28/03/2024 16:04Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới

Thiên vấn
天問

Tác giả: Khuất Nguyên - 屈原

Thể thơ: Tứ ngôn; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Chu
Đăng bởi tôn tiền tử vào 07/07/2015 10:32

 

Nguyên tác

曰:
遂古之初,
誰傳道之?
上下未形,
何由考之?

冥昭瞢闇,
誰能極之?
馮翼惟像,
何以識之?

明明闇闇,
惟時何為?
陰陽三合,
何本何化?

圜則九重,
孰營度之?
惟玆何功?
孰初作之?

斡維焉繫?
天極焉加?
八柱何當?
東南何虧?

九天之際,
安放安屬?
隅隈多有,
誰知其數?

天何所沓?
十二焉分?
日月安屬?
列星安陳?

出自湯谷,
次于蒙汜。
自明及晦,
所行幾里?

夜光何德,
死則又育?
厥利維何,
而顧菟在腹?

女岐無合,
夫焉取九子?
伯強何處?
惠氣安在?

何闔而晦?
何開而明?
角宿未旦,
曜靈安藏?

不任汩鴻,
師何以尚之?
僉曰:「何憂?
何不課而行之?」

鴟龜曳銜,
鯀何聽焉?
順欲成功,
帝何刑焉?

永遏在羽山,
夫何三年不施?
伯禹愎鯀,
夫何以變化?

纂就前緒,
遂成考功。
何續初繼業,
而厥謀不同?

洪泉極深,
何以寘之?
地方九則,
何以墳之?

應龍何畫,
何盡何歷?

鯀何所營?
禹何所成?
康回馮怒,
墜何故以東南傾?

九州安錯?
川谷何洿?
東流不溢,
孰知其故?

東西南北,
其修孰多?
南北順㯐,
其衍幾何?

崑崙縣圃,
其居安在?
增城九重,
其高幾里?

四方之門,
其誰從焉?
西北辟啟,
何氣通焉?

日安不到,
燭龍何照?
羲和之未揚,
若華何光?

何所冬暖?
何所夏寒?
焉有石林?
何獸能言?

焉有虯龍,
負熊以遊?

雄虺九首,
儵忽焉在?
何所不死?
長人何守?

靡蓱九衢,
枲華安居?
一蛇吞象,
厥大何如?

黑水玄趾,
三危安在?
延年不死,
壽何所止?

鯪魚何所?
鬿堆焉處?
羿焉彃日?
烏焉解羽?

禹之力獻功,
降省下土四方,
焉得彼涂山女,
而通之於台桑?

閔妃匹合,
厥身是繼,
胡維嗜不同味,
而快鼂飽?

啟代益作后,
卒然離蠥,
何啟惟憂,
而能拘是達?

皆歸射𥷤,
而無害厥躬。
何后益作革,
而禹播降?

啟棘賓商,
《九辯》《九歌》。
何勤子屠母,
而死分竟地?

帝降夷羿,
革孽夏民。
胡射夫河伯,
而妻彼雒嬪?

馮珧利決,
封狶是射。
何獻蒸肉之膏,
而后帝不若?

浞娶純狐,
眩妻爰謀。
何羿之射革,
而交吞揆之?

阻窮西征,
巖何越焉?
化為黃熊,
巫何活焉?

咸播秬黍,
莆雚是營。
何由并投,
而鮌疾脩盈?

白蜺嬰茀,
胡為此堂?
安得夫良藥,
不能固臧?

天式從橫,
陽離爰死。
大鳥何鳴,
夫焉喪厥體?

蓱號起雨,
何以興之?
撰體協脅,
鹿何膺之?

鼇戴山抃,
何以安之?
釋舟陵行,
何以遷之?

惟澆在戶,
何求于嫂?
何少康逐犬,
而顛隕厥首?

女歧縫裳,
而館同爰止,
何顛易厥首,
而親以逢殆?

湯謀易旅,
何以厚之?
覆舟斟尋,
何道取之?

桀伐蒙山,
何所得焉?
妹嬉何肆,
湯何殛焉?

舜閔在家,
父何以鱞?
堯不姚告,
二女何親?

厥萌在初,
何所億焉!
璜臺十成,
誰所極焉?

登立為帝,
孰道尚之?
女媧有體,
孰制匠之?

舜服厥弟,
終然為害。
何肆犬體,
而厥身不危敗?

