Chủ đề: Tài nguyên và môi trường - Trang 6

Trung Quốc: Những thiên tai nhân tạo

* TRẦN NGỌC ĐĂNG tổng hợp

SGTT.VN - Những lá cờ rủ trên khắp lãnh thổ Trung Quốc ngày 15.8 tưởng nhớ 1.700 người chết và mất tích trong vụ lở đất kinh hoàng trước đó một tuần ở Châu Khúc, thuộc khu vực tự trị dân tộc Tạng Cam Nam, tỉnh Cam Túc, sẽ không là dấu hiệu kết thúc thảm hoạ mà chỉ là tiếp nối những gì đã và sẽ xảy ra.


Tưởng niệm nạn nhân Châu Khúc hôm 15.8. Nhưng thuỷ điện – nghi can số một của trận thảm sát này – vẫn tiếp tục là chọn lựa số một của Trung Quốc. (Ảnh: Reuters)

Thuỷ điện và thiên tai

Trong sáu tháng đầu năm 2010, Trung Quốc đã phải chống trả với 19.552 vụ lở đất và những phản ứng thịnh nộ tương tự của thiên nhiên, gần gấp 10 lần so với cùng thời kỳ này năm trước. Trong số 36 vụ lở đất lớn năm 2009, 31 vụ đều xảy ra ở các khu vực miền nam và miền tây Trung Quốc như Hồ Nam, Tứ Xuyên và khu vực tự trị dân tộc Tạng, tỉnh Cam Túc

Núi đất lở dài 5km, rộng 0,5 km cuốn phăng nhà cửa, con người, gia súc ở Châu Khúc vừa qua không phải là lần đầu tiên. Trong lịch sử, Châu Khúc đã từng bị ít nhất 11 lần lở đất lớn tương tự nhưng không rõ mức thiệt hại người và của. Thế nhưng trước thảm kịch mới nhất, chính quyền không hề có kế hoạch khẩn cấp nào phòng ngừa thiên tai này.

Ngoài nguyên nhân phá rừng trên các sườn núi lấy đất canh tác suốt 50 năm qua gây mất cân bằng sinh thái, và những công trình đường sắt và đường bộ đại quy mô gần Châu Khúc khiến đất bị xói mòn và bất ổn địa tầng, một nguyên nhân khác đã được các chuyên gia cảnh báo từ trước và bây giờ hiển hiện như nghi phạm chính của hơn nghìn cái chết thương tâm vừa qua – thủy điện.

Trên dòng Bạch Long Giang dài 576km chảy qua Châu Khúc, hiện có hơn 1.000 đập thủy điện – hãng tin AFP dẫn lời ông Zhang Qirong, quan chức của cơ quan quản lý môi trường địa phương. Như vậy trung bình cứ 500m là có một đập! Ở đoạn sông thuộc địa phận Châu Khúc, đã có 156 đập thủy điện và tốc độ xây đập ngày càng tăng nhanh. Từ 2003 đến 2007, các chính quyền sở tại đã xây dựng 41 đập. Thêm 12 đập khác đang lên kế hoạch. Tiếc thay, hầu hết các nhà thầu xây đập đều không quan tâm đến môi trường và tầm quan trọng của việc bảo tồn nguồn nước và đất.

Từ nhiều năm qua, các chuyên gia địa chất và nhà hoạt động môi trường ở Trung Quốc đã lên tiếng về nguy cơ của việc xây dựng thủy điện quá mức này nhưng không ai lắng nghe. Giáo sư Fan Xiao, nhà địa chất ở Tứ Xuyên, trả lời phỏng vấn của tờ South China Morning Post: “Các chính quyền sở tại đã phớt lờ những cảnh báo can gián về những hậu quả nghiêm trọng của việc xây đập. Họ vẫn xem thuỷ điện là nguồn thu thuế chính yếu”. Thực tế, số lượng đập thủy điện hiện nay ở khu tự trị Cam Nam – nơi vừa xảy ra vụ lở đất ở Châu Khúc – đã đóng góp 50% nguồn thu ngân sách ở đây.

