15.00
3 bài trả lời: 3 bản dịch

Một số bài cùng tác giả

Đăng bởi Vanachi vào 19/09/2006 06:36, đã sửa 1 lần, lần cuối bởi Vanachi vào 19/09/2006 06:37

Inferno: Canto X

Ora sen va per un secreto calle,
tra 'l muro de la terra e li martìri,
lo mio maestro, e io dopo le spalle.

«O virtù somma, che per li empi giri
mi volvi», cominciai, «com'a te piace,
parlami, e sodisfammi a' miei disiri.

La gente che per li sepolcri giace
potrebbesi veder? già son levati
tutt'i coperchi, e nessun guardia face».

E quelli a me: «Tutti saran serrati
quando di Iosafàt qui torneranno
coi corpi che là sù hanno lasciati.

Suo cimitero da questa parte hanno
con Epicuro tutti suoi seguaci,
che l'anima col corpo morta fanno.

Però a la dimanda che mi faci
quinc'entro satisfatto sarà tosto,
e al disio ancor che tu mi taci».

E io: «Buon duca, non tegno riposto
a te mio cuor se non per dicer poco,
e tu m'hai non pur mo a ciò disposto».

«O Tosco che per la città del foco
vivo ten vai così parlando onesto,
piacciati di restare in questo loco.

La tua loquela ti fa manifesto
di quella nobil patria natio
a la qual forse fui troppo molesto».

Subitamente questo suono uscìo
d'una de l'arche; però m'accostai,
temendo, un poco più al duca mio.

Ed el mi disse: «Volgiti! Che fai?
Vedi là Farinata che s'è dritto:
da la cintola in sù tutto 'l vedrai».

Io avea già il mio viso nel suo fitto;
ed el s'ergea col petto e con la fronte
com'avesse l'inferno a gran dispitto.

E l'animose man del duca e pronte
mi pinser tra le sepulture a lui,
dicendo: «Le parole tue sien conte».

Com'io al piè de la sua tomba fui,
guardommi un poco, e poi, quasi sdegnoso,
mi dimandò: «Chi fuor li maggior tui?».

Io ch'era d'ubidir disideroso,
non gliel celai, ma tutto gliel'apersi;
ond'ei levò le ciglia un poco in suso;

poi disse: «Fieramente furo avversi
a me e a miei primi e a mia parte,
sì che per due fiate li dispersi».

«S'ei fur cacciati, ei tornar d'ogne parte»,
rispuos'io lui, «l'una e l'altra fiata;
ma i vostri non appreser ben quell'arte».

Allor surse a la vista scoperchiata
un'ombra, lungo questa, infino al mento:
credo che s'era in ginocchie levata.

Dintorno mi guardò, come talento
avesse di veder s'altri era meco;
e poi che 'l sospecciar fu tutto spento,

piangendo disse: «Se per questo cieco
carcere vai per altezza d'ingegno,
mio figlio ov'è? e perché non è teco?».

E io a lui: «Da me stesso non vegno:
colui ch'attende là, per qui mi mena
forse cui Guido vostro ebbe a disdegno».

Le sue parole e 'l modo de la pena
m'avean di costui già letto il nome;
però fu la risposta così piena.

Di subito drizzato gridò: «Come?
dicesti "elli ebbe"? non viv'elli ancora?
non fiere li occhi suoi lo dolce lume?».

Quando s'accorse d'alcuna dimora
ch'io facea dinanzi a la risposta,
supin ricadde e più non parve fora.

Ma quell'altro magnanimo, a cui posta
restato m'era, non mutò aspetto,
né mosse collo, né piegò sua costa:

e sé continuando al primo detto,
«S'elli han quell'arte», disse, «male appresa,
ciò mi tormenta più che questo letto.

Ma non cinquanta volte fia raccesa
la faccia de la donna che qui regge,
che tu saprai quanto quell'arte pesa.

E se tu mai nel dolce mondo regge,
dimmi: perché quel popolo è sì empio
incontr'a' miei in ciascuna sua legge?».

Ond'io a lui: «Lo strazio e 'l grande scempio
che fece l'Arbia colorata in rosso,
tal orazion fa far nel nostro tempio».

Poi ch'ebbe sospirando il capo mosso,
«A ciò non fu' io sol», disse, «né certo
sanza cagion con li altri sarei mosso.