吳獲迄古,
南嶽是止。
孰期去斯,
得兩男子?

緣鵠飾玉,
后帝是饗。
何承謀夏桀,
終以滅喪?

帝乃降觀,
下逢伊摯。
何條放致罰,
而黎服大說?

簡狄在臺,
嚳何宜?
玄鳥致貽,
女何喜?

該秉季德,
厥父是臧。
胡終弊于有扈,
牧夫牛羊?

干協時舞,
何以懷之?
平脅曼膚,
何以肥之?

有扈牧豎,
云何而逢?
擊牀先出,
其命何從?

恆秉季德,
焉得夫朴牛?
何往營班祿,
不但還來?

昏微遵迹,
有狄不寧。
何繁鳥萃棘,
負子肆情?

眩弟竝淫,
危害厥兄。
何變化以作詐,
後嗣而逢長?

成湯東巡,
有莘爰極。
何乞彼小臣,
而吉妃是得?

水濱之木,
得彼小子。
夫何惡之,
媵有莘之婦?

湯出重泉,
夫何辠尤?
不勝心伐帝,
夫誰使挑之?

會鼂爭盟,
何踐吾期?
蒼鳥群飛,
孰使萃之?

到擊紂躬,
叔旦不嘉。
何親揆發,
定周之命以咨嗟?

授殷天下,
其位安施?
反成乃亡,
其罪伊何?

爭遣伐器,
何以行之?
竝驅擊翼,
何以將之?

昭后成遊,
南土爰底。
厥利惟何,
逢彼白雉?

穆王巧梅,
夫何為周流?
環理天下,
夫何索求?

妖夫曳衒,
何號于市?
周幽誰誅,
焉得夫襃姒?

天命反側,
何罰何佑?
齊桓九會,
卒然身殺。

彼王紂之躬,
孰使亂惑?
何惡輔弼,
讒諂是服?

比干何逆,
而抑沉之?
雷開阿順,
而賜封之?

何聖人之一德,
卒其異方?
梅伯受醢,
箕子詳狂。

稷維元子,
帝何竺之?
投之於冰上,
鳥何燠之?

何馮弓挾矢,
殊能將之?
既驚帝切激,
何逢長之?

伯昌號衰,
秉鞭作牧。
何令徹彼岐社,
命有殷國?

遷藏就岐,
何能依?
殷有惑婦,
何所譏?

受賜玆醢,
西伯上告。
何親就上帝,
罰殷之命以不救?

師望在肆,
昌何識?
鼓刀揚聲,
后何喜?

武發殺殷,
何所悒?
載尸集戰,
何所急?

伯林雉經,
維其何故?
何感天抑墬,
夫誰畏懼?

皇天集命,
惟何戒之?
受禮天下,
又使至代之?

初湯臣摯,
後玆承輔。
何卒官湯,
尊食宗緒?

動闔夢生,
少離散亡。
何壯武厲,
能流厥嚴?

彭鏗斟雉,
帝何饗?
受壽永多,
夫何久長?

中央共牧,
后何怒?
𧒒蛾微命,
力何固?

驚女釆薇,
鹿何祐?
北至回水,
萃何喜?

兄有噬犬,
弟何欲?
易之以百兩,
卒無祿。

薄暮雷電,
歸何憂?
厥嚴不奉,
帝何求?

伏匿穴處,
爰何云?
荊師作勳,
夫何長?
悟過改更,
我又何言?

吳光爭國,
久余是勝。
何環穿自閭社丘陵,
爰出子文?

吾告堵敖,
以不長。
何試上自予,
忠名彌彰?

Phiên âm

Viết:
Toại cổ chi sơ,
Thuỳ truyền đạo chi?
Thượng hạ vị hình,
Hà do khảo chi?

Minh chiêu măng ám,
Thuỳ năng cực chi?
Phùng dực duy tượng,
Hà dĩ thức chi?

Minh minh ám ám,
Duy thì hà vi?
Âm dương tam hợp,
Hà bản hà hoá?

Hoàn tắc cửu trùng,
Thục dinh độ chi?
Duy tư hà công?
Thục sơ tác chi?

Oát duy yên hệ?
Thiên cực yên gia?
Bát trụ hà đương?
Đông nam hà khuy?

Cửu thiên chi tế,
An phóng an thuộc?
Ngung ôi đa hữu,
Thuỳ tri kỳ số?

