vậy, ở đây phải nhìn cả hai mặt.
ĐB Ngô Minh Hồng - TPHCM: Bản chất của tố cáo là thông tin, nó cũng tương tự như tin báo tội phạm, cho nên theo tôi chúng ta không cần câu nệ lắm về chuyện nặc danh hay không nặc danh. Thông tin tố cáo rõ ràng thì có nặc danh hay không nặc danh chúng ta vẫn phải xử lý, chúng ta vẫn phải xem xét thông tin đó để giải quyết. Chúng ta phải bảo vệ người tố cáo có danh.
ĐB Trần Văn Truyền - Tổng Thanh tra Chính phủ: Riêng về thư tố cáo không có danh, chúng tôi thấy việc này rất phức tạp. Bởi lẽ, bên cạnh một số người không dám để lộ danh tính của mình vì sợ bị trả thù, còn có rất nhiều trường hợp lợi dụng để đưa những thông tin rất phức tạp trong những thời điểm phức tạp, thường việc đó là gây rối tổ chức.
Chúng tôi coi thông tin không có danh như là một dạng tin báo, tin báo này có thể chính xác, có thể sử dụng được, có thể là không... thì chúng ta sẽ áp dụng việc này như một loại tin báo để tham khảo mà không cần phải quy định vào luật này.
ĐB Hồ Trọng Ngũ - Ninh Thuận: Không nên coi nặc danh là tố cáo, đơn thư nặc danh không thể là tố cáo, tuy nhiên đơn thư nặc danh cũng có giá trị nhất định. Chủ thể nhận được đơn thư nặc danh nên sử dụng một cách hiệu quả nhất những thông tin có được trong đó, nếu có những dấu hiệu rõ ràng tội phạm, các cơ quan tổ chức này nên chuyển đến các cơ quan được phép tiến hành một số hoạt động điều tra.
Chúng ta không nên phủ nhận hoàn toàn vấn đề nặc danh. Tuy nhiên, cũng không coi nặc danh là tố cáo và không cần phải khởi sự cả một hệ thống hành chính nhà nước để làm một việc là đi xác minh đơn thư nặc danh, làm mất thời gian và ảnh hưởng đến nội bộ.

Có luật nhưng thư nặc danh vẫn nhiều
Nếu như xem các điều khỏan được quy định trong luật và những nghị định, thông tư, các văn bản dưới luật, tưởng chừng việc tố giác tội phạm sẽ được bảo mật thông tin, chỉ cơ quan có thẩm quyền mới được tiếp cận và tiến hành công tác thẩm định, điều tra những thông tin được tố cáo.
Nhưng như vậy mà không phải vậy, vì thực tế ở VN, việc khiếu nại, tố cáo không phải lúc nào cũng theo luật, mà trớ trêu, theo nhiều quy định về thẩm quyền trả lời đơn thư khiếu nại, tố cáo, theo các cấp, thì rất nhiều khi đơn thư đã được (hay bị) "hoàn cố chủ" - người làm đơn thư khiếu nại, tố cáo hay vào tay chính "khổ chủ"- người đang bị khiếu nại, tố cáo.
Và kết quả thì chưa "chờ được vạ, mà má đã sưng", người tố cáo, khiếu nại - nguyên đơn đã bị chính "bị đơn" quay ra phản đòn, bị trả thù, trù dập "lên bờ, xuống ruộng", thậm chí khuynh gia bại sản...
Nếu đứng ở khía cạnh tích cực, vì muốn đưa ra ánh sáng những hành vi vi phạm pháp luật, mà bản thân là bị hại, hoặc biết rất rõ sự việc, hay được chứng kiến, để công lý soi sáng, pháp luật trừng trị, nhưng phải tự bảo vệ mình trước khi những "công đọan" kia được thực thi, thì tốt nhất hãy "khuyết danh" trong phần người gửi - nguyên đơn.
