15.00
3 bài trả lời: 3 bản dịch

Một số bài cùng tác giả

Đăng bởi demmuadong vào 23/09/2006 06:38

Inferno: Canto XII

Era lo loco ov'a scender la riva
venimmo, alpestro e, per quel che v'er'anco,
tal, ch'ogne vista ne sarebbe schiva.

Qual è quella ruina che nel fianco
di qua da Trento l'Adice percosse,
o per tremoto o per sostegno manco,

che da cima del monte, onde si mosse,
al piano è sì la roccia discoscesa,
ch'alcuna via darebbe a chi sù fosse:

cotal di quel burrato era la scesa;
e 'n su la punta de la rotta lacca
l'infamia di Creti era distesa

che fu concetta ne la falsa vacca;
e quando vide noi, sé stesso morse,
sì come quei cui l'ira dentro fiacca.

Lo savio mio inver' lui gridò: «Forse
tu credi che qui sia 'l duca d'Atene,
che sù nel mondo la morte ti porse?

Pàrtiti, bestia: ché questi non vene
ammaestrato da la tua sorella,
ma vassi per veder le vostre pene».

Qual è quel toro che si slaccia in quella
c'ha ricevuto già 'l colpo mortale,
che gir non sa, ma qua e là saltella,

vid'io lo Minotauro far cotale;
e quello accorto gridò: «Corri al varco:
mentre ch'e' 'nfuria, è buon che tu ti cale».

Così prendemmo via giù per lo scarco
di quelle pietre, che spesso moviensi
sotto i miei piedi per lo novo carco.

Io gia pensando; e quei disse: «Tu pensi
forse a questa ruina ch'è guardata
da quell'ira bestial ch'i' ora spensi.

Or vo' che sappi che l'altra fiata
ch'i' discesi qua giù nel basso inferno,
questa roccia non era ancor cascata.

Ma certo poco pria, se ben discerno,
che venisse colui che la gran preda
levò a Dite del cerchio superno,

da tutte parti l'alta valle feda
tremò sì, ch'i' pensai che l'universo
sentisse amor, per lo qual è chi creda

più volte il mondo in caòsso converso;
e in quel punto questa vecchia roccia
qui e altrove, tal fece riverso.

Ma ficca li occhi a valle, ché s'approccia
la riviera del sangue in la qual bolle
qual che per violenza in altrui noccia».

Oh cieca cupidigia e ira folle,
che sì ci sproni ne la vita corta,
e ne l'etterna poi sì mal c'immolle!

Io vidi un'ampia fossa in arco torta,
come quella che tutto 'l piano abbraccia,
secondo ch'avea detto la mia scorta;

e tra 'l piè de la ripa ed essa, in traccia
corrien centauri, armati di saette,
come solien nel mondo andare a caccia.

Veggendoci calar, ciascun ristette,
e de la schiera tre si dipartiro
con archi e asticciuole prima elette;

e l'un gridò da lungi: «A qual martiro
venite voi che scendete la costa?
Ditel costinci; se non, l'arco tiro».

Lo mio maestro disse: «La risposta
farem noi a Chirón costà di presso:
mal fu la voglia tua sempre sì tosta».

Poi mi tentò, e disse: «Quelli è Nesso,
che morì per la bella Deianira
e fé di sé la vendetta elli stesso.

E quel di mezzo, ch'al petto si mira,
è il gran Chirón, il qual nodrì Achille;
quell'altro è Folo, che fu sì pien d'ira.

Dintorno al fosso vanno a mille a mille,
saettando qual anima si svelle
del sangue più che sua colpa sortille».

Noi ci appressammo a quelle fiere isnelle:
Chirón prese uno strale, e con la cocca
fece la barba in dietro a le mascelle.

Quando s'ebbe scoperta la gran bocca,
disse a' compagni: «Siete voi accorti
che quel di retro move ciò ch'el tocca?

Così non soglion far li piè d'i morti».
E 'l mio buon duca, che già li er'al petto,
dove le due nature son consorti,

rispuose: «Ben è vivo, e sì soletto
mostrar li mi convien la valle buia;
necessità 'l ci 'nduce, e non diletto.

Tal si partì da cantare alleluia
che mi commise quest'officio novo:
non è ladron, né io anima fuia.