Thiên hà sở đạp?
Thập nhị yên phân?
Nhật nguyệt an thuộc?
Liệt tinh an trần?

Xuất tự Thang cốc,
Thứ vu Mông dĩ.
Tự minh cập hối,
Sở hành kỷ lý?

Dạ quang hà đức,
Tử tắc hựu dục?
Quyết lợi duy hà,
Nhi cố thố tại phúc?

Nữ Kỳ vô hợp,
Phù yên thủ cửu tử?
Bá cường hà xứ?
Huệ khí an tại?

Hà hạp nhi hối?
Hà khai nhi minh?
Giác túc vị đán,
Diệu linh an tàng?

Bất nhiệm mịch hồng,
Sư hà dĩ thượng chi?
Thiêm viết: “Hà ưu?
Hà bất khoá nhi hành chi?”

Si quy duệ hàm,
Cổn hà thính yên?
Thuận dục thành công,
Đế hà hình yên?

Vĩnh át tại Vũ sơn,
Phù hà tam niên bất thi?
Bá vũ phức Cổn,
Phù hà dĩ biến hoá?

Toản tựu tiền tự,
Toại thành khảo công.
Hà tục sơ kế nghiệp,
Nhi quyết mưu bất đồng?

Hồng tuyền cực thâm,
Hà dĩ trí chi?
Địa phương cửu tắc,
Hà dĩ phần chi?

Ứng long hà hoạ,
Hà tận hà lịch?

Cổn hà sở dinh?
Vũ hà sở thành?
Khang Hồi phùng nộ,
Truỵ hà cố dĩ đông nam khuynh?

Cửu châu an thác?
Xuyên cốc hà ô?
Đông lưu bất dật,
Thục tri kỳ cố?

Đông tây nam bắc,
Kỳ tu thục đa?
Nam bắc thuận thoả,
Kỳ diễn kỷ hà?

Côn Lôn Huyền Phố,
Kỳ cư an tại?
Tăng thành cửu trùng,
Kỳ cao kỷ lý?

Tứ phương chi môn,
Kỳ thuỳ tòng yên?
Tây bắc tích khởi,
Hà khí thông yên?

Nhật an bất đáo,
Chúc long hà chiếu?
Hy Hoà chi vị dương,
Nhược hoa hà quang?

Hà sở đông noãn?
Hà sở hạ hàn?
Yên hữu thạch lâm?
Hà thú năng ngôn?

Yên hữu cầu long,
Phụ hùng dĩ du?

Hùng huỷ cửu thủ,
Thúc hốt yên tại?
Hà sở bất tử?
Trưởng nhân hà thủ?

Mỹ bình cửu cù,
Tỷ hoa an cư?
Nhất xà thôn tượng,
Quyết đại hà như?

Hắc thuỷ huyền chỉ,
Tam Nguy an tại?
Diên niên bất tử,
Thọ hà sở chỉ?

Lăng ngư hà sở?
Kỳ đôi yên xứ?
Nghệ yên tất nhật?
Ô yên giải vũ?

Vũ chi lực hiến công,
Giáng tỉnh hạ thổ tứ phương,
Yên đắc bỉ Đồ Sơn nữ,
Nhi thông chi ư Thai Tang?

Mẫn phi thất hợp,
Quyết thân thị kế,
Hồ duy thị bất đồng vị,
Nhi khoái trào bão?

Khải đại Ích tác hậu,
Tốt nhiên ly nghiệt,
Hà Khải duy ưu,
Nhi năng câu thị đạt?

Giai quy xạ cúc,
Nhi vô hại quyết cung.
Hà hậu Ích tác cách,
Nhi Vũ bá giáng?

Khởi cức tân thương,
“Cửu biện”, “Cửu ca”.
Hà cần tử đồ mẫu,
Nhi tử phân cánh địa?

Đế giáng Di Nghệ,
Cách nghiệt hạ dân.
Hồ xạ phu hà bá,
Nhi thê bỉ Lạc tần?

Phùng diêu lợi quyết,
Phong hỉ thị xạ.
Hà hiến chưng nhục chi cao,
Nhi hậu đế bất nhược?

Trác thú Thuần Hồ,
Huyễn thê viên mưu.
Hà Nghệ chi xạ cách,
Nhi giao thôn quỹ chi?

Trở cùng tây chinh,
Nham hà việt yên?
Hoá vi hoàng hùng,
Vu hà hoạt yên?