Ở VN ta, vấn đề tuân thủ theo đúng luật vẫn còn là một phạm trù xa xỉ, không phải ai cũng thấm nhuần khẩu hiệu "Sống, làm việc theo hiến pháp và pháp luật" một cách nghiêm túc, tự giác. Từ chuyện nhỏ đến chuyện lớn, từ việc xả rác, hút thuốc nơi công cộng đến to hơn như việc tham nhũng tiền tỉ của dân...
Và kết quả thì chưa "chờ được vạ, mà má đã sưng", người tố cáo, khiếu nại- nguyên đơn đã bị chính "bị đơn" quay ra phản đòn, bị trả thù, trù dập "lên bờ, xuống ruộng", thậm chí khuynh gia bại sản...
Nếu đứng ở khía cạnh tích cực, vì muốn đưa ra ánh sáng những hành vi vi phạm pháp luật, mà bản thân là bị hại, hoặc biết rất rõ sự việc, hay được chứng kiến, để công lý soi sáng, pháp luật trừng trị, nhưng phải tự bảo vệ mình trước khi những "công đoạn" kia được thực thi, thì tốt nhất hãy "khuyết danh" trong phần người gửi- nguyên đơn.
Việc lôi ra ánh sáng và trừng trị tôi phạm cũng không phải một chốc, một lát, mà có khi lùng nhùng, lằng nhằng "dây cà ra dây muống" kéo từ tháng này, năm nọ tới hàng chục năm cũng chưa xong, có khi "để lâu, cứt trâu hóa bùn", khiến cho bao kẻ khốn đốn. Mà khốn đốn nhất lại là những "nguyên đơn". Nên"cẩn tắc vô áy náy", cứ "khuyết danh" mà chờ đợi xem việc đi đến đâu.
Chính vì quá bức xúc, nhưng cũng là để không ảnh hưởng đến bản thân hay gia đình, họ đành chấp nhận con đường tiêu cực là viết thư nặc danh tố cáo, khiếu nại.
Và một điều quan trọng khác, ở VN chưa có một bộ luật "Bảo vệ nhân chứng", cho dù từ tháng 5.2010, Bộ Công an đã giao Tổng cục Cảnh sát chủ trì xây dựng thông tư liên tịch giữa Bộ Công an, Tòa án nhân dân tối cao, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao, Bộ Quốc phòng hướng dẫn việc bảo vệ người làm chứng, người tố giác tội phạm, người bị hại trong điều tra vụ án hình sự.
Nhưng nói đi phải nói lại, có nhiều kẻ xấu, vì một lợi ích cá nhân, nhưng biết pháp luật sẽ trừng trị kẻ tung tin thất thiệt, hay tội vu khống cá nhân, tổ chức... nên giấu tên khi tung ra thông tin. Đây là hành vi của kẻ vi phạm pháp luật, nếu điều tra mục đích, động cơ và kẻ chủ mưu... thì nên trừng trị thích đáng.
Thư nặc danh có độ tin cậy bao nhiêu phần trăm?
Đứng ở mặt tích cực, thư nặc danh có thể chính xác 100%, "Không có lửa sao có khói", vì "nguyên đơn" là người nắm được thông tin cụ thể, có thể có cả nhân chứng, vật chứng... Và các cơ quan hữu quan không nên xem thường những thông tin này.
Nhưng đứng về mặt tiêu cực, thư nặc danh lại mang "mầm mống" xấu nhiều hơn, có thể xem như đây là lọai thư "đen". Có thể vì lợi ích cá nhân hay tư thù, muốn quấy rối cá nhân tổ chức, hay chống đối một chính sách của Chính phủ, Nhà nước... thậm chí bị các thế lực xấu kích động để chống phá Nhà nước, đã làm ra những thư nặc danh bôi xấu cá nhân, tổ chức đó...
Không hiếm những "chuyện nhỏ", trong một cơ quan, sắp có đợt tăng lương hay bỏ phiếu tín nhiệm bầu lãnh đạo, thì thư nặc danh bôi xấu một cá nhân tích cực nào đó như "bươm bướm" tới tay lãnh đạo cấp trên. Để xem xét thẩm định nội dung thư phải mất một thời gian, và cơ hội của cá nhân tích cực cũng bị qua đi.