Ma fu' io solo, là dove sofferto
fu per ciascun di tòrre via Fiorenza,
colui che la difesi a viso aperto».

«Deh, se riposi mai vostra semenza»,
prega' io lui, «solvetemi quel nodo
che qui ha 'nviluppata mia sentenza.

El par che voi veggiate, se ben odo,
dinanzi quel che 'l tempo seco adduce,
e nel presente tenete altro modo».

«Noi veggiam, come quei c'ha mala luce,
le cose», disse, «che ne son lontano;
cotanto ancor ne splende il sommo duce.

Quando s'appressano o son, tutto è vano
nostro intelletto; e s'altri non ci apporta,
nulla sapem di vostro stato umano.

Però comprender puoi che tutta morta
fia nostra conoscenza da quel punto
che del futuro fia chiusa la porta».

Allor, come di mia colpa compunto,
dissi: «Or direte dunque a quel caduto
che 'l suo nato è co'vivi ancor congiunto;

e s'i' fui, dianzi, a la risposta muto,
fate i saper che 'l fei perché pensava
già ne l'error che m'avete soluto».

E già 'l maestro mio mi richiamava;
per ch'i' pregai lo spirto più avaccio
che mi dicesse chi con lu' istava.

Dissemi: «Qui con più di mille giaccio:
qua dentro è 'l secondo Federico,
e 'l Cardinale; e de li altri mi taccio».

Indi s'ascose; e io inver' l'antico
poeta volsi i passi, ripensando
a quel parlar che mi parea nemico.

Elli si mosse; e poi, così andando,
mi disse: «Perché se' tu sì smarrito?».
E io li sodisfeci al suo dimando.

«La mente tua conservi quel ch'udito
hai contra te», mi comandò quel saggio.
«E ora attendi qui», e drizzò 'l dito:

«quando sarai dinanzi al dolce raggio
di quella il cui bell'occhio tutto vede,
da lei saprai di tua vita il viaggio».

Appresso mosse a man sinistra il piede:
lasciammo il muro e gimmo inver' lo mezzo
per un sentier ch'a una valle fiede,
che 'nfin là sù facea spiacer suo lezzo.

 

Xếp theo:

Trang trong tổng số 1 trang (3 bài trả lời)
[1]

Ảnh đại diện

Bản dịch của Nguyễn Văn Hoàn

Tầng địa ngục thứ VI – Dante gặp kẻ thù chính trị của phe mình: Farinata, thủ lĩnh của phe Ghibenlini và gặp cha của người bạn cũ thân thiết Guydo.

Giờ đây theo một lối đi bí mật,
Giữa những tường thành và những cực hình,
Thầy tôi đi và tôi theo áp gót.

Tôi nói: “Hỡi người thầy đức độ cao siêu,
Đã khiến con vâng ý Người, trở lại những miền vô đạo,
Xin người chỉ giáo cho điều con muốn biết.

Những hồn ma trong các mộ kia.
Chúng ta có thể đến xem không?
Vì nắp mộ đã mở, họ đã bật dậy và không ai canh giữ?”

Thầy đáp: - “Rồi sẽ đóng lại tất cả,
Khi bọn chúng trở về từ Iosapha,
Cùng với thân xác đã bỏ lại phàm trần.

Nghĩa địa của chúng ở phía bên này,
Gồm Epicuro và các môn đồ,
Mà linh hồn đã chết cùng thể xác,

Về câu hỏi con vừa đặt ra
Sẽ có trả lời tức khắc, ngay tại đây
Cả những điều mà với ta, con còn giấu giếm,

- “Thưa thầy hướng đạo từ tâm, với Người con đâu có gì giấu giếm!
Có chăng chỉ vì sợ quá nhiều lời,
Đã từ lâu, Người luôn vì con chỉ bảo”.

- “Hỡi người Toscana cung cách nói năng thánh thiện.
Còn sống mà dám đến thành phố lửa thiêu này,
Xin vui lòng tạm dừng bước nơi đây,

Với ngôn từ thanh tao trong sáng,
Chắc hẳn người đc sinh ra từ đất nước cao sang,
Với người, có thể tôi đã có phần nghiêm khắc?”

