27/04/2024 11:18Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn tứ tuyệt; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Nam Tống, Kim
Đăng bởi Vanachi vào 30/12/2007 10:40
Nguyên tác
心畫心聲總失真，
文章寧復見為人。
高情千古閒居賦，
爭信安仁拜路塵！
Phiên âm
Tâm hoạ tâm thanh[1] tổng thất chân,
Văn chương ninh phục kiến vi nhân.
Cao tình thiên cổ “Nhàn cư phú[2]”,
Tranh tín An Nhân[3] bái lộ trần!Dịch nghĩa
Tâm hoạ, tâm thanh, tất cả đều không đúng,
Từ văn chương đâu thể thấy lại được con người.
Xưa bài “Nhàn cư phú” mang tình cao khiết,
Sao tin được An Nhân bái bụi bên đường!Bản dịch của Điệp luyến hoa
Tâm hoạ tâm thanh không đúng thực,
Con người đâu thấy tại văn chương.
Thanh cao xưa có "Nhàn cư phú",
Tin được An Nhân bái bụi đường ?
Bài này thông qua bình luận về Phan Nhạc mà nói rằng không thể lấy thơ để luận thơ, mà phải thông qua hiểu biết về tác giả. Phan Nhạc trong bài Nhàn cư phú miêu tả mình là một người không màng danh lợi, sống đạm bạc, nhưng thực tế lại là một người xu quyền nịnh thế, nhân cách thấp kém. Nguyên Hiếu Vấn qua đó muốn nói đề xuất “tâm hoạ tâm thanh” của Dương Hùng là không thể căn cứ, mà luận thơ cần phải biết về tác giả.
[1] Dương Hùng 揚雄 trong Pháp ngôn nói: “Ngôn, tâm thanh dã; thư, tâm hoạ dã” 言，心聲也；書，心畫也 (lời nói tiếng nói của tâm, sách là do tâm vẽ thành) ý nói lời nói và sách phản ánh thế giới nội tâm của con người, qua đó có thể hiểu được tư tưởng.
[2] Bài phú của Phan Nhạc, trong đó viết: “Thân tề dật dân, Danh chuế hạ sĩ” 身齊逸民，名綴下士 (Thân gần với dân nhàn, Danh gắn với kẻ sĩ tầm thường), ý nói mình thanh đạm bất cần danh lợi.
[3] Tự của Phan Nhạc 潘岳 (247-300), người đời Tây Tấn.