Ngoài ra, còn có một kiểu thư nặc danh "đen" khác, là mạo danh một nhân vật tên tuổi như trường hợp gần nhất là vụ mạo danh Tướng Đồng Sỹ Nguyên, với nội dung "y như thật", để nhằm mục đích kích động chống phá Đảng CSVN, Nhà nước VN...
Và điển hình ở chính ngay báo điện tử VietNamNet, một kẻ xấu đã mạo danh một nhân viên của báo, bôi nhọ uy tín, thanh danh của báo, với mục đích gây rối đoàn kết nội bộ - sức mạnh tiềm ẩn của báo VietNamNet. Nội dung thư nặc danh "đen"- mạo danh kiểu này thường đưa ra những thông tin nửa hư nửa thực, chủ yếu gây mất lòng tin, hoang mang.
Nếu không thực sự tỉnh táo, xem xét vấn đề mà thư nặc danh đưa thông tin, thì có thể mất một thông tin quý giá để đưa ra công lý tội phạm, nhưng cũng có thể gây thêm oan sai cho một cá nhân, một tổ chức.
Có thể không còn thư nặc danh?
Có thể, nếu như trong bộ luật VN, có những điều khoản quy định một cách rõ ràng việc bảo vệ nhân chứng - "nguyên đơn" khi khiếu nại, tố cáo hành vi pham tội. Làm sao cho các "nguyên đơn" có được niềm tin vào công lý, cũng như thấy được sự an toàn của bản thân mình.
Luật pháp cũng phải nghiêm minh, công bằng, "lấy dân làm gốc", không thể vì những lý do không nằm trong luật pháp mà nương tay hay che đỡ, làm ngơ trước những hành vi vi phạm pháp luật.
Mọi việc phải có sự minh bạch, công khai, không thể khuất tất, sẽ gây ra những nghi ngờ, dẫn đến các khiếu kiện, tố cáo mà đôi khi chính sự không minh bạch tạo mầm mống cho những lá thư nặc danh không đáng có.

PN&HĐ: Nặc danh, người hiền và...ai làm tổn thương ai?
Tác giả: Kỳ DUYÊN

Thư mạo danh, nặc danh, ẩn danh; những người hiền bất tử và ai đang làm tổn thương ai...là những chủ đề nổi bật mà Phát ngôn và Hành động muốn chia sẻ với bạn đọc tuần này.
"Nặc danh" và cha đẻ
Ngày 13-12 mới đây, VietNamNet đăng lá thư của Trung tướng Đồng Sỹ Nguyên, nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Phó Thủ tướng, Tư lệnh Binh đoàn Trường Sơn chính thức gửi lãnh đạo Đảng, Chính phủ và Quốc hội bác bỏ một lá thư mạo danh ông, trước đó lan truyền trên mạng Internet nhằm quy chụp, bôi nhọ một số tổ chức và lãnh đạo. Ông đề nghị làm rõ vụ việc và nhân đó, cảnh báo về hiện tượng mạo danh với những dụng ý xấu.
Không biết, trong lịch sử loài người, ai là kẻ đầu tiên nghĩ ra cái trò thư mạo danh nhỉ? Kẻ đó, hẳn phải là người vừa thông minh, vừa gian hùng, xảo quyệt. Lịch sử phát triển thì thư không chính danh cũng phát triển. Có thư mạo danh, thì cũng có thư nặc danh, thư ẩn danh, và khuyết danh. Loại hình nào cũng có chữ "danh", chỉ danh thực không chính, nên ngôn nhiều khi không thuận.
- Thư mạo danh: Ngay tên gọi của nó đã nói lên bản chất- đó là mạo danh người khác để viết nhằm thực hiện một mục đích riêng, như trường hợp Tướng Đồng Sỹ Nguyên vừa nói trên. Thư mạo danh chắc chắn mang ý đồ xấu, để thực hiện ý đồ riêng của cá nhân, hoặc tổ chức nào đó.
