29/03/2024 19:57Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới

Văn Tĩnh Gia hữu sự nhân thi
聞靜嘉有事因詩

Tác giả: Lý Trần Thản - 李陳坦

Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn
Đăng bởi tôn tiền tử vào 25/01/2020 13:25

 

Nguyên tác

邊疆千古未能安,
初暖西方北又寒。
地亦天生何不似,
家耕人處豈無完。
書言本惡非冤債,
世謂山蠻有字顏。
社號靜嘉今至此,
苦辛警教固奸頑。

Phiên âm

Biên cương thiên cổ vị năng an,
Sơ noãn tây phương bắc hựu hàn.
Địa diệc thiên sinh hà bất tự,
Gia canh nhân xử khởi vô hoàn.
Thư ngôn bản ác[1] phi oan trái,
Thế vị sơn man hữu tự nhan.
Xã hiệu Tĩnh Gia kim chí thử,
Khổ tân cảnh giáo cố gian ngoan.

Dịch nghĩa

Chuyện biên cương từ ngàn xưa chưa bao giờ yên được,
Tại phương tây mới hơi ấm một chút, thì miền bắc lại rét buốt.
Đất vốn do trời tạo nên, nơi nào mà chẳng thế,
Người dân cày cấy thì có việc gì ngáng trở.
Trong sách có câu “Bản tính con người là ác” cũng chẳng có oan gì,
Đời gọi là man muội, tên ấy đã có từ lâu.
Tên xã Tĩnh Gia mà lại đến nỗi này,
Bao chuyện đắng cay, biết trước mà vẫn xảy ra.

Bản dịch của Dương Văn Vượng

Biên cương ngàn thuở có đâu yên
Vừa ấm bên tây, bắc rét liền
Đất tự trời sinh đều thế cả
Ở mà cày cấy chuyện chi hiềm
Sách rằng “vốn ác” không oan thật
Đời nói dân man cũng dĩ nhiên
Xã gọi Tĩnh Gia mà đến thế
Bao lần cay đắng vẫn chẳng yên
Bài thơ được chép trong sách Cố hương ký của Nguyễn An Thái ở làng Xuân Lai, xã Xuân Thuỷ, huyện Lệ Thuỷ, tỉnh Quảng Bình.

Mùa xuân năm Tân Mão (1771), dân vùng Tĩnh Gia thuộc châu Lộc Bình làm nội ứng cho thổ quan châu Tư Lăng, Trung Quốc, sang đánh chiếm xã Tĩnh Gia, nhưng bị quân Trịnh đánh bại phải trả lại cho Việt Nam.

[1] Lời của Tuân Tử, nhà tư tưởng và triết học duy vật cuối thời Chiến Quốc.

In từ trang: https://www.thivien.net/ » Lý Trần Thản » Văn Tĩnh Gia hữu sự nhân thi