Hàm bá cự thử,
Phủ quán thị dinh.
Hà do tịnh đầu,
Nhi Cổn tật tu doanh?

Bạch nghê anh phất,
Hồ vi thử đường?
An đắc phu lương dược,
Bất năng cố tang?

Thiên thức tòng hoành,
Dương ly viên tử.
Đại điểu hà minh,
Phù yên táng quyết thể?

Bình hào khởi vũ,
Hà dĩ hưng chi?
Soạn thể hiệp hiếp,
Lộc hà ưng chi?

Ngao đới sơn biến,
Hà dĩ an chi?
Thích chu lăng hành,
Hà dĩ thiên chi?

Duy kiêu tại hộ,
Hà cầu vu tẩu?
Hà Thiếu Khang trục khuyển,
Nhi điên vẫn quyết thủ?

Nữ kỳ phùng thường,
Nhi quán đồng viên chỉ,
Hà điên dị quyết thủ,
Nhi thân dĩ phùng đãi?

Thang mưu dị lữ,
Hà dĩ hậu chi?
Phúc chu châm tầm,
Hà đạo thủ chi?

Kiệt phạt Mông Sơn,
Hà sở đắc yên?
Muội Hỉ hà tứ,
Thang hà cức yên?

Thuấn mẫn tại gia,
Phụ hà dĩ quan?
Nghiêu bất Diêu cáo,
Nhị nữ hà thân?

Quyết manh tại sơ,
Hà sở ức yên!
Hoàng đài thập thành,
Thuỳ sở cực yên?

Đăng lập vi đế,
Thục đạo thượng chi?
Nữ Oa hữu thể,
Thục chế tượng chi?

Thuấn phục quyết đệ,
Chung nhiên vi hại.
Hà tứ khuyển thể,
Nhi quyết thân bất nguy bại?

Ngô hoạch hất cổ,
Nam nhạc thị chỉ.
Thục kỳ khứ tư,
Đắc lưỡng nam tử?

Duyên hộc sức ngọc,
Hậu đế thị hưởng.
Hà thừa mưu Hạ Kiệt,
Chung dĩ diệt táng?

Đế nãi giáng quan,
Hạ phùng Y Chí.
Hà Điều phóng trí phạt,
Nhi lê phục đại thuyết?

Giản Địch tại đài,
Khốc hà nghi?
Huyền điểu trí di,
Nữ hà hỉ?

Cai bỉnh quý đức,
Quyết phụ thị tang.
Hồ chung tệ vu Hữu Hổ,
Mục phù ngưu dương?

Can hiệp thì vũ,
Hà dĩ hoài chi?
Bình hiếp mạn phu,
Hà dĩ phì chi?

Hữu Hổ mục thụ,
Vân hà nhi phùng?
Kích sàng tiên xuất,
Kỳ mệnh hà tòng?

Hằng bỉnh quý đức,
Yên đắc phù phác ngưu?
Hà vãng dinh ban lộc,
Bất đãn hoàn lai?

Hôn vi tuân tích,
Hữu địch bất ninh.
Hà phồn điểu tuỵ cức,
Phụ tử tứ tình?

Huyễn đệ tịnh dâm,
Nguy hại quyết huynh.
Hà biến hoá dĩ tác trá,
Hậu tự nhi phùng trường?

Thành thang đông tuần,
Hữu Sần viên cực.
Hà khất bỉ tiểu thần,
Nhi cát phi thị đắc?

Thuỷ tân chi mộc,
Đắc bỉ tiểu tử.
Phù hà ác chi,
Dắng Hữu Sần chi phụ?

Thang xuất Trùng tuyền,
Phù hà tội vưu?
Bất thắng tâm phạt đế,
Phù thuỳ sử khiêu chi?

Hội trào tranh minh,
Hà tiễn ngô kỳ?
Thương điểu quần phi,
Thục sử tuỵ chi?

Đáo kích Trụ cung,
Thúc Đán bất gia.
Hà thân quỹ phát,
Định Chu chi mệnh dĩ tư ta?

Thụ Ân thiên hạ,
Kỳ vị an thi?
Phản thành nãi vong,
Kỳ tội y hà?

Tranh khiển phạt khí,
Hà dĩ hành chi?
Tịnh khu kích dực,
Hà dĩ tướng chi?