Tháng 1.2009, một thư ngỏ cảnh báo “việc phát triển vô độ dọc theo Bạch Long Giang đang phá hoại môi trường và tăng nguy cơ lở đất” đã được gửi tới chính quyền khu tự trị Cam Nam. Các chuyên gia ã lưu ý rằng việc xây dựng đập thường làm suy yếu cấu tạo đất của các khu vực chung quanh và các hồ tích nước cho thuỷ điện tạo áp lực rất lớn cho địa hình, ẩn chứa đầy nguy cơ phát sinh những tai hoạ liên quan đến nước.

Một báo cáo từ tháng 4.2009 đã xác định rõ nguy cơ đất lở: “Lượng nước đã sụt giảm nghiêm trọng trong khi tốc độ xói mòn đất tăng nhanh, khả năng sạt lở bùn đất thường xuyên cùng các rủi ro địa chất đã không còn khống chế được nữa.” Một báo cáo gần đây cho biết huyện Điệt Bộ phía trên Châu Khúc do tính chất môi trường, nạn phá rừng và phát triển thuỷ điện đã tạo ra 228 điểm nguy cơ tiềm tàng và khẳng định: “Khu vực Cam Nam của Bạch Long Giang đã trở thành một trong những vùng thường xuyên xảy ra đất lở nhất nước.”

Giá phải trả cho tốc độ tăng trưởng

Trung Quốc hiện có 86.000 đập thủy điện đã xây dựng, phần lớn cũng tập trung ở miền nam và miền tây nước này. Tốc độ xây đập của Trung Quốc qua mặt mọi quốc gia có kế hoạch phát triển thủy điện. Trong mười năm qua, hơn 60% số đập thủy điện đã hoàn tất trên thế giới tập trung ở Trung Quốc. Tỉnh Cam Túc xếp thứ 9 về tiềm năng thuỷ điện của nước này và hiện nay các nhà máy thuỷ điện Cam Túc cung cấp 17,24 gigawatt mỗi năm.

Trong tuyên bố chính thức với giới truyền thông sau thảm hoạ Châu Khúc, ông Từ Thiệu Sử, bộ trưởng Đất đai & tài nguyên Trung Quốc, vẫn khẳng định nguyên nhân của thiên tai tuần trước là do mưa lớn, hệ quả chấn động trong địa tầng đất của trận động đất Tứ Xuyên năm 2008 và đợt hạn hán trước mùa mưa lũ. Tuy nhiên, các nghiên cứu cũng cho thấy rằng chính 320 triệu tấn nước trong hồ chứa của đập thủy điện Tử Bình Phô hoàn tất cuối năm 2006 cũng ở tỉnh Tứ Xuyên có thể là tác nhân gây ra thảm hoạ động đất kinh hoàng tháng 5.2008 làm hơn 70.000 người chết.

Để tăng trưởng kinh tế nhanh bằng mọi giá, nhân danh giảm thiểu nguy cơ hiệu ứng nhà kính do thải khí CO2 và phát triển bền vững nguồn năng lượng sạch, thuỷ điện vẫn là quốc sách của nước này.

Khi đập Tam Hiệp còn chưa hoàn thành, dòng sông Kim Sa bắt nguồn từ Tây Tạng và chảy qua Trung Quốc hơn 2.000km trước khi trở thành sông Dương Tử đã nằm trên đồ án xây 18 đập thuỷ điện và đã bắt đầu khởi công từ cuối 2006. Dự án tổ hợp thuỷ điện Kim Sa khi hoàn tất sẽ sản xuất 33 gigawatt, tương đương với 730 nhà máy điện chạy than. Nhưng những con đập đầu tiên trong dự án này ở đầu nguồn sông Dương Tử lại được xây dựng chỉ để giúp sức cho đập Tam Hiệp. Phù sa sẽ nhanh chóng tích tụ ở con đập khổng lồ này làm giảm hiệu quả nếu như không có những con đập khác trên thượng lưu chắn bớt. Nói cách khác, xây dựng một đập thuỷ điện có nghĩa là phải xây thêm nhiều đập khác và vắt kiệt những dòng sông!