Lời nói đó phát ra đột ngột,
Từ một trong những nấm mồ,
Khiến tôi run sợ tiến sát thầy tôi hơn nữa!

Thầy liền bảo: - “Quay lại đi con sao thế?
Hãy nhìn kìa, Farinata đã đứng dậy,
Con sẽ thấy nó, từ thắt lưng đến đỉnh đầu.”

Tôi hướng mắt nhìn về phía đó,
Hắn đứng, ngực ưỡn thẳng, trán ngẩng cao,
Như thể rất coi thường Địa Ngục!

Với bàn tay dũng cảm và cương quyết,
Thầy đẩy tôi về phía hắn, giữa các phần mộ,
Và bảo: “Hãy nói năng cho thận trọng!”

Khi tôi đã đến bên chân mộ hắn,
Hồn nhìn tôi với vẻ khinh khi,
Và hỏi: - “Ai là tổ tiên của ngươi?”

Còn tôi, vì muốn chiều theo ý muốn của hồn,
Đã thổ lộ tất cả không một điều giấu giếm,
Hồn nghe xong hơi nhíu cặp lông mày.

Rồi nói: - “Họ là bọn đã chống ta kịch liệt.
Chống ta, chống cả họ hàng, phe đảng nhà ta.
Bởi vậy, hai lần ta đã đẩy họ đi phiêu tán!”

Tôi đáp: - “Hai lần bị đuổi đi,
Hai lần từ khắp nơi họ đã trở về,
Nghệ thuật này, phe đảng ông không học được bao nhiêu!”

Đúng lúc đó ở nấm mồ bên cạnh,
Một hồn khác nhô lên, nhưng chỉ đến cằm,
Tôi đoán là hồn chỉ nhỏm dậy bằng đầu gối.

Hồn đảo mắt nhìn quanh quan sát,
Như muốn biết xem còn ai đi cùng,
Và khi điều nghi ngại đã tiêu tan.

Hồn vừa khóc vừa nói: - “Nếu nhờ tài siêu việt,
Mà ngươi xuống được nơi tù ngục tối tăm này,
Thì con trai ta đâu? Sao nó không xuống với ngươi?”

Tôi đáp: - “Nếu đi một mình thì tôi đâu xuống được.
Người đợi đằng kia đã dẫn dắt tôi.
Mà có thể Guydo của người trước đây không coi trọng”

Ngôn từ và hình thức bị trừng phạt,
Đã khiến tôi đoán được ông ta,
Nên đã trả lời hết sức chu đáo!

Nhưng hồn đứng phắt dậy và la lớn: - “Tại sao,
Tại sao ngươi lại nói trước đấy
Phải chăng nó không còn sống, không còn được thấy ánh nắng dịu dàng?”

Rồi thấy tôi hơi nấn ná,
Cần chút thời gian để tìm câu trả lời,
Hồn đã ngã lăn và biến mất!

Còn cái hồn cao lớn kia thì vẫn đứng yên,
Lưng vẫn thẳng, cổ không hề động đậy,
Sắc mặt không đổi thay khi tôi tạm ngừng câu chuyện.

Rồi nối lại cuộc trò chuyện lúc đầu:
- “Nghệ thuật kia nếu quả phe ta không học được gì.
Người ngươi nói, thì với ta, điều đó còn đau hơn cực hình này.

Nhưng cách đây năm mươi lần chiếu sáng,
Của nữ thần mặt trăng ngự trị nơi đây,
Ngươi sẽ hiểu, nghệ thuật kia khó khăn biết mấy!

Cầu mong cho ngươi được thấy lại cõi trần êm ái,
Nhưng hãy nói ta nghe tại sao thiên hạ quá ư tàn ác,
Từng điều luật một đều chống lại họ hàng ta?”

Tôi trả lời: - “Cuộc tàn sát và sự kinh hoàng,
Đã nhuộm đỏ dòng sông Acbia,
Làm vang lên lời cầu nguyện trong thánh đường”.

Vừa lắc đầu, vừa thở dài hồn nói:
- “Không phải chỉ mình ta có mặt ngày hôm đó,
Cũng không phải vô cớ mà ta tham gia cuộc chiến.

Nhưng cũng đúng là chỉ có một mình ta,
Khi mọi người chủ trương triệt phá Firenze,
Ta là người duy nhất công khai bảo vệ nó”.