Chiêu hậu thành du,
Nam thổ viên để.
Quyết lợi duy hà,
Phùng bỉ bạch trĩ?

Mục Vương xảo mai,
Phù hà vi chu lưu?
Hoàn lý thiên hạ,
Phù hà sách cầu?

Yêu phù duệ huyễn,
Hà hào vu thị?
Chu U thuỳ tru,
Yên đắc phù Bao Tự?

Thiên mệnh phản trắc,
Hà phạt hà hữu?
Tề Hoàn cửu hội,
Tốt nhiên thân sát.

Bỉ vương Trụ chi cung,
Thục sử loạn hoặc?
Hà ác phụ bật,
Sàm siểm thị phục?

Tỷ Can hà nghịch,
Nhi ức trầm chi?
Lôi Khai a thuận,
Nhi tứ phong chi?

Hà thánh nhân chi nhất đức,
Tốt kỳ dị phương?
Mai Bá thụ hải,
Cơ tử tường cuồng.

Tắc duy nguyên tử,
Đế hà trúc chi?
Đầu chi ư băng thượng,
Điểu hà úc chi?

Hà phùng cung hiệp thi,
Thù năng tướng chi?
Ký kinh đế thiết khích,
Hà phùng trường chi?

Bá Xương hào suy,
Bỉnh tiên tác mục.
Hà linh triệt bỉ Kỳ xã,
Mệnh hữu ân quốc?

Thiên tàng tựu Kỳ,
Hà năng y?
Ân hữu hoặc phụ,
Hà sở cơ?

Thụ tứ tư hải,
Tây Bá thượng cáo.
Hà thân tựu thượng đế,
Phạt Ân chi mệnh dĩ bất cứu?

Sư Vọng tại tứ,
Xương hà thức?
Cổ đao dương thanh,
Hậu hà hỉ?

Vũ phát sát Ân,
Hà sở ấp?
Tái thi tập chiến,
Hà sở cấp?

Bá Lâm trĩ kinh,
Duy kỳ hà cố?
Hà cảm thiên ức địa,
Phù thuỳ uý cụ?

Hoàng thiên tập mệnh,
Duy hà giới chi?
Thụ lễ thiên hạ,
Hựu sử chí đại chi?

Sơ Thang thần Chí,
Hậu tư thừa phụ.
Hà tốt quan Thang,
Tôn thực tông tự?

Động hạp Mộng sinh,
Thiếu ly tán vong.
Hà tráng vũ lệ,
Năng lưu quyết nghiêm?

Bành khanh châm trĩ,
Đế hà hưởng?
Thụ thọ vĩnh đa,
Phù hà cửu trường?

Trung ương cộng mục,
Hậu hà nộ?
Phong nga vi mệnh,
Lực hà cố?

Kinh nữ biện vi,
Lộc hà hữu?
Bắc chí hồi thuỷ,
Tuỵ hà hỉ?

Huynh hữu phệ khuyển,
Đệ hà dục?
Dị chi dĩ bách lưỡng,
Tốt vô lộc.

Bạc mộ lôi điện,
Quy hà ưu?
Quyết nghiêm bất phụng,
Đế hà cầu?

Phục nặc huyệt xứ,
Viên hà vân?
Kinh sư tác huân,
Phù hà trường?
Ngộ quá cải cánh,
Ngã hựu hà ngôn?

Ngô Quang tranh quốc,
Cửu dư thị thắng.
Hà hoàn xuyên tự lư xã khâu lăng,
Viên xuất Tử Văn?

Ngô cáo Đố Ngạo,
Dĩ bất trường.
Hà thí thượng tự dư,
Trung danh my chương?

Bản dịch của Nguyễn Sĩ Lâm

Hỏi:
Vũ trụ sơ khai,
Ai truyền gốc tích?
Trời đất chưa thành,
Xét đâu lai lịch?

Sáng tối hỗn mang,
Ai suy cho rõ?
Máy tạo chuyển vần,
Ai biết lúc đó?

Sáng tối, tối sáng,
Đắp đổi cớ sao?
Âm dương hợp hoá,
Nguồn gốc thế nào?

Trời tròn chín tầng,
Ai xây dựng kiểu?
Tầng nào khởi đầu,
Thợ nào tay khéo?

Vòng trời buộc đâu?
Trục trời gác đâu?
Chống đâu tám cột núi?
Đông nam sao biển sâu?

