20/04/2024 11:56Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới

Phân tích bài ca dao “Thân em như hạt mưa rào” (2)

Thân em như hạt mưa rào

Đăng bởi tôn tiền tử vào 20/06/2019 05:50

 

Trong ca dao dân ca Việt Nam có cả một kho tàng những bài viết về thân phận của người phụ nữ. Phần lớn những bài viết đó viết về số phận hẩm hiu, bất hạnh của người phụ nữ. Chẳng hạn có bài ca dao:
Thân em như hạt mưa rào
Hạt rơi xuống giếng hạt vào vườn hoa
Thân em như hạt mưa sa
Hạt vào đài các hạt ra ruộng cày
Người phụ nữ trong xã hội xưa không hề có quyền bình đẳng, họ chỉ là phái thứ yếu trong xã hội, họ phải chịu nhiều bất công, đắng cay. Thân phận của người phụ nữ được ví như những hạt mưa rào, có hạt thì rơi xuống giếng tức là rơi vào một bể khổ trầm luân hun hút, không ai biết đấy là đâu, rồi cũng nhanh chóng tan ra hoà chung với nguồn nước sâu dưới giếng. Thế nhưng cũng có hạt mưa lại rơi vào vườn hoa, tô điểm làm đẹp thêm cho từng bông hoa. Nước gặp hoa là một sự kết hợp tinh tuý làm cảnh vật sắc hoa thêm tươi tắn, long lanh sắc màu. Hạt mưa chìm xuống lòng giếng sâu hun hút thì bặt tăm không ai biết, hạt mưa mắc vào cánh hoa thì lại tô điểm cho cả khu vườn. Cũng tương tự như vậy, hạt mưa sa khi sa vào đài các có nghĩa người con gái đã may mắn được sinh ra trong gia đình quyền quý trâm anh thế phiệt hoặc được gả vào trong nhà danh gia vọng tộc ăn sung mặc sướng, đài các, cao quý như một nàng công chúa. Cũng có người con gái lại sinh ra trong gia cảnh bần hàn, cơm không đủ ăn, áo không đủ mặc phải ngày ngày ra đồng làm việc bán mặt cho đất bán lưng cho trời, tối ngày lo miếng cơm manh áo. Cùng là người phụ nữ nhưng số phận của họ vô cùng bấp bênh lệ thuộc. Họ dường như không thể, không có quyền tự quyết định cuộc đời mình mà phải dựa vào may rủi và sự sắp đặt của người khác. Đó cũng chính là nỗi bất hạnh chung của người phụ nữ trong xã hội xưa. Bài ca dao cũng giống với câu:
Thân em như tấm lụa đào
Phất phơ giữa chợ biết vào tay ai
Người con gái chỉ như là đồ vật là một món hàng để người ta lựa chọn mà thôi.

Thân phận người con gái khi xưa vô cùng bèo bọt. Sinh ra là phụ nữ phải tuân thủ tam tòng tứ đức. Tam tòng ấy là tại gia tòng phụ, xuất giá tòng phu, phu tử tòng tử. Lúc ở nhà thì theo cha, lúc lấy chồng thì theo chồng còn khi chồng chết thì theo con. Người phụ nữ sống nhưng mãi vẫn chỉ là người “phụ”, là bước đệm cho nam giới, họ luôn phải đi theo cuộc đời của những người đàn ông. Tứ đức ở đây là công dung ngôn hạnh. Người phụ nữ phải đầy đủ những phẩm chất ấy nhưng cả 4 phẩm chất cũng không một phẩm chất nào cho thấy cái quyền của người phụ nữ, sự chủ động của họ.

Khi xưa thi sỹ Hồ Xuân Hương cũng từng vô cùng xót xa cảm thông cho thân phận người phụ nữ. Bà viết:
Thân em vừa trắng lại vừa tròn
Bảy nổi ba chìm với nước non
Rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn
Mà em vẫn giữ tấm lòng son.
Trong lịch sử cũng có không ít người đã từng lên tiếng bênh vực và cảm thông cho số phận người phụ nữ. Đó là đại thi hào Nguyễn Du bày tỏ sự thương xót cho thân phận người con gái thông qua nàng Kiều, đó là ông Tú Xương thương vợ vất vả gánh vác cả gia đình,… Cũng có những người con gái may mắn sinh ra trong quyền quý, cao sang nhưng đó chỉ là con số ít. Người phụ nữ nhìn chung vẫn không có quyền tự lựa chọn cuộc sống cho mình.

Ngày nay xã hội đã phát triển và có những thay đổi tiến bộ hơn rất nhiều. Công cuộc đấu tranh đòi quyền bình đẳng cho phụ nữ, xoá bỏ tư tưởng trọng nam khinh nữ ngày một hiệu quả. Người phụ nữ đang ngày càng được tôn vinh, họ có quyền làm kinh tế, làm chủ gia đình, có thể tự ứng cử, bầu cử các cơ quan đoàn thể, có thể cùng tham gia vào những quyết định quan trọng nhất của gia đình và xã hội. Và điều đáng mừng hơn cả là phụ nữ đã được tôn trọng và cảm phục nhiều hơn, trở thành những người có thân phận bình đẳng trong xã hội.

In từ trang: https://www.thivien.net/ » Khuyết danh Việt Nam » Thân em như hạt mưa rào » Phân tích bài ca dao “Thân em như hạt mưa rào” (2)