- “Cầu cho con cháu ngươi sẽ được yên hàn”,
Tôi nói: - “Nhưng xin gỡ hộ tôi thắc mắc này,
Đang làm rối điều tôi suy luận.

Nếu tôi không lầm thì ngươi có khả năng nhìn thấy.
Mọi việc tương lai mà thời gian sẽ mang tới,
Nhưng với việc hiện tại thì hình như hơi khác!”

Hồn đáp: - “Chúng tôi như những người kém mắt,
Nhìn rõ được những cái cách xa,
Nhờ Thượng đế ban cho ánh sáng.

Trí tuệ chúng tôi bất lực với những gì gần gũi,
Với cả hiện tại, nếu không có ai mách bảo,
Thì cũng mù mịt như về trần giới của ngươi.

Như vậy ngươi có thể hiểu rằng,
Tri giác của ta tất cả sẽ tiêu tan,
Khi cánh cửa tương lai đóng lại”.

Bấy giờ, hơi hối hận với lỗi lầm đã mắc,
Tôi nói: - “Nhờ người báo lại với hồn vừa biến mất,
Rằng con trai của hồn còn sống ở dương gian,

Nếu tôi ngập ngừng trong việc trả lời,
Chỉ vì đầu óc còn vướng điều thắc mắc,
Mà vừa rồi người đã giải đáp cho tôi”.

Tôi nghe tiếng thầy tôi nhắc nhở,
Hãy hỏi hồn nói thêm cho rõ,
Họ tên những người đang ở cùng với hồn?

Hồn đáp: - “Tôi ở đây với hơn nghìn hồn khác,
Có vua Federico đệ nhị và Hồng y giáo chủ,
Và nhiều người khác nữa không cần kể tên”.

Nói xong hồn biến mất,
Còn tôi quay trở lại với nhà thờ cổ đại,
Vừa suy nghĩ về những lời nói như hình thù địch.

Bóng thầy lay động rồi vừa đi vừa hỏi:
“Sao con có vẻ vô cùng bối rối?”
Và tôi vội trả lời thấy.

- “Hãy nhớ lấy bấy nhiêu điều vừa nghe được,
Những lời chống lại con – Nhà hiền triết của tôi chỉ thị.
Giơ một ngón tay người bảo: Còn bây giờ hãy chú ý điều này:

Khi đến trước ánh mắt hiền dịu,
Của đôi mắt đen nhìn thấu mọi điều,
Hãy hỏi, hành trình cuộc đời con và sẽ được tỏ tường”.

Rồi thầy đổi hướng đi về phía trái,
Rời các tường thành trở lại khu trung tâm,
Theo một lối hẻm chạy thẳng xuống lòng thung lũng.
Từ đó nồng nặc xông lên mùi hôi thối.

... Thì cứ say cho xa đừng phải nhớ.
Thì cứ điên cho đổ vỡ đừng buồn...
Chưa có đánh giá nào
Trả lời
Ảnh đại diện

Bản dịch của James Finn Cotter (Bản tiếng Anh)

Now, by a hidden passageway that wound
         Between the rack and ramparts of the city,
         My master travels and I after him.
 
         "O highest virtue who through these arrant rings
5         Lead me around as you please," I began,
         "Speak to me and satisfy my yearnings:
 
         "The people here who lie within the tombs,
         Can they be seen? Already all the lids
         Are raised off and no one is standing guard,"
 
10         And he responded, "They shall all be sealed
         When they come back here from Jehosaphat
         With the bodies that they have left up there.
 
         "In this section is found the cemetery
         Of Epicurus and his followers,
15       All those who claim the soul dies with the body.
 
         "So the question that you have put to me
         Soon shall be satisfied while we are here,
         As shall the wish that you have kept from me."
 
         And I: "Good guide, I do not hide my heart:
20       I only want now to have less to say
         As more than once before you prompted me."
 
         "O Tuscan, passing through the fiery city
         Alive and speaking with such frank decorum,
         Be kind enough to pause now in this place.
 
25       "Your way of talking makes it clear you come
         Of the stock born of that same noble city
         To which I was perhaps too troublesome."
 
         So suddenly had this sound issued from
         One of the coffins there that I trembled
30       And drew a little closer to my guide.
 
