25/04/2024 08:14Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn cổ phong; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Thịnh Đường
Đăng bởi Vanachi vào 26/01/2009 22:04
Nguyên tác
與兄行年校一歲，
賢者是兄愚者弟。
兄將富貴等浮雲，
弟切功名好權勢。
長安秋雨十日泥，
我曹鞴馬聽晨雞。
公卿朱門未開鎖，
我曹已到肩相齊。
吾兄睡穩方舒膝，
不襪不巾蹋曉日。
男啼女哭莫我知，
身上須繒腹中實。
今年思我來嘉州，
嘉州酒重花繞樓。
樓頭喫酒樓下臥，
長歌短詠還相酬。
四時八節還拘禮，
女拜弟妻男拜弟。
幅巾鞶帶不挂身，
頭脂足垢何曾洗。
吾兄吾兄巢許倫，
一生喜怒長任真。
日斜枕肘寢已熟，
啾啾唧唧為何人。
Phiên âm
Dữ huynh hành niên hiệu nhất tuế,
Hiền giả thị huynh ngu giả đệ.
Huynh tương phú quý đẳng phù vân,
Đệ thiết công danh hảo quyền thế.
Trường An thu vũ thập nhật nê,
Ngã tào bị mã thính thần kê.
Công khanh chu môn vị khai toả,
Ngã tào dĩ đáo kiên tương tề.
Ngô huynh thuỵ ổn phương thư tất,
Bất miệt bất cân tháp hiểu nhật.
Nam đề nữ khốc mạc ngã tri,
Thân thượng tu tăng phúc trung thực.
Kim niên tư ngã lai Gia Châu,
Gia Châu tửu trùng hoa nhiễu lâu.
Lâu đầu khiết tửu lâu hạ ngoạ,
Trường ca đoản vịnh hoàn tương thù.
Tứ thì bát tiết hoàn câu lễ,
Nữ bái đệ thê nam bái đệ.
Bức cân bàn đới bất quải thân,
Đầu chỉ túc cấu hà tằng tẩy.
Ngô huynh ngô huynh Sào[1], Hứa[2] luân,
Nhất sinh hỉ nộ trường nhậm chân.
Nhật tà chẩm trửu tẩm dĩ thục,
Thu thu tức tức vị hà nhân.Dịch nghĩa
Lấy tuổi mà so thì em kém anh một,
Về hiền thì đúng là anh, em đây chịu phần ngu.
Anh coi giàu sang phú quý như đám mây trôi,
Em tha thiết với công danh, ưa quyền thế.
Trường An trong mười ngày mưa liền khiến bùn lầy,
Bọn em nghe gà gáy sáng đã cưỡi ngựa còm ra đi.
Cửa nhà sang của các quan lớn chưa mở khoá,
Bọn em đã tới kề vai chờ.
Ông anh của em ngủ ngon, chân duỗi thẳng,
Không vớ không khăn sáng bước ra.
Trai khóc, gái mếu vì không biết tôi là ai,
Ngoài thân cần vải phủ, trong bụng cần cơm no căng.
Năm nay nghĩ đến em tới Gia Châu,
Rượu Gia Châu nặng, hoa quanh lầu.
Trên lầu nốc rượu, xuống dưới lầu nằm gục,
Ca ngắn ca dài lại chuốc cho nhau.
Bốn mùa, tám tiết đều giữ lễ,
Nữ chào vợ em, trai chào chồng.
Khăn trùm, dây nịt không vướng thân,
Tóc trơn, chân bẩn chưa từng rửa.
Ông anh, ông anh nhập bọn với Sào Phủ, Hứa Do,
Một đời mừng, giận không dao động đến lòng.
Xế chiều co tay làm gối ngủ đã nóng máy,
Khò khò, lẩm bẩm là ai vậy.Bản dịch của Khương Hữu Dụng
Em so với anh thua một tuổi,
Anh là người khôn, em là dại.
Em ưa quyền thế thích công danh,
Anh coi phú quý như mây nổi.
Mười ngày mưa thối đất Trường An,
Bọn tôi thắng ngựa gà gáy tan.
Cửa nhà quan to im ỉm đóng,
Bọn tôi đã chực dưới thềm son.
Anh tôi ngủ chán mới duỗi cẳng,
Không tất, không khăn dạo buổi sáng.
Trai kêu gái khóc biết gì đâu,
Thân miễn có che, bụng lửng lửng.
Năm nay nhớ tôi đến Gia Châu,
Gia Châu rượu ngọt hoa quanh lầu.
Trên lầu uống rượu, dưới lầu ngủ,
Vắn dài ngâm vịnh xướng hoà nhau.
Bốn mùa tám tiết lễ vẫn giữ,
Gái lạy thím dâu, trai lạy chú.
Khăn áo chi chi chẳng bận mình,
Đầu gàu chân cáu không hề rửa.
Anh tôi, anh tôi sánh Sào, Do,
Suốt đời chân thực tính trời cho.
Chưa tối gối tay là thẳng giấc,
Lầm rầm, lẩm bẩm vì ai mô?
(Năm 765)
Bài này do thái thú Tô Châu là Bùi Dục 裴煜 thu góp được.
[1] Sào Phủ 巢父, tương truyền là bậc cao sĩ thời Đường Nghiêu, ở trong núi, không mành danh lợi. Sống trên cây thay vì nhà, nên mang tên ông ở tổ.
[2] Hứa Do 許由 người không màng công danh phú quý dù Đế Nghiêu nhường ngôi hay mời ra làm quan, không chịu mà về ở ẩn.