18/04/2024 10:03Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Nguyễn
Đăng bởi Phụng Hà vào 21/04/2012 23:51
Nguyên tác
貧病年來獨自嗟，
攸攸無計奈天何。
不為物累心由鐵，
卻備悲侵鬢欲花。
莫展一籌謀國少，
猶懷三斗為身多。
安知不晤唐虞聖，
笑殺何人為浪歌。
Phiên âm
Bần bệnh niên lai độc tự ta,
Du du vô kế nại thiên hà.
Bất vi vật luỵ tâm do thiết,
Khước bị bi xâm mấn dục hoa.
Mạc triển nhất trù mưu quốc thiểu,
Do hoài tam đấu vị thân đa.
An tri bất ngộ Đường Ngu thánh[1],
Tiếu sát hà nhân vị lãng ca.Dịch nghĩa
Từ một năm nay, vừa nghèo vừa ốm, chỉ tự phàn nàn,
Biết tính sao đây, việc đời vô tận, làm gì được trời!
Không cho những việc tầm thường làm luỵ, lòng ta vốn như sắt,
Nhưng lại được nỗi lo phiền tràn lấn, làm cho tóc muốn điểm hoa.
Một toan tính nhỏ cũng không thi thố được, giúp nước thực là ít ỏi,
Vẫn phải bận lòng vì ba đấu gạo, lo thân đã quá nhiều.
Biết đâu sẽ không gặp được vua hiền như vua nhà Đường, nhà Ngu
Chết cười cho ai đó những vì thế mà nghêu ngao!Bản dịch của Hoàng Tạo
Nghèo ốm gần đây thực ngán tình,
Việc đời khôn lẽ hỏi ông xanh !
Lòng như sắt luyện không vương luỵ,
Tóc nhuốm hoa râm vị bất bình.
Giúp nước nửa lời chưa đóng góp,
Lo thân ba đấu vẫn loanh quanh.
Chắc đâu đời hẳn không Nghiêu, Thuấn,
Ai vội nghêu ngao chẳng thẹn mình ?
[1] Vua thánh của nhà Đường nhà Ngu, tức là vua Nghiêu và vua Thuấn, hai vị vua đời thượng cổ của Trung quốc tượng trưng cho các vua hiền thánh.