         "Turn around," he said. "What are you doing?
         Look here at Farinata straightening up!
         From waist high you will see the whole of him."
 
         I had already fixed my eyes on his
35       While he emerged with his forehead and chest,
         Looking as though he held hell in contempt.
 
         The quick, assuring hands of my leader
         Pushed me toward him between the sepulchers —
         He said, "Suit your words to the occasion."
 
40       When I had come up nearer to his tomb,
         He stared a moment and then, disdainfully,
         Questioned me, "Who were your ancestors?"
 
         I who was anxious to be dutiful
         Kept nothing back but told him everything.
45       At this he raised his brows ever so slightly,
 
         Then said, "They were so fiercely inimical
         To me and to my forebears and my party
         That twice I had to send them scampering."
 
         "Though they were driven out, yet from all sides
50       At both times they came back," I said to him;
         "But your men never really learned that art."
 
         At that there rose before my sight a shade
         Beside him — visible down to his chin —
         I guess he raised himself up on his knees.
 
55       He gazed all around me, as though intent
         To see if I were there with someone else,
         But when his hope had been completely dashed,
 
         Tearfully he said, "If you journey through
         This blind prison by reason of high genius,
60       Where is my son? Why is he not with you?"
 
         I answered, "I do not journey on my own:
         He who awaits there leads me through this place —
         Perhaps your Guido had felt scorn for him."
 
         His question and his form of punishment
65       Allowed me already to read his name;
         On that account, my answer was so full.
         Suddenly he stood and cried out, "How?
         You said ‘had felt’? Is he not still alive?
         Does not the lovely light still strike his eyes?"
 
70       And when he had observed my hesitation
         Before I answered him, he shrank back down
         And would not show his face to me again.
 
         That noble-hearted shade at whose request
         I’d halted my steps did not change his look
75

... Thì cứ say cho xa đừng phải nhớ.
Thì cứ điên cho đổ vỡ đừng buồn...
Chưa có đánh giá nào
Trả lời
Ảnh đại diện

Bản dịch của Hồ Thượng Tuy

Tầng Địa ngục thứ sáu (tiếp tục) – Pharinata

Giờ đây theo một lối đi bí mật
Giữa những cực hình, giữa những tường cao
Thầy bước đi và tôi theo sát gót.

4   “Hỡi thầy của con trí tuệ cao siêu
Đã khiến con vâng ý người trở lại
Xin người nói cho con biết những điều:

7   Những hồn ma đang nằm trong những mộ
Liệu chúng ta có thể đến xem không?
Vì nắp mở và không ai canh giữ”.

10  “Rồi nắp sẽ đóng – thầy trả lời tôi –
Khi chúng trở về từ Iôxaphát
Cùng với xác thân bỏ lại trên đời.

13  Đây nghĩa địa của những người duy vật
Gồm Epicurô và các môn đồ
Mà linh hồn đã chết cùng thể xác.

16  Và về câu hỏi con vừa đặt ra
Sẽ có câu trả lời ngay tức khắc
Cả những điều con còn giấu với ta”.

19  “Thầy ơi, với người, con đâu có giấu
Có chăng là vì sợ quá nhiều lời
Đã từ lâu con nghe thầy chỉ bảo”.

22  “Hỡi người Tôxcan nói năng rất hay
Sao còn sống mà đến thành phố lửa
Xin vui lòng tạm dừng bước nơi đây.

