19/04/2024 13:33Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Nguyễn
Đăng bởi tôn tiền tử vào 26/01/2020 00:22
Nguyên tác
守度生時據此方，
築堤建壘立兵倉。
天朝未厭南侵日，
興道先防亦積糧。
人妒李臣殘惡甚，
又推陳將武公揚。
每逢八月諸公子，
荷祿齊來頂帶香。
Phiên âm
Thủ Độ sinh thời cứ thử phương,
Trúc đê kiến luỹ lập binh thương.
Thiên triều vị yếm Nam xâm nhật,
Hưng Đạo tiên phòng diệc tích lương.
Nhân đố Lý thần[1] tàn ác thậm,
Hựu suy Trần tướng[2] võ công dương.
Mỗi phùng bát nguyệt chư công tử,
Hạ lộc tề lai đính đới hương.Dịch nghĩa
Thủ Độ lúc sống trấn thủ nơi này,
Cho đắp đê đắp luỹ phòng vệ và xây dựng kho lương phục vụ việc quân.
Vì thiên triều không từ bỏ việc xâm lấn phương nam,
Nên Hưng Đạo vương mới chứa lương để phòng bị.
Người đời ghét bề tôi nhà Lý tàn ác,
Mà lại tôn vị tướng nhà Trần có võ công hiển hách.
Khi đến tiết tháng tám các công tử hưởng ơn huệ,
Đều tụ hội về đây kính cẩn dâng nhang.Bản dịch của Dương Văn Vượng
Sinh thời Thủ Độ trấn nơi đây,
Đắp luỹ xây kho tại đất này.
Chẳng chán thiên triều sang cướp phá,
Dự phòng Hưng Đạo xếp lương đầy.
Lý thần người ghép làm điều ác,
Trần tướng, dân tôn võ nghiệp hay.
Tháng tám mỗi khi ngày kị đến,
Khắp vùng kính lễ đội ơn dày.
Bài thơ được chép trong sách Nam Châu ký của Trần Thiện Chánh, quê Bình Long, Gia Định, có vợ người ở Châu Cầu, huyện Kim Bảng, tỉnh Hà Nam.
Đền Trần Thương thuộc xã Nhân Đạo, huyện Lý Nhân, tỉnh Hà Nam, tương truyền là nơi kho lương của nhà Trần do Trần Thủ Độ dựng nên để chống quân Mông Cổ. Câu đối khắc gỗ khảm trai ở tiền tế của tiến sĩ Vũ Văn Lý làm năm 1841: “Hoàng thúc phụ Trần gia trúc luỹ kiến thương di tích lại; Quốc công nghinh Bắc khấn đồn binh trấn thuỷ cổ bi lưu” (Hoàng thúc giúp nhà Trần, đắp luỹ dựng kho trơ dấu cũ; Quốc công [chỉ Trần Hưng Đạo] chờ giặc Bắc, đồn quân khơi nước chép bia xưa).
[1] Chỉ Trần Thủ Độ.
[2] Chỉ Trần Quốc Tuấn.