Biên giới chín tầng.
Rộng tới mô đó?
Góc nhiều cạnh lắm?
Ai rõ con số?

Đâu trời giáp đất?
Vòng chia thế nào?
Treo đều vầng nhật nguyệt?
Bầy đâu các vì sao?

Hang Dương sớm mọc
Bến Mông chiều xế,
Vầng nhật sớm chiều,
Đi bao dặm thế?

Vầng trăng chất gì,
Chết rồi lại sống?
Hòng được cái lợi chi,
Ấp thỏ nằm trong bụng?

Nữ Kỳ không chồng,
Chín con sao có?
Thần Bá Cường trú đâu?
Mây điềm đâu rạng tỏ.

Đóng sao tối mịt?
Mở sao sáng choang?
Phương đông còn sao Giác,
Ẩn đâu vầng thái dương?

Không tài trị thuỷ,
Sao chúng cử Cổn đi?
Chúng rằng: “Chẳng ngại”,
Sao không khảo sát một khi?

Đê rùa đập cú,
Sao Cổn đắp theo hình?
Chí rắp nên công,
Vua bắt tội sao đành?

Ba năm từ núi Vũ,
Sao không khỏi tử hình?
Bá Vũ là con Cổn,
Sao khéo thay đổi công trình?

Kế tục sự nghiệp,
Hoàn thành công cha.
Sao cũng việc làm trước,
Mà phương kế khác xa?

Nước lụt đường vực thẳm,
Đất đâu lấp vào?
Chín châu chín cấp bậc,
Ruộng đất phân sao?

Đuôi rồng đâu khéo vạch?
Vũ qua bao biển, lạch?

Cồn kinh doanh lối nào?
Vũ thành công cách gì?
Khang Hồi cơn tức giận,
Sao đất đông nam bị sụt đi?

Chín châu đặt đâu?
Sông ngòi sao thẳm đáy?
Sao nước biển đông,
Chứa mãi không đầy vậy?

Đông tây nam bắc,
Chiều nào dài nhiều?
Nam bắc thon lại,
Số dài bao nhiêu?

Huyền Phố núi Côn,
Đâu nơi bám rễ?
Tăng thành chín tầng,
Cao bao dặm thế?

Bốn bên cửa núi,
Ai người ra vào?
Cửa tây bắc thường mở,
Lưu thông luồng gió nào?

Bóng dương sao chẳng tới?
Đuốc rồng đâu sáng rọi?
Hy Hoà xe chửa dong,
Hoa nhược sao chiếu hồng?

Xứ nào đông ấm nóng?
Xứ nào hè rét trời?
Rừng nào mọc cây đá?
Thú nào nói tiếng người?

Núi nào có giống rồng,
Cõng gấu mà dạo rong?

Rắn độc chín đầu,
Nơi nào luồn lủi?
Đâu có nước trường sinh,
Người dài sao giữ núi?

Bèo nào chín cánh,
Lại nở hoa gai?
Rắn nào nuốt voi,
To lớn lạ đời?

Hắc thuỷ đâu sông?
Chỉ, Nguy đâu núi?
Miền ấy dân trường thọ,
Thọ đến đâu là cõi?

Cá lăng, chim kỳ,
Đâu hai giống lạ?
Nghệ bắn mặt trời sao?
Sao rụng cả lông quạ?

Vũ cố công gắng sức,
Chăm lo việc bốn phương.
Còn đâu gặp gái Đồ Sơn,
Mà kết hôn tại Thai tang?

Đôi lứa tìm người,
Nối dõi tính kế.
Sao vội thay khẩu vị,
Chỉ cầu khoái một bữa thế?

Khải thay Ích làm vua,
Phút trừ kẻ thù địch.
Sao Khải biết mưu toan,
Mà u tù thoát ách?

Vây cánh đều bị hại,
Riêng Khải được ngoài tròng.
Sao Ích đã thay ngôi,
Mà Vũ vẫn truyền dòng?

Khải mộng lên chầu trời,
Được nhạc “Cửu biện”, “Cửu ca”.
Sao sinh con phải mổ mẹ,
Để chết phân thây tận cõi xa?

Trời sinh Di Nghệ,
Trừ hại cho dân.
Sao bắn đui mắt hà bá,
Lại cùng Lạc thần ái ân?

Cung khảm kéo căng,
Bắn heo to nọ.
Sao thượng đế không hưởng,
Lễ dâng món thịt đó?