- Thư nặc danh: Nghĩa của nặc danh là giấu tên, không có tên người viết. Trong thực tế, người ta thấy loại thư nặc danh là phổ biến trong các loại thư (đơn) không chính danh. Loại này phức tạp nhất, và có thể chia làm 2 loại. Loại nặc danh tử tế- là loại thư mang mục đích tốt, có ý nghĩa "chân chính", nhưng vì sự bất lợi tới bản thân, đề phòng sự trả thù, mà người viết phải "nặc danh".
Loại thứ 2, mang tính phổ biến không kém là loại thư nặc danh xuất phát từ sự bất đồng, mâu thuẫn cá nhân, ghen ghét, đố kỵ dùng để triệt hạ nhau trên con đường thăng tiến. Thư nặc danh loại này, thường xuất hiện nhiều vào trước kỳ họp có bầu bán, đại hội...liên quan đến nhân sự. Có những nội dung tích cực nhất định, nhưng cũng không ít nội dung tố cáo vu khống, dựng chuyện.
.....
Thư không chính danh có nhiều loại, thì xử lý cũng nhiều cách khác nhau. Nói cho công bằng, loại thư mạo danh như lấy tên của Tướng Đồng Sỹ Nguyên thì đơn giản hơn. Nhất là trong thế giới phẳng hiện nay, chỉ cần người chính danh- ở đây là Tướng Đồng Sỹ Nguyên gửi thư khẳng định sự thật, giả, thì lá thư mạo danh kia, dù có viết tốn bao công sức, với bao mưu ma chước quỷ, cũng dễ bị vô hiệu hóa. Không ai còn tin ở lời lẽ của lá thư rởm đó nữa.
Nhưng khó nhất, xử lý phức tạp nhất là loại thư nặc danh. Khó bởi loại thư này lẫn lộn chính tà, lẫn lộn trắng đen, lẫn lộn thiện ác, lẫn lộn người và ma. Bởi sự lẫn lộn của các giá trị và mục đích, mà ngay các chuyên gia cũng có nhiều ý kiến khác nhau, cho đến giờ hình như vẫn chưa ngã ngũ.
Thư nặc danh, vì thế, vẫn nhảy múa, vẫn rộn rịp lưu thông, và chung sống ngang nhiên với con người. Cho dù, có không ít người phải khốn đốn, thân bại danh liệt vì những con chữ bé tí xíu mà ác độc kia. Hoặc cũng có những kẻ bất nhân đã bị lôi ra ánh ngày.
Xã hội văn minh tiên tiến, hay lạc hậu chậm phát triển, thì thư nặc danh vẫn có đời sống riêng, có bầu trời riêng của nó. Bởi nó có nền tảng vững chắc là mối quan hệ con người với con người, là các mối quan hệ dân sự luôn nảy sinh.
Tuy nhiên, nói cho cùng, thư nặc danh chân chính sinh sôi nảy nở nhiều hay bị "triệt sản" lại phụ thuộc vào tính chất xã hội dân sự: Dân chủ hay chưa dân chủ? Gần dân, vì dân hay quan liêu, vô cảm? Thiết chế quản lý và pháp luật công khai minh bạch hay tù mù? Có luật bảo vệ nhân chứng hay chưa?...
Nghĩa là nó phụ thuộc vào "cha đẻ"- xã hội chúng ta, chứ không thể sinh sản vô tính. Một khi cha đẻ nó chưa hoàn thiện, thư nặc danh còn tiếp tục sản sinh.
Hãy cứ thử hình dung, một lá thư tố cáo của cấp dưới với cấp trên, mà sau một đoạn dài chạy lòng vòng các cửa, cuối cùng, "em lại trở về với nỗi đau em" (mượn ý thơ Xuân Quỳnh)- trở về điểm xuất phát, rơi vào tay của vị cấp trên kia? Vậy thì số phận người tố cáo sẽ ra sao? Hay người tố cáo chỉ có nước xin nghỉ việc cho nhanh? Đó có phải là cá biệt, hay là tình trạng hiển nhiên? Sự quan liêu của các cơ quan chức năng, đã khiến người chính danh, tự nhiên thèm được ...vô danh.