Ma per quella virtù per cu' io movo
li passi miei per sì selvaggia strada,
danne un de' tuoi, a cui noi siamo a provo,

e che ne mostri là dove si guada
e che porti costui in su la groppa,
ché non è spirto che per l'aere vada».

Chirón si volse in su la destra poppa,
e disse a Nesso: «Torna, e sì li guida,
e fa cansar s'altra schiera v'intoppa».

Or ci movemmo con la scorta fida
lungo la proda del bollor vermiglio,
dove i bolliti facieno alte strida.

Io vidi gente sotto infino al ciglio;
e 'l gran centauro disse: «E' son tiranni
che dier nel sangue e ne l'aver di piglio.

Quivi si piangon li spietati danni;
quivi è Alessandro, e Dionisio fero,
che fé Cicilia aver dolorosi anni.

E quella fronte c'ha 'l pel così nero,
è Azzolino; e quell'altro ch'è biondo,
è Opizzo da Esti, il qual per vero

fu spento dal figliastro sù nel mondo».
Allor mi volsi al poeta, e quei disse:
«Questi ti sia or primo, e io secondo».

Poco più oltre il centauro s'affisse
sovr'una gente che 'nfino a la gola
parea che di quel bulicame uscisse.

Mostrocci un'ombra da l'un canto sola,
dicendo: «Colui fesse in grembo a Dio
lo cor che 'n su Tamisi ancor si cola».

Poi vidi gente che di fuor del rio
tenean la testa e ancor tutto 'l casso;
e di costoro assai riconobb'io.

Così a più a più si facea basso
quel sangue, sì che cocea pur li piedi;
e quindi fu del fosso il nostro passo.

«Sì come tu da questa parte vedi
lo bulicame che sempre si scema»,
disse 'l centauro, «voglio che tu credi

che da quest'altra a più a più giù prema
lo fondo suo, infin ch'el si raggiunge
ove la tirannia convien che gema.

La divina giustizia di qua punge
quell'Attila che fu flagello in terra
e Pirro e Sesto; e in etterno munge

le lagrime, che col bollor diserra,
a Rinier da Corneto, a Rinier Pazzo,
che fecero a le strade tanta guerra».

Poi si rivolse, e ripassossi 'l guazzo.

 

Xếp theo:

Trang trong tổng số 1 trang (3 bài trả lời)
[1]

Ảnh đại diện

Bản dịch của Nguyễn Văn Hoàn

Tầng Địa ngục thứ VII. Con quái vật Minotoro. Dòng sông máu và những kẻ bạo hành. Con nhân mã Nesso dẫn đường cho Virgilio và Dante.

Đường đi xuống một bờ dốc đứng,
Có con quái vật đứng canh,
Khiến mọi ánh mắt đều nhìn sang hướng khác.

Đó là do tai nạn lở đất năm xưa,
Từ sườn núi Trento giáng xuống Adise,
Vì động đất hay vì núi non thiếu điểm tựa.

Từ đỉnh núi, đất đá đổ ầm ầm,
Tất cả ập xuống cánh đồng,
Tạo nên đường dốc từ trên cao đi xuống.

Đó là đường dốc dẫn xuống vực thẳm,
Trên sườn núi đá sụp đổ,
Phơi bày nỗi ô nhục của Corratti.

Nó được thai nghén trong tượng con bò,
Thoạt thấy chúng tôi, nó tự cắn xé mình,
Bị kích động bởi lòng căm giận.

Nhà thông thái của tôi liền quát:
- “Có lẽ mày nhầm người này là quận công Atene
Đã tặng mày cái chết trên trần thế?

Hãy cút đi đồ súc sinh!
Người này đến đây, đâu phải do chị mày chỉ dẫn,
Mà đến, chỉ để xem những hình phạt của chúng bay”.

Như con bò đực bị tử thương,
Giận giữ đứt tung dây buộc,
Không còn đi được mà chỉ nhảy điên cuồng.

Tôi thấy Minotoro lồng lên,
Đúng lúc đó thầy tôi quát lớn: - “Hãy chạy qua lỗ hổng,
Nó đang phát cuồng, chớ bỏ lỡ thời cơ!”

Thế là chúng tôi đi xuống,
Đất đá lạo xạo dưới chân,
Do tác động của sức nặng khác thường.

