24/04/2024 19:05Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Ngũ ngôn cổ phong; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Thịnh Đường
Đăng bởi hongha83 vào 11/02/2012 21:19
Nguyên tác
鹵中草木白，
青者官鹽煙。
官作既有程，
煮鹽煙在川。
汲井歲榾榾，
出車日連連。
自公斗三百，
轉致斛六千。
君子慎止足，
小人苦喧闐。
我何良嘆嗟，
物理固自然。
Phiên âm
Lỗ trung thảo mộc bạch,
Thanh giả quan diêm yên.
Quan tác ký hữu trình,
Chử diêm yên tại xuyên,
Cấp tỉnh tuế cốt cốt.
Xuất xa nhật liên liên,
Tự công đẩu tam bách.
Chuyển trí hộc[1] lục thiên,
Quân tử thận chỉ túc.
Tiểu nhân khổ huyên điền,
Ngã hà lương thán ta,
Vật lý cố tự nhiên.Dịch nghĩa
Cỏ cây trên đất mặn có màu trắng èo uột,
Chỗ có màu biếc là khói bốc lên từ nơi quan cho nấu muối.
Quan đã quy định tiến trình,
Là nấu nước muối bốc hơi ngay bên bờ sông.
Quanh năm nước mặn từ giếng múc lên quần quật,
Hàng ngày xe chở muối xuất xưởng liền liền.
Giá quan ấn định mua tại chỗ là ba trăm một đấu,
Con buôn chở tới chợ thành sáu ngàn một hộc.
Quan tốt thận trọng dừng bước bóc lột,
Vì dân đen kêu khổ đã ầm ĩ.
Ta cũng chẳng biết ta thán thế nào cho phải,
Vì việc đời có lẽ tự nhiên của nó vậy.Bản dịch của Nhượng Tống
Cỏ cây trắng xát đồng chua
Xanh xanh là lớp khói lò muối bay
Lò này nhà nước cho xây
Muối sôi trong chảo, khói đầy ngoài sông
Hàng năm giếng mỏ khai đông
Suốt ngày xe muối lồng cồng chen nhau
Ba tiền, giá bán ban đầu
Ra ngoài chợ bán những đâu sáu tiền
Bọn dân khổ sở đua chen
Các quan giữ giá khỏi lên, khó lòng
Hoài hơi than vãn mất công
Việc đời vốn vẫn trong vòng tự nhiên
Lời dẫn: “Diêm tỉnh tại Thành Châu Trường Đạo huyện, hữu diêm quan cố thành” 鹽井在成州長道縣，有鹽官故城 (Giếng muối tại Thành Châu, huyện Trường Đạo, có quan coi việc khai thác muối coi giữ thành).
Đỗ Phủ viết bài này khoảng năm 759. Lúc đó, ông cùng gia quyến đang trên đường dùng xe ngựa di chuyển từ Tần Châu tới Thành Đô lập nghiệp. Khi xe qua huyện Đồng Cốc, ông thấy một giếng muối đang sản xuất muối nên đối cảnh sinh tình.
[1] Một hộc bằng mười đấu.