Như vậy, thư nặc danh (chân chính) sinh ra hay mất đi, được quyết định bởi chất lượng quản lý một xã hội, bởi chất lượng đội ngũ lãnh đạo cốt cán các cấp, bởi thiết chế lập pháp, hành pháp, tư pháp rành mạch, công bằng, công khai và minh bạch.
Và khi ấy, loại thư nặc danh (không chân chính) dùng để triệt hạ nhau, cản đường thăng tiến nhau, chỉ như thứ gia vị hỉ, nộ, ái, ố tầm thường mà con người ta phải sống chung, và không thể....ly hôn.
Những người hiền viết sử
Có 2 con người, trong tuần qua, khi "về trời" đã khiến tất cả người Việt, dù ở gần hay ở xa, dù ở trong nước hay ngoài nước, đều phải cúi đầu vì kính trọng và nể phục nhân cách lớn của họ. 2 người, cụ ông và cụ bà, đều sống trọn thế kỷ và hơn một thế kỷ. 2 cuộc đời, về tuổi thọ là hiếm và quý, nhưng câu chuyện về đời họ còn hiếm và quý hơn nhiều. Họ là những người mà tâm hồn cực kỳ trong trẻo, nhưng ý thức lẽ sống đời người cực kỳ sâu đậm, sắt son. Họ là những người biết yêu sâu sắc, mà yêu thương lớn nhất là dành cho Tổ quốc.
Người này, một trí thức lớn, con nhà giầu, quê xã An Lục Long (Châu Thành- Long An) đã từ bỏ tất cả để đi tìm lẽ sống trong sự dấn thân của mình cho lý tưởng yêu nước. Ông là GS Trần Văn Giàu, cái tên cũng nhung lụa như gia cảnh con người. Nhưng chí làm trai đã khiến ông chọn lựa cho mình "con đường đau khổ"- làm cách mạng, giữa thời cuộc đất nước thăng trầm, đồng hành với chí dân tộc.
Tâm hồn trong trẻo, bởi có lúc tham gia chính trường, ông đã là Bí thư Xứ uỷ Nam Kỳ. Rồi Chủ tịch Ủy ban khởi nghĩa, Chủ tịch Ủy ban hành chính lâm thời Nam Bộ. Đứng dưới ít người, đứng trên vạn người.
Nhưng cách mạng cần, ông trở thành người đặt nền móng cho ngành GD đại học của đất nước, nhà giáo dục, nhà văn hóa lớn uyên thâm nhiều lĩnh vực, nhưng đặc biệt là trong lĩnh vực sử học. Ông làm học thuật mà không hề vướng nợ trần ai. Với ông, mọi hư danh như của phù vân, được đó rồi mất đó...
Ông chọn sử học hay chính sử học chọn ông?
Có lẽ chính sử học đã chọn ông. Bởi nếu không, làm sao ông được đánh giá "là một nhà sử học có số công trình nghiên cứu đồ sộ hiếm thấy, nằm trong danh mục trích dẫn của hầu hết công trình nghiên cứu sau này về lịch sử Việt Nam cuối thế kỷ 19 và đầu thế kỷ 20".
Lịch sử đã chọn ông, để trao cho ông tất cả, hành trình thăng trầm và đau thương của dân tộc Việt từ thời cận đại, vắt sang hiện đại, trải qua những giông bão chiến tranh chống các loại đế quốc xâm lược để khẳng định chính nền độc lập tự do dân tộc trước nhân loại, hiện lên hùng tráng và bi tráng trong toàn bộ công trình về Lịch sử Việt Nam 5 bộ, 18 tập (1956-1957) với hàng vạn trang in.
Và lịch sử đã chọn ông, để trao cho ông sự đào sâu, nghiền ngẫm và đúc kết "Sự phát triển của tư tưởng ở Việt Nam từ thế kỷ XIX đến Cách mạng Tháng Tám", khi ông vào tuổi 80, với tất cả cái minh triết và tất yếu của quy luật, cùng đặc điểm hoàn cảnh lịch sử khách quan của ý thức hệ tư tưởng một dân tộc.