Thấy tôi nặng trĩu trầm tư, thầy hỏi:
- “Chắc con đang nghĩ về đường đất lở và con quái vật.
Mà ta vừa dẹp yên cơn điên của nó,

Nhưng ta muốn con hay,
Lần trước khi ta xuống địa ngục này,
Thì lèn đá đó vẫn chưa sụp đổ.

Nhưng nếu ta không lầm thì không lâu,
Trước khi Ngài hạ cố xuống đây,
Cướp của Dite mấy mồi to ở tầng thứ nhất.

Khắp bốn phía của vực sâu thăm thẳm
Chuyển động cực kỳ dữ dội đến nỗi ta lầm tưởng
Vũ trụ xúc động vì tình yêu nên quay trở lại thời hồng hoang.

Thế giới đôi khi vẫn thành hỗn loạn,
Chính lúc đó lèn đá cổ này,
Ở đây và xa hơn sụp đổ.

Nhưng con hãy nhìn xuống dưới,
Đã tới gần dòng sông máu đang sôi,
Nơi đây luộc những kẻ hại người bằng bạo lực.

Ôi, thói hám của mù quáng và cơn giận điên cuồng,
Kích động chúng ta trong cuộc đời ngắn ngủi.
Để rồi bị chìm đắm trong vĩnh viễn khốn cùng.

Tôi thấy một vực lớn hình vòng cung”,
Chiếm trọn một cánh đồng ruộng,
Đúng như thầy hộ tống tôi đã nói.

Giữa dòng sông và vách đá,
Bọn quỷ sứ nửa người, nửa ngựa nối đuôi nhau đi,
Lăm lăm cung tên như thợ săn trên trần thế

Vừa thấy chúng tôi, chúng liền dừng lại,
Ba đứa tách ngay khỏi hàng,
Và cung tên, chuẩn bị sẵn sàng.

Một đứa gầm lên: Bay chịu cực hình gì?
Hỡi hai tên đang từ dốc đi xuống
“Trả lời ngay, nếu không tao bắn!

Thầy tôi đáp: - “Câu trả lời khi tới gần,
Chúng ta sẽ nói với Kiron,
Còn ngươi, sao vẫn bị thói vũ phu sai khiến?”

Rồi quay lại tôi, thầy khẽ bảo: - “Đó là Nesso,
Đã chết vì nàng Dejanira kiều diễm,
Nhưng cuối cùng, cũng trả được thù.

Kẻ đứng giữa, mắt nhìn xuống ngực,
Là Kiron vĩ đại đã nuôi dưỡng Akile
Còn đứa kia là Folo luôn điên cuồng giận dữ”,

Chúng đi, hàng nghìn, hàng nghìn quanh bờ vực.
Dùng tên bắn hạ những hồn định ngoi lên,
Khỏi sông máu khi chưa đền xong tội lỗi.

Chúng tôi tiến đến gần đám quái vật tinh nhanh,
Kiron lấy một mũi tên và dùng đuôi tên,
Gạt râu sang hai bên mép.

Khi đã lộ ra cái mồm rộng hoác,
Nó rỉ tai đồng nghiệp: - “Chúng bay có nhận thấy không,
Cái gã đi sau có thể làm động đậy mọi thứ,

Vậy thì không phải là bước chân của người đã chết!”
Thầy hướng đạo của tôi đã đến bên cạnh,
Con quái vật nửa người nửa ngựa.

Thầy nói: - “Đúng là anh ta còn sống, và chỉ anh ta thôi.
Nên tôi phải dẫn anh ta đi thăm thung lũng thảm sầu.
Anh ta đến vì cần thiết, chứ không phải vì thích thú.

Một vị đã phải bỏ dở cả bài thánh ca hoan hỉ,
Đến giao cho tôi sứ mệnh này,
Anh ta không phải kẻ cướp, còn tôi không phải dân trộm cắp.

Chính Bậc Đức hạnh đó đã khiến tôi cất bước,
Qua đường đi quá đỗi hiểm nghèo,
Hãy cho người của ngươi dẫn chúng tôi đi.

Chỉ cho tôi chỗ nào nông có thể lội qua,
Và dùng lưng cõng giùm anh bạn này,
Anh không phải âm hồn nên không đi được trên không”.

