26/04/2024 14:01Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Minh
Đăng bởi tôn tiền tử vào 27/01/2019 10:11
Nguyên tác
斫地哀歌興未闌，
歸來長鋏尚須彈。
秋風布褐衣猶短，
夜雨江湖夢亦寒。
木葉下時驚歲晚，
人情閱盡見交難。
長安旅食淹留地，
慚愧先生苜蓿盤。
Phiên âm
Chước địa[1] ai ca hứng vị lan,
Quy lai trường giáp[2] thượng tu đàn.
Thu phong bố hạt y do đoản,
Dạ vũ giang hồ mộng diệc hàn.
Mộc diệp hạ thời kinh tuế vãn,
Nhân tình duyệt tận kiến giao nan.
Trường An[3] lữ thực yêm lưu địa,
Tàm quý tiên sinh mục túc[4] bàn.Dịch nghĩa
Chém đất buồn ca hứng chưa tàn
Khi về còn vỗ vào cán kiếm
Gió thu thổi áo vải thô còn ngắn
Đêm mưa giấc mộng giang hồ cũng lạnh
Mùa lá rơi sợ đã cuối năm
Tình người trải khắp tìm được bạn khó
Trường An đất khách còn lưu lại
Hổ thẹn với tiên sinh, trong mâm toàn là rau mục túcBản dịch của Lê Xuân Khải
Hứng chưa tàn buồn ca chém đất
Cán kiếm còn gõ hát khi về
Vải thô áo ngắn gió thu
Mưa đêm thêm lạnh giấc mơ giang hồ
Cây trút lá thấy lo năm hết
Trải tình người chơi thật khó khăn
Ở lì đất khách Trường An
Thẹn mỗi mục túc trên bàn bác ăn
Bành Dân Vọng tên là Trạch, tự Dân Vọng, hiệu Lão Quỳ, người huyện Du (nay thuộc Hồ Nam), đậu cử nhân năm Cảnh Thái thứ 7, từng làm thông phán phủ Ứng Thiên. Biết làm thơ, đến chơi kinh sư. Ông chơi thân với Lý Đông Dương, gặp khi trắc trở trên đường quan, buồn chán về làng. Bài này tác giả tỏ ra rất đồng tình với bạn, song tự lấy làm thẹn không có sức giúp.
[1] Một động tác múa kiếm, chém xuống đất để tỏ thái độ buồn bực.
[2] Lấy điển của Phùng Hoan làm khách của Mạnh Thường Quân.
[3] Đây chỉ đô thành Bắc Kinh.
[4] Một loài rau dại ăn được. Tác giả ám chỉ sức mình mỏng manh, không cứu được bạn.