30/03/2024 04:35Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới

Đông Sơn 3
東山3

Tác giả: Khổng Tử - 孔子

Thể thơ: Kinh thi; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Chu
Đăng bởi Vanachi vào 20/12/2006 20:56

 

Nguyên tác

我徂東山、
慆慆不歸。
我來自東、
零雨其濛。
鸛鳴于垤、
婦歎于室。
洒掃穹窒、
我征聿至。
有敦瓜苦、
烝在栗薪。
自我不見、
于今三年。

Phiên âm

Ngã tồ Đông Sơn
Thao thao bất quy
Ngã lai tự đông
Linh vũ kỳ mông
Quán minh vu điệt
Phụ thán vu thất
Sái tảo khung trất
Ngã chinh duật chí
Hữu đôi qua khổ
Chưng tại lật tân
Tự ngã bất kiến
Vu kim tam niên.

Dịch nghĩa

Ta đi đánh giặc ở Đông Sơn
Lâu rồi mà không trở về
Ta từ phía đông mà đến
Mưa rơi lác đác
Chim sếu kêu trên gò kiến
Người vợ nhớ chồng than thở ở trong nhà
Nàng rưới nước quét dọn và lấp những hang lỗ trong nhà
Thì chồng nàng đi đáng giặc ở xa hốt nhiên về đến
Vẫn thấy có dây khổ qua
Thòng xuống ở cây lật
Thì nói rằng: Từ khi anh vắng mặt ở đây
Đến nay đã ba năm.

Bản dịch của Tạ Quang Phát

Giặc Đông Sơn ta đi trừ dứt
Không trở về rõ thực đã lâu
Từ phương đông trở lại mau
Đi về lác đác dãi dầu mưa rơi
Chim sếu kêu đậu nơi gò kiến
Vợ nhớ chồng buông tiếng thở than
Rưới và quét, lấp lỗ hang
Hốt nhiên đã thấy bóng chàng đến nơi
Khóm khổ qua nay thời trông lại
Vẫn trên nhành lật ấy nhẹ buông
Từ khi vắng mặt tha hương
Đến nay thắm thoát đã dường ba năm.
Chú giải của Chu Hy

Chương này thuộc phú

Quán: Chim sếu, loại chim nước giống như con hạc
Diệt (đọc dật cho hợp vận): cái gò kiến đùn, gò đất nhỏ
Khung trất: lấp hang trống lại (xem ở thiên Thất Nguyệt).

Trời sắp đổ mưa tối tăm, những loài vật sống ở hang sâu biết trước. Cho nên con kiến bò lên gò, con sếu bay đến mổ ăn và kêu ở trên gò ấy.

Vợ của kẻ đi đánh giặc cũng nhớ đến nỗi khổ nhọc của chồng mà than thở ở nhà. Nàng rưới nước quét dọn lấp bít hang lỗ lại cho sạch sẽ để chờ chồng về. Thì chồng đi xa hốt nhiên về đến, nhân thấy trái khổ qua thòng xuống ở trên cây lật liền nói rằng: Từ khi anh vắng chỗ này, cũng đã ba năm rồi.

Lật: Cây lật, thứ cây rất thích hợp với đất nhà Chu, cùng dây khổ qua, đều là những vật nhỏ mọn; người đi xa thấy cây lật và dây khổ qua mà mừng lên thì có thể biết là người đi xa đã lâu và lòng người cảm động thấm thía.

In từ trang: https://www.thivien.net/ » Khổng Tử » Đông Sơn 3