Kiron quay sang phải và bảo Nesso:
“Ngươi quay lại và dẫn họ đi,
Gặp toán canh nào thì bảo tránh ra!”

Chúng tôi lại lên đường với kẻ tháp tùng tin cậy.
Đi dọc bờ sông sục sôi máu đỏ.
Từ đó vang lên tiếng kêu của bọn người bị luộc.

Tôi thấy nhiều kẻ ngập sâu tận mắt,
Quỷ nhân mã bảo tôi: - “Đây là bọn bạo chúa,
Đã cướp máu và của cải người khác.

Đây là nơi chúng khóc than những tội ác bất nhân,
Kìa Alessandro và Dionisio hung dữ,
Đã nhấn chìm Sixilia nhiều năm dài đau khổ.

Và cái trán có bộ tóc đen kịt,
Là Atdolino; còn đứa tóc hung,
Chính là Opitso xứ Etti.

Trên trần thế tên này bị đứa con riêng giết chết”.
Tôi quay sang nhà thơ, nhưng người bảo”
“Kẻ này, người hướng dẫn thứ nhất, còn ta, thứ hai”.

Đi một quãng nữa xa hơn, con nhân mã dừng lại,
Trước một đám tội đồ dường như đang muốn thoát ra,
Khỏi dòng máu sôi ngập sâu tới cổ!

Hắn chỉ một âm hồn đứng riêng một xó,
“Kẻ này trước bàn thờ Chúa,
Đã đâm thủng trái tim, đến nay còn được thờ trên sông Tamasi”.

Tôi thấy nhiều kẻ nhô đầu,
Hoặc nhô nửa người khỏi dòng suối đỏ,
Trong số đó tôi nhận ra nhiều người.

Dòng sông máu càng lâu càng cạn,
Rồi chỉ còn lấp xấp bàn chân,
Đó là nơi chúng tôi vượt qua vực thẳm,

Con nhân mã nói: - “Khi thấy ở mé này,
Dòng sông máu cạn dần,
Thì ngươi phải hiểu rằng:

Ở mé kia dòng sông sẽ dần sâu thêm mãi,
Cho đến khi tiếp nối,
Với nơi mà sự bạo tàn đang rên rỉ.

Đó là nơi công lý thần thánh xử phạt,
Attila, kẻ đã gặp tai ương trên trái đất,
Rồi Piaro cùng Setto

Công lý liên tục làm tuôn nước mắt, bằng lửa đốt,
Của Rinie xứ Coocneto và Rinie dòng họ Passo,
Đã gây bao chiến tranh trên các nẻo đường”.
Nói xong, Nesso quay lại và vượt qua suối đỏ.

... Thì cứ say cho xa đừng phải nhớ.
Thì cứ điên cho đổ vỡ đừng buồn...
Chưa có đánh giá nào
Trả lời
Ảnh đại diện

Bản dịch của James Finn Cotter (bản tiếng Anh)

The place where we had come to clamber down
         The bank was mountainous, and what was there
         So grim all eyes would turn away from it.
 
         Just like that rockslide on this side of Trent
5        That struck the flank of the Adige River —
         Either by an earthquake or erosion —
 
         Where, from the mountaintop it started down
         To the plain below, the boulders shattered so,
         For anyone above they formed a path,
 
10       Such was the downward course of that ravine;
         And at the brink over the broken chasm
         There lay outspread the infamy of Crete
 
         That was conceived within the bogus cow;
         And when he saw us, he bit into himself,
15       Like someone whom wrath tears up from inside.
 
         My clever guide cried out to him, "Perhaps
         You believe that this is the Duke of Athens
         Who in the upper world contrived your death?
 
         "Go off, you beast! this man does not approach
20       Instructed by your sister but comes here
         In order to observe your punishments."
 
         Just as the bull breaks loose right at that moment
         When he has been dealt the fatal blow
         And cannot run but jumps this way and that,
 
25       So I saw the Minotaur react —
         And my quick guide called out, "Run for the pass!
         While he's raging is our chance to get down!"
 
         And so we made our way down through the pile
         Of rocks which often slid beneath my feet
30       Because they were not used to holding weight.
 
         I pushed on, thinking, and he said, "You wonder,
         Perhaps, about that wreckage which is guarded
         By that bestial rage I just now quelled.
 