Để “giảm bớt 200 triệu tấn CO2 mỗi năm cho thế giới”, một dự án thuỷ điện 38 gigawatt – lớn hơn cả Tam Hiệp – đã được tập đoàn Hydro China định vị trên dòng sông Yarlung Zangbo chảy từ cao nguyên Tây Tạng xuống Ấn Độ. Và con đập khổng lồ ấy chỉ là 1 trong 28 đập thuỷ điện đang được Hydro China lên kế hoạch vận động.

Lai Hun Sen, giáo sư môn phát triển bền vững ở Đại học Trùng Khánh kiêm quan chức chính quyền Tứ Xuyên, là người từng nghiên cứu dự án đập Tam Hiệp. Ông nói: “Trong vòng 30 đến 50 năm tới, thủy điện sẽ là nguồn năng lượng chính mà Trung Quốc phải lệ thuộc. Đó là lựa chọn của chúng tôi khi không còn lựa chọn nào khác.”

Và điều nghịch lý là những mục tiêu xung đột trong các dự án phát triển quốc gia, khu vực và địa phương ở Trung Quốc đã chứng tỏ là số lượng đập thuỷ điện được xây dựng đã nhiều quá mức số lượng hữu ích cần thiết. Và càng xây thêm đập thì các dự án thuỷ điện chỉ cưỡng đoạt nguồn nước của nhau và tăng thêm hiểm hoạ tiềm ẩn của những thiên tai nhân tạo.

Vodanhthi đã viết:

Chằn tinh Shrek đã viết:

Ảnh này ghi ở Bình Định...Họ lại bạt núi, xẻ đồi...Tất cả mọi nơi ở VN. chuyện này vẫn cứ diễn ra. Còn một loạt chứng cứ mà Shrek ghi được. Gởi ở chủ đề của bác Vodanh vậy nhé!

See mother already!

Mời bác Chằn đóng góp nhé. Cảm ơn bác.

Hihi..."Buồn" cười...thấy mẹ luôn!

Ngôi trường đẹp như mơ

TTO - Những ngày cuối tháng 8-2010, trên đường từ TP. Long Xuyên (An Giang) đi huyện Tịnh Biên, chúng tôi trông thấy một ngôi trường rất đẹp. Phía bên trong là ngôi trường hai tầng khang trang, còntrước cổng thì trồng thảm hoa mười giờ đầy màu sắc.

Đó là trường tiểu học Võ Trường Toản, nằm trên QL 91, thuộc phường Bình Đức, Long Xuyên.

Tại đây, chúng tôi không hề thấy một cọng rác vương vãi như nhiều ngôi trường khác; cũng không hề có những gánh hàng rong tụ tập trước cổng trường.

Sau giờ tan học, tôi thấy các em học sinh nơi đây về nhà ngày hoặc được có ba mẹ đón thẳng về nhà chứ không có thói quen ăn quà vặt.

Có lẽ đây là một trong những ngôi trường đẹp nhất miền Tây và có thể của cả nước?


Không hề có hàng rong tụ tập



Hoa mười giờ khoe sắc trước cổng trường

* Tin và ảnh: NGUYỄN THẾ ĐOÀN CHUNG

.

Ngày hội hành động toàn cầu chống biến đổi khí hậu

TTO - Ngày 8-9, nhóm 2041 Việt Nam đã đưa ra thông điệp kêu gọi các cơ quan, tập thể ở Việt Nam cùng tham gia Ngày hội hành động toàn cầu chống biến đổi khí hậu (BĐKH), diễn ra vào ngày 10-10.

Diễn hành đèn lồng ở Sydney.