25  Nghe lời nói, ta nghĩ rằng có lẽ
Người sinh ra từ đất nước cao sang
Ta hơi nghiêm khắc với người, có thể”.

28  Những lời này bỗng đột ngột vang lên
Lời của ai phát ra từ ngôi mộ
Tôi thấy kinh hoàng, tiến sát gần hơn.

31  Thầy bảo tôi: “Quay lại, con sao thế?
Hãy nhìn kia, đứng dậy Pharinata
Con sẽ nhìn thấy rõ ràng tất cả”.

34  Tôi hướng mắt nhìn Pharinata
Hắn đứng lên, trán ngẩng cao, ngực thẳng
Có vẻ coi Địa ngục chẳng ra gì.

37  Bằng bàn tay cương quyết và dũng cảm
Thầy đẩy tôi về phía những nấm mồ
Và dặn tôi: “Nói năng cho thận trọng!”

40  Khi bàn chân tôi bước đến nấm mồ
Hồn nhìn tôi với vẻ rất kiêu hãnh
Và hỏi tôi: “Tổ tiên ngươi là ai?”

43  Còn tôi vì thích chiều theo ý muốn
Của âm hồn, không giấu một điều chi
Hồn nghe xong, lông mày hơi nhíu xuống.

46  Rồi hồn nói: “Họ là bọn chống ta
Họ chống ta cả họ hàng, phe đảng
Bởi thế, hai lần ta đẩy họ đi”.

49  “Hai lần bị đuổi – tôi trả lời chầm chậm –
Rồi từ khắp nơi họ đã trở về
Nghệ thuật này ích gì cho phe đảng!”

52  Ngay lúc đó ở nấm mồ kế bên
Một hồn khác nhô cái cằm có ngấn
Hình như chỉ bằng đầu gối nhỏm lên.

55  Rồi hồn đảo mắt nhìn quanh bốn hướng
Như muốn biết xem còn ai đi cùng
Nhưng mà đã tiêu tan niềm hy vọng.

58  Hồn khóc nói: “Nhờ thiên tài cao thượng
Mà ngươi đi vào ngục tối tăm này
Con trai ta đâu? Sao không cùng xuống?”

61  “Tôi đâu có thể đi xuống một mình
Mà nhờ người đợi đằng kia dẫn dắt
Người mà Guyđô trước đây coi thường”.

64  Qua lời nói và vẻ ngoài bị phạt
Đã cho tôi nhận ra được ông ta
Nên tôi trả lời rõ ràng, chu tất.

67  Hồn đứng dậy la lớn: “Ngươi nói gì?
Sao lại nói “trước đây” là sao vậy
Thế nó không còn thấy mặt trời kia?”

70  Khi thấy tôi đứng lặng im một chút
Tìm câu trả lời cho câu hỏi kia
Hồn đã ngã lăn và rồi biến mất.

73  Còn cái hồn kiêu hãnh vẫn đứng yên
Lưng vẫn thẳng, cổ không hề động đậy
Nét mặt không thay khi tôi tạm ngừng.

76  Rồi nối lại cuộc chuyện trò ban nãy:
“Nghệ thuật kia nếu không có ích gì
Thì ta đau hơn cực hình này vậy.

79  Nhưng trước đây chiếu sáng năm mươi lần
Gương mặt Nữ thần nơi này ngự trị
Nghệ thuật kia quả biết mấy khó khăn!

82  Ta mong ngươi với trần gian trở lại
Nhưng sao đời không một chút bao dung
Mọi điều luật họ hàng ta chống lại?”

85  “Cuộc tàn sát và cả sự kinh hoàng
Nhuộm đỏ dòng Ácbia bằng máu
Trong Thánh đường lời cầu nguyện còn vang!”

88  Hồn thở dài, rồi lắc đầu than thở:
“Cái ngày hôm đó không chỉ mình ta
Và ta tham chiến không hề vô cớ.

91  Nhưng quả đúng là chỉ có mình ta
Khi mọi người đều quyết tâm triệt phá
Ta là người bảo vệ Phirenxe”.

94  “Tôi cầu cho con cháu ngươi yên ổn
Nhưng xin gỡ hộ tôi thắc mắc này
Đang làm rối những lời tôi suy luận.

97  Tôi không lầm thì ngươi có khả năng
Nhìn thấy việc trong thời gian sắp tới
Trong hiện tại mắt của ngươi mơ màng”.

100 “Hiện tại chúng ta như người mắt kém
Nhưng lại nhìn rõ cái ở xa xăm
Là nhờ Thượng Đế ban cho ánh sáng.

103 Chúng ta bất lực với những gì gần
Với hiện tại nếu không ai mách bảo
Thì cũng tịt mù như ở trần gian.

106 Bởi thế, như ngươi tự mình đã hiểu
Tri giác của ta tất cả tiêu tan
Khi cánh cửa của tương lai đóng lại”.

109 Tôi thấy hơi ân hận nên thưa rằng:
“Nhờ ngươi báo với hồn vừa biến mất
Con trai hồn còn sống ở dương gian.

112 Nếu tôi trả lời còn chi khúc mắc
Là vì đầu óc còn vướng những điều
Lúc nãy với tôi ngươi vừa giải đáp”.

115 Tôi nghe thấy tiếng thầy nhắc nhở thêm
Hãy hỏi hồn một điều ta cần biết
Rằng có những ai đang ở với hồn?

118 “Tôi ở đây với hơn nghìn hồn khác
Có vua Phêđêricô đệ nhị, Hồng y
Nhưng không cần kể tên bao kẻ khác”.

