21/04/2024 03:20Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn cổ phong; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Trung Đường
Đăng bởi tôn tiền tử vào 01/12/2014 07:16
Nguyên tác
曲江千頃秋波淨，
平鋪紅雲蓋明鏡。
大明宮中給事歸，
走馬來看立不正。
遺我明珠九十六，
寒光映骨睡驪目。
我今官閑得婆娑，
問言何處芙蓉多？
撐舟昆明渡雲錦，
腳敲兩舷叫吳歌。
太白山高三百里，
負雪摧嵬插花里。
玉山前卻不復來，
曲江汀瀅水平杯。
我時相思不覺一回首，
天門九扇相當開。
上界真人足官府，
豈如散仙鞭答鸞鳳終日相追陪。
Phiên âm
Khúc giang thiên khoảnh thu ba tịnh,
Bình phô hồng vân cái minh kính.
Đại Minh cung trung cấp sự quy,
Tẩu mã lai khan lập bất chính.
Di ngã minh châu cửu thập lục,
Hàn quang ánh cốt thuỵ ly mục[1].
Ngã kim quan nhàn đắc ba sa,
Vấn ngôn “Hà xứ phù dung[2] đa?”
Sanh chu Côn Minh[3] độ vân cẩm,
Cước xao lưỡng huyền khiếu Ngô ca.
Thái Bạch[4] sơn cao tam bách lý,
Phụ tuyết thôi ngôi sáp hoa lý.
Ngọc sơn[5] tiền khước bất phục lai,
Khúc Giang đinh uynh thuỷ bình bôi.
Ngã thì tương tư bất giác nhất hồi thủ,
Thiên môn cửu phiến tương đương khai.
Thượng giới chân nhân túc quan phủ,
Khởi như tán tiên tiên đáp loan phụng chung nhật tương truy bồi.Dịch nghĩa
Khúc Giang rộng ngàn khoảnh lặng sóng thu,
Hoa sen như mây hồng che phủ mặt nước như tấm gương trong.
Quan cấp sự từ cung Đại Minh bãi triều về,
Ngồi trên ngựa mê ngắm hoa nghiêng cả người.
Cho tôi chín mươi sáu lời thơ đẹp như những hạt minh châu,
Sắc lạnh óng ánh như ngọc thuỵ ly mục.
Ta nay làm quan dạy học hoàng tử nhàn nhã nên xuề xoà,
Có người hỏi “Chỗ nào có nhiều hoa sen?”
Ta chống thuyền qua ao Côn Minh,
Chân dậm vào hai mạn thuyền làm nhịp hát bài ca đất Ngô.
Núi Thái Bạch cao ba trăm dặm,
Đầu đội tuyết cao ngất nghểu trên rừng hoa.
Núi Ngọc dáng như dùng dằng,
Sóng trên Khúc giang nhỏ như nước bằng trong chén.
Lúc đang thưởng hoa ta tưởng tượng:
Cửa cung đình chín quạt trên trời đang mở làm việc.
Các quan trời đang người nào việc nấy,
Há chẳng như bọn tiên nhân vô tích sự này cưỡi loan phụng xuống cõi trần suốt ngày bầu bạn.Bản dịch của Nguyễn Minh
Khúc Giang bát ngát, sóng thu hoà,
Sen tựa mây hồng phủ kính mơ.
Cấp sự Đại Minh quan bãi việc,
Nghiêng mình trên ngựa mải nhìn hoa,
Cho ta chín sáu hạt minh châu,
Óng ánh lạnh như ngọc thuỵ màu.
Nhàn nhã việc quan nên lãng đãng,
Ai rằng: "Sen thắm ngụ nơi đâu?"
Ta chèo đi đến Côn Minh ao,
Dậm mạn thuyền, Ngô khúc hát cao.
Non Thái Bạch ba trăm dặm vút,
Giữa ngàn hoa, tuyết trắng phơ đầu.
Lưng chừng núi Ngọc dáng nhiêu khê,
Sóng nước Khúc Giang nhẹ vỗ về.
Đang lúc thưởng hoa thầm tưởng tượng,
Cửa trời chín cánh mở uy nghi.
Quan trời đang việc nào người nấy,
Đâu giống đám tiên, tích sự gì.
Cưỡi phượng ngự loan rong xuống thế,
Suốt ngày bầu bạn những ham mê.
Hàn Dũ làm bài này khoảng năm 816 khi ông đang làm chức Hữu thứ tử trong triều. Lư cấp sự là Lư Đinh, tự Vân Phu. Tiền các lão là Tiền Huy. Trương trợ giáo là Trương Tịch, làm chức quốc tử trợ giáo. Bốn người cùng thưởng thức hoa sen ở ao Khúc Giang, Lư Đinh cao hứng làm bài Khúc Giang hà hoa hành. Hàn Dũ tiếp lời rồi đưa Tiền Huy và Trương Tịch xem. Khúc Giang là tên một cái ao cong ở bên ngoài hoàng thành, trong ao trồng rất nhiều hoa sen. Trên bờ ao, hàng quán la liệt, là nơi ăn chơi của giới quyền quý thời đó.
[1] Trích từ một câu nói của Trang Tử, hàm ý là ngọc quý.
[2] Tên gọi khác của hoa sen.
[3] Tên một ao nhỏ cạnh ao Khúc Giang, cũng trồng nhiều sen.
[4] Tên đỉnh cao nhất của núi Chung Nam, quanh năm tuyết phủ.
[5] Tên một đỉnh cao khác của núi Chung Nam.