Đây là một sự kiện do chiến dịch toàn cầu về BĐKH do 350.org khởi xướng, kêu gọi cộng đồng trên toàn thế giới có những hành động đơn giản mà thiết thực tại chính quê hương của mình nhằm ứng phó với BĐKH.  

Năm 2009, 350.org đã tổ chức Ngày quốc tế hành động (International Day of Action) vào ngày 24-10, với hơn 5.200 hoạt động diễn ra tại hơn 180 quốc gia, hướng tới mục tiêu giảm lượng CO2 trong không khí từ mức 390 ppm hiện tại xuống dưới 350 ppm.

Năm nay, với tên gọi Ngày hội hành động toàn cầu (Global Work Party), từ khi được phát động đến nay đã có hàng ngàn tập thể từ hơn 140 quốc gia đăng ký trên website 350.org, với các hoạt động trồng cây, đạp xe diễu hành, lắp tấm thu năng lượng mặt trời và rất nhiều ý tưởng khác cùng đóng góp vào giải pháp cho cuộc khủng hoảng về khí hậu đang diễn ra hiện nay.

NGỌC TUẤN

350.org được thành lập năm 2008 bởi nhà hoạt động môi trường người Mỹ Bill McKibben cùng một nhóm 7 người bạn ở Trường Middlebury, Vermont.

350.org là một chiến dịch quốc tế với mục tiêu xây dựng một phong trào toàn cầu chống biến đổi khí hậu. Chiến dịch được đặt tên 350 để nhắc tới mục tiêu giảm nồng độ CO2 trong khí quyển từ mức hiện nay là 390 ppm xuống dưới 350 ppm, là mức an toàn cho sức khỏe con người theo các nhà khoa học đã chứng minh.

Nhóm 2041 Việt Nam gồm 6 thành viên tham gia Chuyến thám hiểm quốc tế mang tên Hiệp ước Nam Cực năm 2009. Một số ý tưởng tham gia Ngày hội hành động toàn cầu có thể áp dụng tại Việt Nam: trồng cây; dùng năng lượng mặt trời; trồng trọt chăn nuôi tại địa phương; đạp xe; sử dụng năng lượng hiệu quả hơn; thu dọn rác... Vào trang web http://www.350.org/ để đăng ký.

Vedan đã đặt bút ký bồi thường cho nông dân Đồng Nai

TTO - 16 giờ 45 phút hôm nay 10-9, sau nhiều lần hội ý để điều chỉnh vài chi tiết trong dự thảo biên bản thỏa thuận, tổng giám đốc Công ty cổ phần hữu hạn Vedan Việt Nam Yang Kun Hsiang đã chính thức đặt bút ký vào biên bản thỏa thuận về việc bồi thường cho nông dân Đồng Nai với số tiền trên 119,5 tỉ đồng.

Phía Đồng Nai, ông Trần Như Độ, chủ tịch Hội Nông dân tỉnh cùng chủ tịch Hội Nông dân hai huyện Long Thành, Nhơn Trạch đại diện ủy quyền cho người dân bị thiệt hại cũng ký vào biên bản.

Vedan cam kết thanh toán toàn bộ số tiền trên chia làm 2 đợt. Lần chuyển tiền đầu tiên chậm nhất là bảy ngày sau khi ký kết với khoản bồi thường cho các hộ dân là 60 tỉ đồng, và lần hai sẽ chuyển trên 59,5 tỉ đồng, chậm nhất vào ngày 14-1-2011. Để đảm bảo cho việc thanh toán số tiền trên, Vedan được sự bảo lãnh thanh toán của Ngân hàng Bangkok chi nhánh thành phố Hồ Chí Minh. Thư bảo lãnh thanh toán của Ngân hàng sẽ được phía VEDAN gửi đến cho Hội Nông Dân tỉnh Đồng Nai chậm nhất 7 ngày, kể từ ngày ký biên bản cam kết này.

