Đêm thu

(Tản Đà tùng văn, 1922)

Khi in ở Thơ Tản Đà (1925), bài thơ này được đổi tên thành Trông giăng cảm tưởng, và nội dung như sau:

Đêm thu giăng sáng một trời
Một mình ngồi tưởng sự đời nghĩ quanh
Nghĩ cho muôn vật hoá sinh
Ở trong vũ trụ cái hình ra chi!
Giăng kia tròn được mấy khi?
Hoa kia nở được mấy thì, hỡi hoa?
Gái tơ quá lứa đã già!
Con tằm rút ruột thời là rộng^[6] non
Khúc sông bồi lấp nên cồn!
Dâu xanh bãi bể, đá mòn nước khe!
Đồng không con đóm lập loè
Khách trần lối ấy đi về những ai
Hình kia đúc tự thợ Giời
Tình kia hoạ mới ra ngoài khuôn xanh
Vọng phu^[7] còn đá còn trinh
Tiền Đường^[8] còn sóng, trung trinh hãy còn
Dẫu cho sông cạn, đá mòn
Trung hồn khôn thác, trinh hồn khôn tan
Cho hay những khách trần hoàn
Nghìn xưa ở lại thế gian mấy mà!
Trông lên một mảnh giăng tà
Soi chung kim bổ biết là những ai
Mà người kim cổ những ai?...

[1, 6] Nhộng. Sách Tản Đà vận văn in là “dộng”.
[2, 7] Ở bên Tàu có Vọng phu, tương truyền ngày xưa có người đàn bà tiễn chồng đi lính xa, trèo lên đỉnh núi ấy mà đứng trông, rồi hoá ra hình hòn đá.
[3, 8] Ông Ngũ Tử Tư là trung thần của nước Ngô, can vua nước Ngô mà bị giết, bỏ vào túi da vứt xuống sông Tiền Đường.
[5] Tức “dám”.
[4] Vần quốc ngữ do Tản Đà “sáng tạo” ra, từ sách Lên sáu đã có cùng với một số vần khác như ơnh, unh, ưnh, och, ôch, uch, ưch.