28/03/2024 17:13Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới

Bệnh trung (Vị tử tàn hình nhất hủ nho)
病中(未死殘形一腐儒)

Tác giả: Cao Bá Quát - 高伯适

Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Nguyễn
Đăng bởi Vanachi vào 23/03/2014 15:52

 

Nguyên tác

未死殘形一腐儒,
強支倦骨倩人扶。
側身天地悲孤掌,
回首煙霄屈壯圖。
何日歸巢同燕燕,
他時集苑愧烏烏。
阿童不識維摩病,
數問腰圍瘦損無?

Phiên âm

Vị tử tàn hình nhất hủ nho,
Cưỡng chi quyện cốt thiến nhân phù.
Trắc thân thiên địa bi cô chưởng[1],
Hồi thủ yên tiêu khuất tráng đồ.
Hà nhật quy sào đồng yến yến,
Tha thì tập uyển quý ô ô[2].
A đồng bất thức Duy Ma bệnh[3],
Sổ vấn yêu vi sấu tổn vô?

Bản dịch của Hoàng Trung Thông

Chưa chết thân tàn một hủ nho
Hình hài nhờ kẻ dắt dìu cho
Đất trời đau nỗi bàn tay lẻ
Mây khói che đường chí khí to
Về tổ bao giờ như lũ én
Vào vườn đến thuở thẹn bầy ô
Bệnh ta chú bé không sao hiểu
Cứ hỏi: Vòng lưng cứ sút xo?
[1] Do câu "cô chưởng nan minh" (một bàn tay không thể vỗ thành tiếng).
[2] Vợ Tấn Hiến Công là Ly Cơ muốn bỏ thái tử mà lập con mình, song sợ quan đại phu là Lý Khắc không nghe, bèn bàn với viên quan coi hát tên là Thi bày tiệc rượu thiết Lý Khắc. Giữa tiệc Thi hát rằng "Hạ dự chi ngư ngư, bất như ô ô, nhân giai tập ư quyển, ngã độc lập ư khô" (Đáng ung dung mà vẫn rụt rè, sao bằng những con quạ kia, chúng đều đậu ở vườn cây tốt tươi, riêng mình cứ đậu ở cây khô lụi), ý nói Lý Khắc không biết chọn phe có thế lực mà phò.
[3] Duy Ma tức Duy Ma Cật, một cư sĩ ở thánh Tỳ-da-ly theo kinh Phật, trí tuệ đạo đức rất cao. Ông hiện thân có bệnh, Phật sai Văn Thù Sư Lợi đến hỏi thăm, ông nói: "Bồ Tát vì chúng sinh mà vào vòng sinh tử, đã có sinh tử thì có bệnh. Bao giờ chúng sinh hết bệnh thì Bồ Tát sẽ không còn bệnh". Tác giả tự ví với Duy Ma Cật, có bệnh vì dân vì nước, chú tiểu đồng không thể hiểu được.

In từ trang: https://www.thivien.net/ » Cao Bá Quát » Bệnh trung (Vị tử tàn hình nhất hủ nho)