         "Now you should know that the other time
35       I journeyed here below to lower hell,
         These boulders as yet had not tumbled down:
 
         "But for certain, if I recall correctly,
         It was shortly before He came who took
         From Dis the great spoils of the topmost circle
 
40       "That this deep loathsome valley on all sides
         Trembled so, I thought the universe
         Felt love, because of which, as some believe,
 
         "The world has often been turned back to chaos.
         And at that instant this ancient rock split up,
45       Scattering like this, here and elsewhere.
 
         "But fasten your eyes below — down to the plain
         Where we approach a river of blood boiling
         Those who harm their neighbors by violence."
 
         O blind cupidity and rabid anger
50       Which so spur us ahead in our short life
         Only to steep us forever in such pain!
 
         I saw a broad ditch bent into a bow,
         As though holding the whole plain in its embrace,
         Just as my guide had explained it to me.
 
55       Between the ditch and the foot of the bank
         Centaurs came running single-file, armed
         With arrows as they hunted in the world.
 
         Seeing us descend, they all pulled up,
         And from their ranks three of them moved forward
60       With bows and with their newly selected shafts.
 
         And from afar one shouted, "To what tortures
         Do you approach as you climb down the slope?
         Answer from there, or else I draw my bow."
 
         My master said, "We will make our response
65       To Chiron there who hovers at your side —
         To your own harm, your will was always rash."
 
         Then he nudged me, and said, "That is Nessus,
         Who died for the lovely Dejanira
         By taking his own revenge upon himself;
 
70       "And in the middle, staring at his chest,
         Is mighty Chiron, who tutored Achilles;
         The last is Pholus, who was so full of frenzy."
 
         Thousands on thousands march around the ditch,
         Shooting at any soul that rises up
75       Above the blood more than its guilt allows.
 
         When we drew near to these fleet-footed beasts,
         Chiron took an arrow and with its notch
         Parted his shaggy beard back from his jaws,
 
         And when he had uncovered his huge mouth,
80       Said to his companions, "Have you noticed
         How that one there behind stirs what he touches?
 
         "A dead man's feet would not cause that to happen!"
         And my good guide, now standing at the chest
         Where the two natures fuse together, answered,
 
85       "He is indeed alive, and so alone
         That I must show him all the somber valley.
         Necessity not pleasure brings him here.
 
         "A spirit came from singing alleluia
         To commission me with this new office:
90       He is no robber nor I a thieving soul.
 
         "But by the power by which I move my steps
         Along this roadway through the wilderness,
         Lend us one of your band to keep by us
 
         "To lead us where we two can ford across
95       And there to carry this man on his back,
         For he is not a spirit who flies through air."
 
         Chiron pivoted around on his right breast,
         Saying to Nessus, "Go back and guide them — if
         Another troop challenges, drive them away!"
 
100     So with this trusted escort we moved on
         Along the bank of the bubbling crimson river
         Where boiling souls raised their piercing cries.
 
         There I saw people buried to their eyebrows,
         And the strong centaur said, "These are tyrants
105     Who wallowed in bloodshed and plundering.
 
         "Here they bewail their heartless crimes: here lie
         Both Alexander and fierce Dionysius
         Who brought long years of woe to Sicily;
 
         "And there with his head of jet-black hair
110      Is Azzolino; and that other blond one
         Is Opizzo d'Este, who in the world
 
         "Actually was slain by his own stepson."
         With that I turned to the poet, who said,
         "Now let him be your first guide, I your second."
 
115     A little farther on, the centaur halted
         Above some people who appeared to rise
         Out of the boiling stream up to their throats.
 
         He pointed to one shade off by himself,
         And said, "In God's own bosom, this one stabbed
120     The heart that still drips blood upon the Thames."
 
         Then I saw others too who held their heads
         And even their whole chests out of the stream,
         And many of them there I recognized.
 
         So the blood eventually thinned out
125     Until it scalded only their feet in it;
         And here we found a place to ford the ditch.
 
         "Just as you see, this side, the boiling brook
         Grow gradually shallower," the centaur said,
         "So I would also have you understand
 
130     "That on the other side the riverbed
         Slopes deeper down from here until it reaches
         Again the spot where tyranny must grieve.
 
