Phạm Phú Viết

Mặt trời mọc phương đông
Phương tây gà chưa gáy
Hết giờ áo gọn đẹp
Quân canh đổi bạn hiền
Xong trà sau uống rượu
Trước cơm nửa đĩa canh
Trọng khách ngồi cùng chiếu
Xe riêng mượn bạn đi
Ấy do quan niệm khác
Chớ lạ không đồng tình.

Làm quan xem nghiệp ấy là nhà
Nết đức, tình thơm, chẳng mấy xa
Lúc rảnh nơi này như họ tộc
Mộc tê bạn với Thuỷ tiên hoa

Đêm giáp ba trăm lẻ sáu tuần
Tuổi xanh, tình cảnh kẻ làm quan
Ải nam nhà khuất núi ngàn dặm
Thêm tuổi giữa đêm cửa khuyết xuân
«Bán kiến gọi cau» ôn tục cũ
Xem nêu nghe pháo láng giềng gần
Mái tranh tựa ghế ngồi tỉnh thức
Đợi sớm mai vào lạy trước sân.

Hỡi ôi!
Cúc thơm lan đẹp dằng dặc nhớ bên kia có dáng người,
Đèn sáng đang soi tưởng sao được gió sương làm lặn tắt.
Việc tử sinh sao mà quá lớn!
Xúc động biết bao!

Nghĩ cố binh bộ tả Tham tri thọ cấp Hiệp biện đại học sĩ Phạm Phú Thứ xưa:
Sớm đỗ đầu bảng,
Đường quan trải lắm.
Che chắn trong triều ngoài quận đã nên danh,
Hai phen bè sứ mưa ngàn trùng đường lặn lội.
Một tờ tâu ngồi định việc binh cơ,
Không quá buổi đã nghị xong trao đổi.
Quả dưới bầu trời là,
Người tài lạ ở đất Nam trung.
Tuy công với tội ở chỗ quá lời can gián,
Mà nghĩa quân thần sau trước chẳng chia ngăn.
Thanh gươm chiếu trước trẫm vẫn lòng chờ,
Chòm mây bạc khanh đà bóng dấu.
Cỏ biếc núi Hành vẫn phơ phất với gió xuân,
Bến Trà Úc sóng im dưới trăng quê huyền ảo.
Than ôi! Ngày hạ huyệt đã gần, cảnh làm người khôn giữ,
Chén rượu tỏ tình của trẫm, lòng xưa chu đáo chẳng phai.

Chốn đất mềm kia,
Khanh có biết.
Thượng hưởng.

Còn đây dấu Vạn Kiếp
Chùa Nam Tào trên cao
Phương, Ưng chầu núi Dược
Sông Đức trấn ba đào
Khí hoa thơm đất vàng
Thành ngư ngắm núi Phao
Mạch xuân từ rừng thẳm
Tiếng chim lòng nao nao.

Ruộng lúa xanh xen khóm xóm làng
Mây sông rớt hạt khói rào tan
Đường chiều xe nhẹ xuân rơi nắng
Hỏi tận Linh Hà, Mẫn có sang?

Sau mưa sông nhỏ nước ngang bằng,
Trời mới trong, đẹp sắc nước xanh.
Lên cao e lại thêm hoài cảm,
Nước thu ghe nhỏ chậm rồi nhanh.

Thuyền con nhẹ tách phượng hoàng thành,
Sở mới huyện quan soi nước xanh.
Uống trà chẳng quên bàn giá gạo,
Quê hương chuyện ấy khuấy bao tình.

Đi Nam vua gởi lòng uất hận
Đánh Pháp bao ngày đã phải dừng
Hai sông vùng vẫy đang chờ viện
Mưu sự, bạn bè ai chung lưng
Đường dài, đâu những Hoài Âm kế
Bay tới chờ chi Vũ Mục tài
Đông người phẫn uất vì nhớ nghĩa
Làm mũi tên bay chỉ mình anh
Luỹ Y Pha tìm phương chia cắt
Thuyền Phú Lãng nghĩ cách đốt chìm
Chén rượu thơm công ngày sẽ đến
Bấy giờ lều cỏ mới thong dong.

Muôn trùng cửa hiểm ruổi rong xe
Đến đất danh châu, đất chí hùng
Sông núi kính tài chọn đức cả
Ngồi nơi nhân vật xưa giàu, đông
Xét phong tục lấy đó vi chính
Hình pháp trọng mà tình chiết trung
Ngự sử học tài đem trải nghiệm
Bên ngoài che chắn, tấm lòng son
Trang sức xinh tươi cùng mệnh mới
Xe đi giữa rậm tốt gió hiền
Dân lao khổ sớm được vươn dậy
Núi Hành, sông Điện kết khí xuân.