Hàn Xác lấy Thuần Hồ,
Hiếu sắc mà manh tâm.
Sao Nghệ bắn tài thế,
Giết hại khéo mưu ngầm?

Sang tây lối cùng,
Vượt sao non mấy chặng?
Chết hoá gấu vàng,
Thầy mo sao làm sống đặng?

Để dân trồng lúa,
Cổn ngăn đắp bãi lầy?
Cũng đầy cõi thẳm,
Sao tội Cổn nặng thay?

Xiêm nghê lượn nếp,
Vẻ sao xinh xinh?
Trộm đâu thuốc “bất tử”,
Mà không phép tàng hình?

Luật trời tung hoành,
Dương lìa người khác.
Chim lớn kia kêu gì,
Nó có tiêu đâu thể xác?

Bình Ế gào thét,
Sao đổ mưa rào?
Phi Liêm mình hươu,
Sao nổi gió ào?

Ngao đội núi múa
Sao tiên được nên nơi?
Núi không thuyền chở,
Sao tiên lại bạt khơi?

Tới phòng chị dâu,
Ngáo cầu gì đó?
Sao Thiếu Khang suỵt chó,
Rừng sâu phút rơi sọ?

Nữ kỳ may xiêm,
Chung chạ, ân ái.
Sao đã cắt lầm đầu,
Mà Ngáo vẫn bị hại?

Thiếu Khang dấy nghiệp,
Tụ sao dân chúng?
Châm tầm úp thuyền rồi,
Cách nào mà thu dụng?

Kiệt đánh Mông Sơn,
Được gì ở đấy?
Muội Hỉ dâm loạn sao?
Sao Thang đầy Kiệt vậy?

Thuấn lo hiếu dưỡng,
Đơn bóng cớ sao?
Nghiêu gả hai con gái,
Sao không báo họ Diêu?

Xa hoa mới chớm mầm,
Sao lường biết được?
Đài ngọc mười tầng cao,
Ai kết luận trước?

Phụ nữ lên làm vua,
Ai tôn ngôi ấy?
Nữ Oa có dị hình,
Ai cấu tạo vậy?

Thuấn cảm hoá em,
Em vẫn ngần ngại.
Sao chó lợn buông lòng,
Mà tính mạng lại không nguy bại?

Nước Ngô truyền danh,
Non Nam mở lối.
Ai hay cuộc xa chơi,
Đón được hai vua giỏi.

Đồ tế ngọc ngà,
Cúng dâng thượng đế.
Sao Kiệt nối nghiệp xưa,
Trọn phải diệt vong thế?

Vua Thang tuần du,
Gặp được Y Chí.
Sao đất Điều đầy vua,
Dan chúng lại hoan hỉ?

Giản Địch trên đài,
Vua Cốc sao ưng?
Chim én đưa lễ,
Gái Nhung sao mừng?

Khải giữ gìn đức tốt,
Vũ khen ngợi từ lâu.
Sao phải đánh Hữu Hổ,
Phế theo dòng chăn trâu?

Vua Thuấn múa can,
Sao địch quốc hoà thân?
Sườn mập da mịn,
Sao béo tốt nhân dân?

Hữu Hổ dòng kia,
Gặp nạn vì sao?
Khải vào đánh tận giường,
Thoát mạng trốn nơi nao?

Đức lành giữ trọn,
Tế đâu trâu to?
Sao sau buổi tế trời,
Được nhiều phúc ban cho?

Hành vi man muội,
Thân danh đâu còn?
Cú đâu đỗ lùm gai,
Ai ghẹo người cõng con?

Em dâu dâm ác,
Mưu hại anh hoài.
Sao con người quỷ quái,
Dòng giống lại truyền đời?

Thang tuần miền đông,
Hữu Sần tới nước.
Sao cầu người tôi nhỏ,
Mà vợ hiền lại được?

Lồng cây bến sông,
Được đâu đứa bé?
Bắt đi hầu cô dâu,
Vua Sần ghét chi thế?

Đầy đi Trùng tuyền,
Thang có tội gì?
Bản tâm không đánh Kiệt,
Ai đã bày mưu kia?

Hội minh một sớm,
Sao khôn hẹn mà nên?
Đàn ưng tung cánh,
Ai dồn ra trận tiền?

Trận hội đánh chúa Trụ,
Chu Công chửa quyết bài.
Sao mưu phò vua Vũ,
Lo yêu vận nước những than lời?

