26/04/2024 16:57Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Từ phẩm; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Nam Tống, Kim
Đăng bởi Vanachi vào 01/02/2008 07:09
Nguyên tác
雨急雲飛，
驚散暮鴉，
微弄涼月。
誰家疏柳低迷，
幾點流螢明滅。
夜帆風駛，
滿湖煙水蒼茫，
菰蒲零亂秋聲咽。
夢斷酒醒時，
倚危檣清絕。
心折。
長庚光怒，
群盜縱橫，
逆胡猖獗。
欲挽天河，
一洗中原膏血。
兩宮何處，
塞垣祗隔長江，
唾壺空擊悲歌缺。
萬里想龍沙，
泣孤臣吳越。
Phiên âm
Vũ cấp vân phi,
Kinh tán mộ nha,
Vi lộng lương nguyệt.
Thuỳ gia sơ liễu đê mê,
Kỷ điểm lưu huỳnh minh diệt.
Dạ phàm phong sử,
Mãn hồ yên thuỷ thương mang,
Cô bồ linh loạn thu thanh yết.
Mộng đoạn tửu tỉnh thì,
Ỷ nguy tường thanh tuyệt.
Tâm chiết.
Trường Canh[1] quang nộ,
Quần đạo tung hoành,
Nghịch Hồ xương quyết.
Dục vãn thiên hà[2],
Nhất tẩy Trung Nguyên cao huyết.
Lưỡng cung hà xứ,
Tái viên chi cách Trường Giang,
Thoá hồ không kích bi ca khuyết[3].
Vạn lý tưởng Long sa,
Khấp cô thần Ngô Việt.Bản dịch của Nguyễn Xuân Tảo
Mưa dữ, mây bay,
Chốc đà tan tạnh.
Đêm trăng mát tỏ.
Nhà ai bóng liễu đu đưa,
Lập loè mấy con đóm nhỏ.
Buồm đêm thuận gió,
Đầy hồ khói nước mênh mang,
Nức nở tiếng thu, xờ xạc cỏ.
Mộng dứt, rượu tan say,
Cột buồm cao đứng tựa.
Đau khổ!
Sao Kim loé giận,
Lũ cướp hung hăng,
Quân Hồ càn rỡ.
Muốn tháo nước sông Ngân,
Rửa sạch Trung Nguyên máu mỡ.
Hai cung đâu tá?
Trường Giang thành bức rào ngăn,
Uổng hát thương gõ hồ mẻ vỡ.
Nghĩ ải bắc muôn trùng,
Miền Ngô, Việt tôi con lệ rỏ.
Lúc này quân Kim đánh Tống, bắt hai vua Huy Tông và Khâm Tông đưa về bắc. Vua Cao Tông chạy về phía nam, lấy sông Trường Giang làm biên giới. Ngô Hưng nay thuộc tỉnh Chiết Giang.
[1] Sao Kim tên chữ Hán là Trường Canh, chủ việc chiến tranh.
[2] Thơ Đỗ Phủ trong "Tẩy binh mã": "An đắc tráng sĩ vãn thiên hà, Tịnh tẩy giáp binh trường bất dụng" 安得壯士挽天河，淨洗甲兵長不用 (Ước gì có được người tráng sĩ kéo sông Ngân Hà, Rửa sạch giáp binh để mãi mãi không dùng đến nữa).
[3] Khuyết hồ ca: nghĩa là bài ca với bầu rượu sứt. Tấn thư, Vương Đồn truyện: Vương Đồn 王敦 muốn cướp chính quyền, mỗi lần uống rượu xong đều ngâm một bài nhạc phủ vịnh Nguỵ Vũ Đế (tức Tào Tháo): "Lão ký phục lịch, Chí tại thiên lý; Liệt sĩ mộ niên, Tráng tâm bất dĩ" 老驥伏櫪，志在千里；烈士暮年，壯心不已 (Con ngựa chiến già quay mặt vào tường, Chí vẫn ở ngoài ngàn dặm; Kẻ sĩ khi cuối đời, Tráng tâm vẫn không mất), vừa ngâm vừa gõ vào bầu rượu làm cho sứt mẻ.