Người kia, chỉ là một người mẹ nông dân Việt Nam bình thường. Mẹ là Nguyễn Thị Thứ- cái tên đã có nghĩa của lòng bao dung, đức hy sinh. Giá không có chiến tranh, hẳn mẹ Thứ cũng như muôn ngàn người mẹ Việt Nam khác, tần tảo chắt chiu nuôi chồng, nuôi con, tìm thấy hạnh phúc trong sự khôn lớn của bầy 9 đứa con yêu quý.
Nhưng chiến tranh xâm lược đã buộc người đàn bà bé nhỏ ở một góc trời xa của làng quêĐiện Thắng Trung (Điện Bàn- Quảng Nam) phải đứng lên, dâng hiến lần lượt 9 đứa con ruột thịt yêu quý cho Tổ quốc đang lâm nguy. Không chỉ thế, Mẹ còn dâng hiến cả một đứa con rể, 2 đứa cháu ngoại. Bỗng nhớ tới lời ca nghẹn ngào trong Đất nước (Phạm Minh Tuấn và Tạ Vĩnh Yên): "Ba lần tiễn con đi, 2 lần khóc thầm lặng lẽ"...
Mẹ đã 11 lần tiễn các con, các cháu đi. Nước mắt chảy ngược, rồi không còn nổi cả nước mắt để khóc cho những núm ruột của mình
Vì thế, trong ngày Mẹ trở về "xum họp" với những đứa con, đứa cháu, nước mắt của biết bao người đã rơi. Mẹ Anh hùng lại sinh con Anh hùng. Con gái Mẹ- bà Lê Thị Trị, nay đã 80 tuổi, cũng là một bà Mẹ Việt Nam Anh hùng. Huyền thoại Mẹ (Trịnh Công Sơn) không ở lời ca bước ra cuộc đời, mà chính là từ cuộc đời, từ Mẹ Thứ, mẹ Trị và biết bao mẹ Việt Nam Anh hùng khác bước vào thi ca, âm nhạc.
Thế kỷ 20, 21 là thế kỷ may mắn bởi có những người tuyệt vời như GS Trần Văn Giàu, như Mẹ Nguyễn Thị Thứ. Họ là những Anh hùng. Một người là Anh hùng Lao động, một người là Bà Mẹ Việt Nam Anh hùng. Nhưng họ đều là những người hiền, "viết sử" Đất nước bằng chính cuộc đời mình. Một người viết bằng trí tuệ thông kim bác cổ, để ra đời những tác phẩm nghiên cứu đồ sộ, một người viết bằng những núm ruột máu thịt xót xa. Họ là tột đỉnh của lòng yêu nước, nghĩa Tổ Quốc, tình đồng bào. Họ đã về trời, vì thế họ thành bất tử.
Ai làm tổn thương ai?
Liên tục suốt mấy tuần qua, báo chí tốn không ít giấy mực xung quanh câu chuyện quan hệ thầy trò của Trường THPT Bến Tre, (thị xã Phúc Yên, Vĩnh Phúc). Ở đây là quan hệ thầy trò không bình thường giữa thầy hiệu phó và một nữ sinh. Mỗi ngày, vụ việc lại thêm những tình tiết mới rất ấn tượng, theo kiểu "thầy nói thầy phải, trò nói trò hay", khiến người đọc nhiều lúc phải nhăn mặt, lắc đầu thất vọng. Và những người thầy có nhân cách trong ngành giáo dục thấy xấu hổ.
Câu chuyện quan hệ thầy trò này mỗi lúc một phức tạp, đành phải chờ vào công tác điều tra, kết luận của cơ quan chức năng có thẩm quyền.
Xét về góc độ nhân văn, người thầy bao giờ cũng là thần tượng của học trò. Có những học trò, vì quá thần tượng thầy mà chọn nghề dạy học. Đó là những tình yêu của trò với thầy thật trong sáng.
Ở độ tuổi học trò cấp trung học, cũng rất dễ hiểu khi một nữ sinh có tình cảm với thầy. Ở đó, do tâm sinh lý lứa tuổi phát triển, ngay trong tình cảm dành cho thầy, đã có chút ít bản năng giới. Thế nhưng giá như người thầy, ở đây là thầy hiệu phó nhà trường có được kỹ năng ứng xử sư phạm tốt, và có được sự "tự giáo dục"- một tiêu chí phải có của người làm sư phạm, chắc chắn cả 2 thầy trò không rơi vào tình thế "ma dẫn lối, quỷ đưa đường".