         "Heavenly justice there strikes with its goads
         That Attila who was a scourge on earth
135     And Pyrrhus and Sextus, and forever milks
 
         "The tears, released by boiling blood from both
         Rinier of Corneto and Rinier Pazzo
         Who waged such open warfare on the highways."
 
         Then he turned back and once more crossed the ford.

... Thì cứ say cho xa đừng phải nhớ.
Thì cứ điên cho đổ vỡ đừng buồn...
Chưa có đánh giá nào
Trả lời
Ảnh đại diện

Bản dịch của Hồ Thượng Tuy

KHÚC XII

Tầng Địa ngục thứ bảy, ngục thứ nhất – Dòng sông máu

Con đường đi xuống một bờ dốc đứng
Và có một con quái vật đứng canh
Khiến mọi ánh mắt đều nhìn khác hướng.

4   Đó là do nạn lở đất năm nào
Vì động đất, núi Tờrentô giáng xuống
Ađixê, hay vách đá đổ nhào.

7   Đất đá ầm ầm đổ từ trên núi
Rồi bỗng nhiên ập xuống những cánh đồng
Tạo nên đường dốc từ trên cao ấy.

10  Đó là đường dốc dẫn xuống vực sâu
Từ trên sườn núi đá kia sụp đổ
Và phơi bày nỗi ô nhục Cờrétti.

13  Nó được thai nghén trong tượng con bò
Thấy chúng tôi, nó tự mình hành hạ
Vì do lòng căm giận với buồn lo.

16  Nhà thông thái của tôi liền quát nó:
“Mày lầm người này là quận công Atênê
Đã tặng mày cái chết trên trần thế?

19  Hãy cút đi, đồ súc vật, súc sinh
Người đâu phải do chị mày chỉ dẫn
Mà đến để xem những nỗi cực hình”.

22  Giống như con bò đực bị tử thương
Giật dây trói nhưng mà không thể chạy
Không thể đi mà chỉ nhảy điên cuồng.

25  Tôi thấy Minôtôrô lồng lên hoang dã
Và thầy tôi kêu lớn: “Hãy qua nhanh
Cần tranh thủ vì nó đang giận dữ!”

28  Đường đi xuống, chúng tôi rảo bước chân
Tiếng đá sỏi trên con đường lạo xạo
Do bàn chân tôi sức nặng bất thường.