Nhà Ân có thiên hạ,
Ngôi trời sao được trao?
Trao ngôi lại cất ngôi,
Trụ mắc tội ác sao?

Tranh nhau cầm võ khí,
Không thúc, sao quyết lòng?
Đột kích hai sườn địch,
Không lệnh, sao xung phong?

Chiêu Vương xa chơi,
Bến nam yên nghỉ.
Vương đã tham lợi gì,
Chỉ vì chim bạch trĩ?

Muốn thoả chí vui chơi,
Mục Vương du hành sao?
Ngựa xe khắp thiên hạ,
Mưu đồ sự gì nào?

Người bán hàng yêu quái,
Rao gì trong chợ nọ?
U Vương bắt tội ai?
Bao Tự sao tiến vào đó?

Mệnh trời tráo trở,
Sao phù, sao phạt?
Tề Hoàn làm bá chủ,
Rốt cục bị hạ sát!

Cái thân chúa Trụ kia,
Ai mê hoặc tâm tính?
Sao ghét trung lương,
Mà ưa gièm nịnh?

Tỉ Can trái ý gì,
Vua lại giết càn?
Lôi Khai chiều ý gì,
Vua lại phong quan?

Thánh nhân cùng một đức tốt,
Việc làm sao khác đường?
Mai Bá bị ướp mắm,
Cơ Tử giả điên cuồng.

Tắc vốn con đầu,
Trời sao hậu đãi?
Vứt trên làn váng lạnh,
Ấp ủ chim đâu lại?

Sao được mang cung tên,
Quý Lịch có dị tài?
Công lớn, vua kinh động,
Quyền vị sao lâu dài?

Văn Vương cầm hiệu lệnh,
Chăn dân chỉ chức bá.
Sao sau được nước Ân,
Đất Kỳ triệt nền xã?

Cổ Công rời đất Kỳ,
Sao dân theo về?
Đát Kỷ mê hoặc chúa,
Sao để tiếng chê?

Trụ cho mắm thịt người,
Văn Vương dâng cáo trạng.
Sao trời phạt nhà Ân,
Phút tiêu cả vận mạng?

Lã Vọng ngồi quán thịt,
Vua sao chú ý?
Dao mổ khua dòn,
Vua sao hoan hỉ?

Vũ Vương treo đầu Trụ,
Giận gì nên nỗi?
Thần chủ chờ đi trận,
Hội quân sao vội?

Treo cổ đất Bá Lâm,
Bởi đâu duyên cớ?
Nỗi oan thấu đất trời,
Sao còn e sợ?

Mệnh trời đã dành cho,
Sao thường phải cảnh giác?
Đang ở ngôi tôn sùng,
Trời bỗng thay người khác.

Xưa Thang được Chí,
Phò Kiệt từng tiến cử.
Sao lại về Thang,
Truyền đời miếu thiên tử?

Hạp Lư cháu Thọ Mộng,
Hồi nhỏ lưu vong.
Trưởng thành sao anh dũng,
Truyền để uy phong?

Bành Tổ dâng canh trĩ.
Thượng đế sao hưởng?
Tuổi thọ nhiều như thế,
Cách nào bảo dưỡng?

Cùng giữ chức chăn dân,
Sao gây tranh cạnh?
Ong kiến loài vật nhỏ,
Sao có sức mạnh?

Rau vi nhịn không ăn,
Sao hươu cho bú?
Non Thú lượn dòng sông,
Thích gì, cảnh đó?

Anh có con chó dữ,
Em sao muốn đổi?
Trăm cỗ xe, không cho,
Tước lộc mất truội.

Chiều hôm, trời sấm chớp,
Sá quản về xa?
Có vua không được phụng sự,
Trời phạt gì ta?

Hang hố thân đầy đoạ,
Nói năng gì nào?
Quân Sở thường dấy động,
Hơi sức được bao?
Lỗi lầm biết hối cải,
Ta còn nói sao?

Ngô Quang tranh được nước,
Phá Sở khéo thừa cơ.
Sao đào khắp làng xa, gò núi,
Tìm kiếm người như Tử Văn xưa?

Ta bảo Đố Ngao,
Không được lâu dài!
Sao muốn mình can vua,
Trung trực tỏ danh hoài?

In từ trang: https://www.thivien.net/ » Khuất Nguyên » Thiên vấn