121 Nói đến đây âm hồn chợt biến đi
Tôi quay trở lại nhà thơ cổ đại
Và về những lời bí ẩn, nghĩ suy.

124 Bóng thầy lay động, vừa đi vừa hỏi:
“Sao con có vẻ bối rối trong lòng?”
Và tôi trả lời câu thầy vừa nói.

127 “Hãy nhớ những lời mà con vừa nghe
Về số phận con” – thầy tôi chỉ thị
Rồi giơ ngón tay: “Nhưng nhớ điều này:

130 Khi con đến trước ánh mắt êm ái
Của đôi mắt đen nhìn thấy mọi điều
Hãy hỏi hành trình những năm sau đấy”.

133 Rồi thầy tôi về bên trái bước sang
Theo lối hẻm chạy xuống lòng thung lũng
Rời các tường thành, trở lại trung tâm.

136 Từ nơi đó xông lên mùi thối nặng.


11. Iosafat (Jehosaphat): tên một thung lũng, gần Jerusalem, theo Kinh Thánh là nơi diễn ra sự phán xét cuối cùng.
14. Epicuro (Epicurus) (341 – 270 tr. CN): nhà triết học Hy Lạp cổ đại chủ trương theo duy vật, người ta coi Epicurua và những học trò của ông là những kẻ vô thần.
18. Cả những điều con còn giấu với ta: Virgilio đoán biết nguyện vọng của Dante muốn gặp người đồng hương Farinata.
22. Người Tôxcan: tức Dante.
32. Farinata degli Uberti, thủ lĩnh của phe Ghibellini từ 1329 đã đuổi phe Giuelfi khỏi Firenze năm 1241. Năm 1251 phe Guelfi trở về nhưng đến năm 1258 lại bị trục xuất khỏi Firenze và từ đó khu Toscana nằm trong tay phe Ghibellini. Như vậy, Farinata là địch thủ chính trị của phe Dante ở Firenza.
53. Đây là Cavalcante de Cavalcanti, môn đồ của Epicurus, cha của Guido Cavalcanti – là nhà thơ và bạn của Dante.
79. Năm mươi lần chiếu sáng: tức là 50 tháng. Proserpina, vợ của Plutone, theo thần thoại, được coi là Nữ thần của mặt trăng.
86. Arbia: con sông nhỏ gần Siena. Năm 1260 phe Ghibellini của Farinata đã đánh thắng phe Guelfi của Dante. Cuộc tàn sát đã nhuộm đỏ dòng sông Arbia.
93. Trong cuộc họp của phe Ghibellini chiến thắng người ta đề xuất kế hoạch triệt phá Firenze nhưng Farinata đã công khai chống lại, tuyên bố rằng một khi ông ta còn sống thì sẽ còn cầm gươm để bảo vệ Firenze.
97 – 99. Tôi không lầm thì ngươi có khả năng: Dante cho rằng những kẻ lầm lỗi ở địa ngục có khả năng nhìn thấy việc trong thời gian sắp tới, tuy nhiên, xét theo câu hỏi của Cavalcanti (câu 67 – 69) thì họ không hề biết một chút gì về việc xảy ra trên dương thế trong thời điểm hiện tại.
108. Khi cánh cửa của tương lai đóng lại: nghĩa là khi ngày phán xử đến, thời gian sẽ là vĩnh hằng.
119. Federico đệ nhị (1194 – 1250): Hoàng đế Vương quốc Napoli, một người theo trường phái triết học của Epicurus nhưng được Dante coi trọng.
Hồng y giáo chủ: tức Ottaviano delgi Ubaldini, là một trong những người thành lập phe Ghibellini. Câu nói nổi tiếng còn được nhớ đến: “Nếu như có linh hồn thì ta sẵn sàng hy sinh vì phe Ghibellini”.
130. Khi con đến trước ánh mắt êm ái: ngầm chỉ Beatrice.
Chưa có đánh giá nào
Trả lời