31  Thấy tôi suy nghĩ trầm tư, thầy bảo:
“Chắc con nghĩ về quái vật điên cuồng
Mà ta vừa dẹp cơn điên hỗn láo.

34  Ta muốn cho con hay rằng trước đây
Ta đi xuống Địa ngục trong bóng tối
Lèn đá chưa sụp xuống như lúc này.

37  Nếu ta không lầm thì chưa lâu lắm
Trước khi Ngài hạ cố xuống nơi này
Tước của Đitê mấy mồi to lắm.

40  Khắp bốn phía chuyển động mạnh vực sâu
Ta ngỡ vũ trụ vì tình xúc động
Nên đã quay về với thuở ban đầu.

43  Thế giới đôi khi vẫn thành hỗn loạn
Chính thời đó cái lèn đá cổ này
Ở nơi đây và xa hơn đổ xuống.

46  Nhưng mà xuống phía dưới con hãy nhìn
Một dòng sông máu me và sôi sục
Nấu người dùng bạo lực hại người thân”.

49  Thói hám của và cơn giận điên cuồng
Làm khổ ta trong cuộc đời ngắn ngủi
Để rồi chìm trong vĩnh viễn khốn cùng!

52  Tôi thấy một vực hình cung cực lớn
Và cả cánh đồng bốn phía vây quanh
Đúng như lời thầy của tôi đã dặn.

55  Giữa vách đá và cả giữa cánh đồng
Nối đuôi nhau bọn nửa người nửa ngựa
Với cung tên săn thú như trên trần.

58  Vừa thấy chúng tôi, chúng liền dừng lại
Ba đứa liền tách ra đứng bên rìa
Và cung tên đã sẵn sàng chuẩn bị.

61  Một đứa gào: “Bọn mi cực hình gì?
Hỡi hai tên đang từ dốc đi xuống
Trả lời ngay không tao bắn bọn mi!”

64  Thầy tôi đáp: “Câu trả lời, khi đến
Chúng ta tự mình nói với Kirông
Sao ngươi vẫn bị vũ phu sai khiến?”

67  Rồi thầy bảo tôi: “Đó là Nétxô
Đã chết vì nàng Đêjanira kiều diễm
Nhưng rồi cuối cùng cũng trả được thù.

70  Kẻ đứng ở giữa, mắt nhìn xuống ngực
Là Kirông, đã nuôi dưỡng Asin
Và Phôlô – luôn điên cuồng bực tức.

73  Chúng đi quanh bờ vực hàng nghìn tên
Dùng tên bắn hạ những hồn tội lỗi
Định ngoi lên khi tội lỗi chưa đền.

76  Chúng tôi đến gần đám đông quái vật
Kirông lấy tên, rồi dùng đuôi tên
Gạt râu của mình sang hai bên mép.

79  Khi đã lộ ra rộng hoác cái mồm
Nó bảo đồng nghiệp: “Chúng bay có thấy
Cái gã đi sau khuấy động đá lên.

82  Nghĩa là không phải bước chân người chết”.
Và thầy của tôi đã đến kề bên
Nửa người nửa ngựa cái con quái vật:

85  “Anh ta còn sống như người trần gian
Nên tôi dẫn anh đi thăm thung lũng
Không vì thích thú mà chỉ vì cần.

88  Một vị dừng bài Thánh ca đang hát
Đã đến giao cho tôi sứ mệnh này
Tôi không lỗi lầm, anh ta không trộm cắp.

91  Chính bậc Đức hạnh đó đã khiến tôi
Cất bước đường thật kinh hoàng quá đỗi
Hãy cho một người dẫn đường chúng tôi.

94  Chỉ giùm tôi chỗ nào có thể lội
Và dùng lưng cõng giúp anh bạn này
Không phải âm hồn nên không đi nổi”.

97  Kirông quay phải và bảo Nétxô:
“Ngươi hãy làm kẻ dẫn đường cho họ
Gặp toán canh nào thì bảo tránh ra”.

100 Chúng tôi theo kẻ đưa đường phía trước
Đi dọc bờ sông máu đỏ sục sôi
Nghe thấy tiếng kêu những người bị luộc.

103 Tôi thấy nhiều kẻ ngập đến lông mày
Nhân mã bảo tôi: “Đây là bạo chúa
Từng khát máu và của cải bao người.

106 Và đang khóc than những ai hung dữ:
Kìa Alếchxanđrô và Điônixiô
Từng dìm Xixilia trong nhiều đau khổ.

109 Và cái trán có bộ tóc đen kia
Là Atđôlinô, còn tên tóc sáng
Chính là Ôpítxô xứ Etti.

112 Tên này bị đứa con trai giết chết”.
Tôi nhìn thầy, nhưng thầy tôi bảo rằng:
“Ta thứ hai còn tên này – thứ nhất”.

115 Và sau đó chúng tôi bước đến gần
Một đám tội đồ dường như muốn thoát
Khỏi dòng máu sôi gần ngập hết thân.

118 Chúng tôi thấy một âm hồn đứng lẻ
“Kẻ trước bàn thờ đâm thủng trái tim
Nay còn được thờ trên sông Thêm đó”.

121 Tôi thấy có rất nhiều kẻ nhô thân
Hoặc nhô đầu lên khỏi dòng suối đỏ
Trong số này tôi biết một âm hồn.

124 Dòng sông máu càng sôi lâu càng cạn
Rồi chỉ còn lấp xấp đến bàn chân
Ở đó chúng tôi vượt qua vực thẳm.

127 Nhân mã nói: “Khi ở mé bên này
Dòng sông máu kia đang dần dần cạn
Thì có một điều mà ngươi phải hay:

130 Ở mé bên kia, sông sâu thêm mãi
Cho đến khi sẽ tiếp nối với nơi
Đám đông bạo chúa vẫn còn rên rỉ.

133 Đó là công lý thánh thần xử phạt
Áttila, kẻ đã gặp tai ương
Piarô, Sétxtô tuôn dòng nước mắt.

