Cao Bá Vũ

Nguồn đào nào biết gần xa
Thuyền chia sóng nước nhẹ khua mái chèo
Sông luồn vách đá cheo leo
Mây vờn núi biếc thông reo gió chiều
Thảo am soi bóng trong veo
Suối tuôn róc rách dập dìu chim ca
Bao năm đô hội lánh xa
Mà nay mái tóc bạc phơ khác phàm

Quan ngông cười bọn ngũ hầu
Chim âu kết bạn dựng lầu trúc chơi
Bịt tai nằm khểnh ngủ vùi
Gió Nam phe phẩy thảnh thơi sớm chiều.

Lên cao nhìn khắp chiến trường
Ầm ầm trống giặc thúc vang quanh thành
Sá gì một lũ hôi tanh
Cơ trời vận chuyển tử sinh khinh thường
Ải xa trăng lạnh mờ sương
Mây sầu binh lửa khói vương cuối trời
Ngày tàn chiến trận dõi soi
Ngang trời sáo vẳng ngậm ngùi thương quân.

Vốn dòng Hán tộc trung nguyên
Lìa vua đi lấy chúa Phiên đất Hồ
Tiền khu quân vội phất cờ
Người đi kẻ ở lời chưa dứt lời
Đau lòng ly biệt lệ rơi
Xót xa ngựa cũng nhìn trời hý vang
Hận lòng đứt ruột xé gan
Bước đi một bước lệ tràn thấm khăn
Đường xa muôn dặm quan san
Tháng ngày ruổi gấp đến thành Hung nô
Lễ đón tiếp khéo bày trò
Đổi tên Yên thị dân Hồ từ đây
Tha hương lỡ phận lạc bày
Vàng son chi lắm lưu đày đó thôi
Liều thân toan chết cho rồi
Còn hơn tủi nhục quê người bơ vơ
Chết không chết, sống sống hờ
Đành thân khách trọ cho qua ngày tàn
Sầu càng nghĩ, hận càng tràn
Lệ sầu càng trút càng tan nát lòng
Những mong chắp cánh chim hồng
Vàng son vứt bỏ xổ lồng bay xa
Xưa sao trong ngọc trắng ngà
Giờ sao nhơ nhuốc cánh hoa nhấn bùn
Trời xuân rạng rỡ sớm hôm
Riêng ta hiu hắt nỗi buồn tàn thu
Mong người sau thấu hiểu cho
Vợ Hồ một kiếp sống thừa thương đau

Non xanh rạng rỡ xuân tươi
Nắng vàng đã tắt mảng vui quên về
Áo còn hương đượm hoa kia
Trăng ngà vốc được bờ khe tay này
Lòng xuân phơi phới dặm dài
Dùng dằng luyến tiếc hương trời thoảng bay
Chuông khuya văng vẳng đâu đây
Lâu đài thấp thoáng bóng cây ẩn mình.

Sân trăng quạ ẩn bóng cây
Âm thầm quế lạnh hoa đầy sương rơi
Trăng thu vằng vặc giữa trời
Mấy ai thu tứ mấy người thu tâm

Tiêu Tương tới tấp nhạn về
Lắng sầu nước biếc não nề rêu xanh
Hoen mờ cát trắng lung linh
Ngẩn ngơ bóng nguyệt tơ tình oán than

Sương chiều lạnh Bán Nhật thôn
Quạ về tíu tít liễu buồn phất phơ
Suối tuôn róc rách quanh nhà
Ngày tàn nắng tắt sương mờ núi xanh
Thương ai trằn trọc thâu canh
Chờ xuân năm nhuận buồn tênh năm dài
Mai quân sao chậm được vời
Phan sinh đành phí một đời "Tài hoa"

Xuân về Mục Túc không hoa
Hồ Lô bến vắng lệ nhoà mắt ai
Phòng khuê chinh phụ có hay
Chiến trường khói lửa sầu vây nát lòng

Khói mờ phương bắc tin nhanh
Tây kinh náo động thư sinh hận trào
Vua truyền lệnh tiễn kíp trao
Thẳng rong thiết kỵ ào ào ải xa
Quân kỳ phất phới tuyết sa
Ầm ầm trống thúc nhịp ca quân hành
Kiếm cung muôn dặm tung hoành
Bút nghiên tạm gác xuất chinh diệt thù.