15/05/2024 01:28Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Tây Sơn
Đăng bởi tôn tiền tử vào 16/03/2024 22:19
Nguyên tác
山河壯爾奠南邦，
蘇派縈迴飲馬江。
縱壑魚蝦名識歷，
臨流騏驥影成雙。
城邊有色疑龍化，
風際無聲任水龐。
聖代欣今無用武，
歸來閒步過紗窗。
Phiên âm
Sơn hà tráng nhĩ điện Nam bang,
Tô phái oanh hồi ẩm mã giang.
Túng hác ngư hà danh thức lịch,
Lâm lưu kỳ ký[1] ảnh thành song.
Thành biên hữu sắc nghi long hoá.
Phong tế vô thanh nhậm thuỷ bàng.
Thánh đại hân kim vô dụng vũ[2],
Quy lai nhàn bộ quá sa song.Dịch nghĩa
Non sông hùng tráng trấn giữ nước Nam,
Dòng sông Tô uốn quanh là sông ngựa uống nước.
Tung tăng dưới khe, con cá con tôm thảy đều biết hết,
Cúi xuống uống nước bóng ngựa ký, ngựa kỳ một hoá thành đôi.
Cỏ sắc bên thành tưởng rồng biến hoá,
Im trong tiếng gió mặt nước mênh mang.
Đời thánh mừng nay không phải dụng võ,
Trở về thủng thỉnh dạo qua song cửa.Bản dịch của Phạm Trọng Chánh
Non sông hùng tráng giữ trời Nam,
Ngựa uống sông Tô khúc uốn quanh.
Tôm cá dưới khe đà biết hết,
Ký kỳ soi bóng hoá đôi thành.
Bên thành cỏ sắc như rồng hoá,
Trong gió dòng im mặt nước tràn.
Đời thánh nên mừng không dụng võ,
Thong dong về bước dạo qua song.
Tô Lịch là dòng sông xưa chảy trong địa phận Hà Nội qua các huyện Thanh Xuân, Hoàng Mai, và là một cạnh hào thành trong bốn hào bào bọc thành Thăng Long. Tô Lịch là tên một vị thần đời Tấn đô hộ Giao Chỉ. Là phụ lưu sông Hồng đưa nước sông Hồng sang sông Nhuệ đến đoạn trung lưu gặp Hồ Tây. Thời xưa Tô Lịch là nơi ngựa uống nước. Nhiều đoạn sông nay đã bị lấp.
[1] Ký, kỳ là ngựa quý thiên lý mã chạy ngàn dặm.
[2] Khổng Minh nói với Tôn Quyền: “Nay Tào Tháo phá tan Châu Kinh, oai lừng bốn bể, các anh hùng không còn có đất dụng võ”. Trong bài thơ nói: “Không phải dùng võ”, ý chỉ thiên hạ đã bình trị, không phải dùng đến binh đao.