Tuy nhiên, câu chuyện đó không phải là giọt nước tràn ly. Bởi cái ly giáo dục đã tràn tự rất lâu rồi. Tự lâu rồi, xã hội không còn sốc nữa, trước những thông tin "thầy gạ tình trò, đổi lấy điểm", "sàm sỡ trò", không còn sốc nữa trước thông tin "hiệu trưởng mua dâm nữ sinh", không sốc nữa trước những clip nữ sinh đánh hội đồng, không sốc nữa trước những clip thầy tát trò, cô giáo chửi trò, xưng mày tao...theo kiểu chợ búa.
Bởi tự lâu rồi, có phải giáo dục cũng là một thị trường tấp nập? Ở đó, một chỗ học, một cái bằng cấp cũng phải bán, mua. Điểm số "đắt, rẻ" và nhân cách người thầy cũng "rẻ, đắt" theo đồng tiền trao tay. Ở đó, giáo dục được xếp hạng tham nhũng nổi cộm (ý kiến của ông John Hendra, Điều phối viên thường trú LHQ ở phiên họp toàn thể của Hội nghị cấp cao khai mạc 20/9 tại New York). Khi tham nhũng nổi cộm thì sự thiêng liêng của đạo học, đạo thầy trò... bẹp gí.
Cách đây ít năm, trên báo chí đưa ra những bài viết phê phán chương trình giáo dục, sách giáo khoa nhiều điều bất cập, một vụ trưởng vụ chức năng của ngành đã bất bình: "Ở nước ngoài, người ta không bao giờ đưa việc mổ xẻ chương trình, SGK lên mặt báo. Vì làm như thế là giáo dục mất thiêng"
Nhưng rốt cuộc, chất lượng chương trình, SGK trở thành nỗi lo cho cả xã hội đến tận bây giờ, dù đã qua biết bao lần giảm tải, điều chỉnh, viết sách, chỉnh sửa.... Sự mất thiêng của giáo dục không phải do chính giáo dục, thì do ai đây?
Khi gia đình học trò cô bé H, vượt qua cả lễ nghĩa thông thường của sự tôn sư trọng đạo, dám đánh đập, hành hung, dọa nạt và xúc phạm thầy hiệu phó Trường THPT Bến Tre, ấy là khi, đáng buồn thay, ngành giáo dục trong con mắt người dân, đã không còn mảnh áo che thân.
Khi mới lên nhậm chức, Bộ trưởng Bộ GD và ĐT hiện nay có một câu trả lời phỏng vẫn khá ấn tượng, đại ý: "Tôi không muốn tạo dấu ấn cá nhân!". Có thể câu nói đó hàm ý sự khiêm nhường của ông, có thể ông muốn lặng lẽ để gắng làm tốt hơn trọng trách mới mà một Bộ trưởng phải gánh, giữa bộn bề thách thức.
Nhưng ông không muốn tạo dấu ấn cá nhân thì ngành giáo dục của ông, ở cơ sở, các nhà trường, thầy, cô, trò nam, trò nữ thi nhau tạo dấu ấn cá nhân bằng những vụ việc gây sốc. Đến nỗi có ai đó đã thốt lên: Đến bao giờ thì ngành ra ngành, thầy ra thầy, trò ra trò?
Ngành giáo dục từng bất bình, cho rằng xã hội làm ngành bị tổn thương. Nhưng xét cho cùng, bằng những vụ việc, từ chương trình, sách giáo khoa, cho tới chuyện thương trường giáo dục, chuyện đạo lý thầy trò băng hoại, chính ngành tự làm tổn thương mình, và làm tổn thương xã hội.
Giáo dục hôm nay, dân tộc ngày mai. Nhìn vào giáo dục mà thấy lo quá cho tương lai.
(nguồn : http://vietnamnet.vn/vn/index.html)