27/04/2024 06:15Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn tứ tuyệt; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Nam Tống, Kim
Đăng bởi Hà Như vào 02/03/2013 15:30
Nguyên tác
荷葉披披一浦涼，
青蘆奕奕夜吟商。
平生最識江湖味，
听得秋聲憶故鄉。
Phiên âm
Hà diệp phi phi nhất phố lương,
Thanh lư dịch dịch dạ ngâm thương[1].
Bình sinh tối thức giang hồ vị[2],
Thính đắc thu thanh ức cố hương.Dịch nghĩa
Tầu lá sen phân phất gió lay cả một vùng mát
Đêm trăng lều cỏ trống vắng khúc Tuý ngâm thương
Một đời rất quen thuộc với mùi vị của sông nước
Chợt nghe tiếng thu, lại nhớ đến làng quêBản dịch của Hà Như
Lá sen phe phẩy mát hồ trong
Lều cỏ đêm trăng vắng khúc nồng
Phiêu bạt giang hồ đời vẫn thế
Tiếng thu chợt nhắc vị hương đồng
Bài này tuyển từ Bạch Thạch đạo nhân thi tập, bản Tứ khố toàn thư. Tác giả làm khi ở Cô Sơn, Tây Hồ, trước đây lại một lần nữa dâng lên triều đình bài bàn về nhạc, lại làm Não ca cổ xuý thập nhị sương, đều chưa được thưởng dụng gây uất ức trong lòng, nên gửi cả vào thơ. “Dạ ngâm thương”, “giang hộ vị”, “thu thanh” đều là dấu ấn của tâm tình này in đậm vào thơ.
[1] Gọi tắt của “Tuý ngâm thương”. Thương là một trong ngũ âm, ngâm thương tức là ngâm thu, vì thu và thương đều là hành kim. Chính tác giả giải nghĩa rằng: Có người già ở Thạch hồ, nói với tôi rằng đàn tỳ bà có 4 khúc, nay không còn lưu truyền, là Hoạch tác, Lương châu, Chuyển quan, Lục yêu, sau được (tác giả) đặt thêm lời từ, gọi chung là Tuý ngâm thương 醉吟商 hoặc Hồ Vị châu 胡渭州.
[2] Một đời Khương Quỳ, thuở nhỏ côi nghèo, lớn lên ở nhờ nhà người, trải ngụ các nơi Hán Xuyên, Nhiêu Châu, Sử Châu, Vũ Lăng, Trường Sa, Hồ Châu, Hợp Phì, Kim Lăng, Thiệu Hưng cho nên rất quen thuộc với mùi vị sông nước.