30/03/2024 01:21Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới

Sự đố kỵ đại từ
Pronoun envy

Tác giả: Anne Carson

Nước: Canada
Đăng bởi hảo liễu vào 24/03/2019 21:54

 

Nguyên tác

is a phrase
coined by Cal Watkins
of the Harvard Linguistics Department
in November 1971

to disparage
certain concerns
of the female students
of Harvard Divinity School.

In a world
where God is “He”
and everyone else
“mankind,”

what chance
do we have for
a bit of attention?
seemed to be their question.

Cal Watkins—
how patient a man_—_
did not say you carry-tale mumble-
news mar-plot find-fault spoil-

sports!

but rather that
pronouns themselves were
not to blame. It’s the Indo-
European system of markedness.

A binary system.
Which regards masculine as the
unmarked gender. As if all
the creatures in the world
were either zippers

or olives,
except
way back in the Indus Valley
in 5000 B.C. we decided
to call them zippers

and non-zippers.

By 1971
the non-zippers
were getting restless.
They began bringing

kazoos to their lectures
to drown out certain pronouns
and masculine generics.
Now, a kazoo

is a toy, a noisemaker.
It scrubs away the air
in that place.
What

can you do
with a piece of scrubbed-away air?
Various things.
You can fill it with neologisms.

Or with re-analysis. Or with
exaptation.
Let’s explore
exaptation. To exapt

is to adapt in an outward direction.

You may have seen
pictures of a kind of dinosaur
called the archaeopteryx.
Which had feathers

but did not fly.
Its feathers kept the archaeopteryx
warm.
Meanwhile everywhere

ice was melting.
Feathers for
warmth
became redundant.

One night
the archaeopteryx
exapted its feathers—as wings_—_and
over

the yards of Harvard
rose divinity students
in violent flight,
changing everything,

changing nothing,
soaring and banking
under the moon,
intending (no

doubt) to never come back
but of course
that proved impossible.
They did come back,

they finished their degrees,
they used their wings
to shoot pronouns around
on a big hockey rink

back of the Divinity School.

Nightcold
rushes onto my forehead
and an area of emotion up under
my tongue

when I
recall those games.
But because a binary system
uses numbers in base 2,
requiring

only 1 and 0
to express its differential,
we had to score our games
in scandal and sadness,

in tungsten and long twisting
streets, in bride-habited,
maiden-hearted, thief-stolen,
wind-led, marble-constant

wonder-wounded, to-and-fro-

conflicting, world-without-end
marks
of our own invention.
And to this day

if you look behind the Divinity
School (and if you know
what to look for)
you may see a slight residue of

those nights.
Here’s
what to look for:
a pony

standing quiet with one ear

bent.
He seems to have
a bit of capture caught in it.
He shakes his head and all around

you, soaking
the night
and the yards and whatever is
alienable or inalienable there,

comes
a smell like
a new tuxedo.

Bản dịch của Nguyễn Huy Hoàng

là một cụm từ
được đặt ra bởi Cal Watkins
của Tổ Ngôn ngữ học Đại học Harvard
tháng Mười một năm 1971

để chê bai
những mối quan ngại nhất định
của các nữ sinh viên
Trường Thần học Harvard.

Trong một thế giới
nơi Chúa là “He”
và mọi người khác
là “mankind,”

thì cơ hội nào
chúng ta có cho
một chút sự chú ý?
dường như là câu hỏi của họ.

Cal Watkins—
một người kiên nhẫn sao—
không hề nói bạn vẽ-chuyện mớm-
tin thọc-gậy bới-lỗi phá-

bĩnh!

mà đúng hơn là
bản thân các đại từ
thì không đáng trách. Đó là hệ
đánh dấu Ấn-Âu.

Một hệ nhị phân.
Nó xem giới nam là giới
không bị đánh dấu. Như thể mọi
sinh vật trên thế giới
hoặc là khoá kéo

hoặc là ô liu,
chỉ trừ
ngày xưa ở lưu vực sông Ấn
năm 5000 TCN chúng ta đã quyết định
gọi chúng là khoá kéo

và phi khoá kéo.

Đến năm 1971,
nhóm phi khoá kéo
đã trở nên không yên.
Họ bắt đầu mang

còi kazoo đến các bài giảng
để nhấn chìm một số đại từ
và đặc điểm nam tính nhất định.
Giờ, cái kazoo

là một đồ chơi, một nguồn tiếng động.
Nó chải sạch không khí
ở nơi đó.
Bạn

có thể làm gì
với một mẩu không khí được chải sạch?
Có nhiều thứ.
Bạn có thể lấp đầy nó với các tân ngữ.

Hoặc với tái phân tích. Hoặc với
sự ngoại ứng.
Chúng ta hãy xem xét
sự ngoại ứng. Ngoại ứng

là thích ứng theo một hướng hướng ra.

Bạn có lẽ đã thấy
những hình ảnh của một loài khủng long
tên là archaeopteryx.
Có lông vũ

nhưng không bay.
Lông của nó giữ cho loài archaeopteryx
được ấm.
Trong khi đó ở mọi nơi

băng đang tan chảy.
Lông để
ấm
trở nên thừa.

Một đêm
loài archaeopteryx
ngoại ứng lông của nó—thành cánh—và
trên

những sân trường Harvard
dậy lên những sinh viên thần học
trong chuyến bay bạo lực,
thay đổi mọi thứ,

thay đổi không gì,
vút lên và chao lượn
dưới trăng,
dự định (không

nghi ngờ gì) không bao giờ trở lại
nhưng tất nhiên
điều đó tỏ ra là bất khả.
Họ đã trở lại,

họ hoàn thành bằng cấp của mình,
họ dùng cánh
để đánh các đại từ
trên một sân khúc côn cầu lớn

đằng sau Trường Thần học.

Đêm lạnh
xộc vào trán tôi
và một vùng cảm xúc ở bên trên dưới
lưỡi

khi tôi
nhớ lại những trận cầu ấy.
Nhưng bởi một hệ nhị phân
dùng số trong cơ số 2,
chỉ

cần 1 và 0
để thể hiện sự khác biệt của nó,
chúng tôi phải ghi điểm
trong bê bối và nỗi buồn,

trong tungsten và những con phố
xoắn dài, trong những dấu
áo-cô-dâu, lòng-thiếu-nữ,
trộm-nẫng, gió-đưa,

thạch-vững, sững-sờ,

giành-giật-qua-lại,
thế-giới-vô-cùng
của chính sự phát minh của chúng tôi.
Và đến ngày nay

nếu bạn nhìn đằng sau Trường
Thần học (và nếu bạn biết
mình phải tìm gì)
có thể bạn sẽ thấy một dư lượng nhỏ của

những đêm ấy.
Đây
là cái cần tìm:
một con ngựa lùn

đứng im lặng với một bên tai

cụp.
Nó dường như có
một chút chiếm đoạt mắc lại trong đó.
Nó lắc đầu và mọi thứ xung quanh

bạn, thấm đẫm
buổi đêm
và những cái sân và bất kể điều gì
có thể lấy đi và không thể lấy đi ở đó,


một mùi như
một bộ tuxedo mới.

In từ trang: https://www.thivien.net/ » Anne Carson » Sự đố kỵ đại từ