Phía đại diện theo ủy quyền hội nông dân và cam kết của Uỷ ban nhân dân tỉnh Đồng Nai cũng cam kết sẽ thông báo cho những nông dân đã, đang, hoặc sẽ khởi kiện và giải thích cho người dân chấp nhận mức bồi thường và rút lại toàn bộ đơn khởi kiện Vedan ở tòa án nhân dân huyện Long Thành và huyện Nhơn Trạch. Việc rút đơn khởi kiện được tiến hành đồng thời với việc công ty Vedan chuyển đủ số tiền bồi thường đợt 1 và chuyển giao cho Hội Nông Dân tỉnh Đồng Nai thư bảo lãnh thanh toán của Ngân hàng như cam kết.

Cam kết cũng thể hiện số tiền bồi thường của Vedan cho người dân bị thiệt hại nêu trên là toàn bộ số tiền bồi thường từ thời điểm hiện nay trở về trước. Ủy ban nhân dân tỉnh Đồng Nai chỉ đạo các cơ quan, đơn vị, cá nhân liên quan thực hiện việc chi trả nhanh chóng tiền bồi thường. Các khiếu nại, khởi kiện về bồi thường thiệt hại về ô nhiễm môi trường sẽ không thuộc trách nhiệm giải quyết của Công ty Vedan.

Theo thỏa thuận, Vedan cũng đồng ý  thanh toán cho UBND tỉnh Đồng Nai chi phí điều tra, xác minh thiệt hại với số tiền 1 tỉ đồng.

Trong cam kết có một điểm đáng chú ý đó là việc nếu Vedan sau này trở thành bị đơn thì các bên nhận ủy quyền cho Vedan và cả Viện môi trường - Tài nguyên (đơn vị xác định vùng thiệt hại do Vedan gây ô nhiễm để làm cơ sở bồi thường) trở thành đơn vị có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan.

Có lí do này vì trước khi hai bên đi đến thỏa thuận ký kết việc bồi thường phía Đồng Nai cho hay phát sinh một trường hợp vẫn kiện Vedan, đó là giám đốc Công ty TNHH Viễn Đông kiện Vedan gây thiệt hại 28 ha nuôi tôm ở xã Long Phước huyện Long Thành và đòi bồi thường 17 tỉ đồng. Phía Vedan cho rằng nếu giải quyết việc này chỉ nên gói gọn trong số tiền gần 120 tỉ đồng mà Vedan đã chấp nhận bồi thường. Hội Nông dân Đồng Nai giải thích dù vận động công ty này rút đơn và xác định thiệt hại của trường hợp này hơn 800 triệu đồng nhưng phía nguyên đơn đã không đồng ý.

Ông Trần Văn Quang, phó Chủ tịch Hội Nông dân tỉnh Đồng Nai nói: ”Những nỗ lực của hai bên đã sắp đi đến hồi kết. Nếu Hội Nông dân huyện Long Thành không chịu đặt bút ký vào biên bản thỏa thuận thì xem như việc ký kết không thể thực hiện. Vedan vẫn phải bồi thường gần 120 tỉ. Riêng trường hợp còn kiện, phía Hội sẽ giải thích số tiền đó là trên 800 triệu đồng trong tổng số 120 tỉ đồng. Nếu Vedan trở thành bị đơn, bên đặt bút ký sẽ trở thành người có nghĩa vụ liên quan”. Sau hai giờ đồng hồ với nhiều lần hội ý kéo dài, tổng giám đốc Vedan  Yang Kun Hsiang đã chấp nhận bồi thường số tiền gần 120 tỉ nhưng đề nghị cần phải có Viện Môi trường-Tài nguyên”.  

Sau khi ký kết, hai bên đã có những cái bắt tay thật chặt và nở nụ cười rạng rỡ, kết thúc ròng rã hai năm hàng ngàn nông dân mòn mỏi chờ đợi ngày Vedan bồi thường.

HÀ MI

Chỉ click chuột "Cảm ơn" thôi thì không đủ. Phải cảm ơn bác Shrek một lần nữa.