136 Lửa đốt lên và nước mắt vĩnh hằng
Riniê Coónêtô và Riniê Patxô đó
Những kẻ từng gây bao cuộc chiến tranh”.

139 Nétxô nói xong, vượt qua suối đỏ.


KHÚC XII

4 – 9: Dante gợi nhớ lại nạn lở đất xưa kia xảy ra ở  sông Adige giữa vùng Trento và Verona.
12 – 25. Creti (hoặc Creta): tên một hòn đảo, nay gọi là Candia. Quái vật Minotauro (Minotaur) do Pasifae, vợ của Minosse, vua của đảo Creti, hôn phối với một con bò đực mà sinh ra.
17. Quận công Atene (Athens): tức Teseo (Theseus), con trai của Egeo, vua Atene. Thành phố này, theo lệ phải cống nạp 7 nam 7 nữ để làm thức ăn cho quái vật Minotauro sống trong mê cung. Khi Teseo bị nộp làm vật hy sinh chàng đã chỉ huy toán nạn nhân giết chết Minotauro. Nàng Ariana (Ariadne), con gái của Minosse đã đưa cho Teseo cuộn chỉ dẫn đường để biết đường đi trong mê cung, nơi ở của Minotauro. Điểm cuối của cuộn chỉ là lối ra.
38. Chỉ việc Giê-su đã xuống Địa ngục để giải thoát cho một số vĩ nhân chưa qua lễ rửa tội.
47. Dòng sông máu: sông Flegetonta (Phlegethon).
65. Chiron: tên cầm đầu ba con nhân mã nửa người nửa ngựa.
67. Nesso (Nessus): Nesso yêu nàng Dejanira, vợ của Ercole, chở nàng qua sông Eveno để cùng nhau đi trốn nhưng Ercole đuổi kịp, dùng tên thuốc độc bắn chết Nesso. Trước khi chết, Nesso tặng Dejanira chiếc áo có dính máu của mình và dặn rằng cho ai mặc áo này thì sẽ giành được lòng yêu thương của người ấy. Dejanira tin là thật, đã đưa cho chồng là Ercole mặc để hàn gắn tình cảm vợ chồng. Không ngờ Ercole mặc vào bị ngấm thuốc độc phát điên và chết, vì thế Nesso “cuối cùng cũng trả được thù”.
72. Folo (Pholus): Folo đến dự đám cưới của Piritoo, vua của người Lapiti, muốn bắt cóc cô dâu và những phụ nữ có mặt ở đấy. Folo tượng trưng cho bạo lực và tham lam.
88. Tức là Beatrice.
107. Alessandro (Alexander): vua Macedone; Dionisio (Dionysius): bạo chúa ở Siracusa, được các nhà văn cổ đại xem là đại diện cho sự tàn bạo.
110. Azzolino da Romano (1194 – 1259): kẻ từng gây ra nhiều vụ thảm sát ở Trevigi, thành phố Padova và vùng Lombardia.
111. Opizzo da Esti: lãnh chúa vùng Ferrara, cuối cùng bị người con trai giết chết. Có bản lại nói là bị đứa con trai riêng (stepson) giết chết.
114. Ta thứ hai còn tên này – thứ nhất: ý nói là ở đây thì tên này sẽ giải thích chứ không phải thầy.
118 – 120. Guido di Monfort (Guy de Monfort): người kế chức của Charles d’ Anjou đệ nhất ở Toscana, năm 1271 tại buổi lễ ban thánh ở nhà thờ Veterbo đã đâm chết hoàng tử Henry, con trai của vua Anh Henry III để báo thù cho cha. Tương truyền con tim của hoàng tử được để trong chiếc chén vàng đặt trên một trụ cầu ở sông Tamisi (sông Thêm), Luân Đôn.
134. Attila: vua của bộ tộc Unni (Hun) đã tàn phá các nước châu Âu ở thế kỷ thứ V, được mệnh danh là “thần roi” (Scourge of God).
135. Pirro (Pyrrhus): có thể là con trai của Asin đã giết vua Priam mà Dante lấy từ Eneide; Sesto (Sextus): có thể là con trai của Pompeo mà sau thành hải tặc.
137. Rinier da Corneto (Rinier of Corneto): một tướng cướp nổi tiếng ở Maremma, thời Dante; Rinier Pazzo: một thủ lĩnh của đảng Ghibellini ở Toscana khoảng năm 1200.
Chưa có đánh giá nào
Trả lời