25/04/2024 19:03Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn tứ tuyệt; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Cận đại
Đăng bởi Nguyễn Thanh Lộc vào 13/01/2016 21:47
Nguyên tác
錦繡江山望眼糊，
回天無奈此身孤。
忽成倚蓋當風坐，
笑此袁安臥雪圖。
Phiên âm
Cẩm tú giang sơn vọng nhãn hồ,
Hồi thiên vô nại thử thân cô.
Hốt thành ỷ cái đương phong toạ,
Tiếu tỉ Viên An[1] ngoạ tuyết đồ.Dịch nghĩa
Giang sơn gấm vóc, trông ra thấy mịt mờ,
Muốn xoay trời, nhưng không sao được vì thân này lẻ loi.
Bỗng trơ thành người dựa dù ngồi trước gió,
Cười mà ví mình với bức tranh Viên An nằm trong tuyết.Bản dịch của Ngô Đức Kế
Mập mờ trông thấy bức giang san,
Sức nhỏ, trời to chửa dễ toan.
Nhà cuốn, người trơ trong gió thốc,
Khác nào nằm tuyết vẻ Viên An.
Theo Phan Tây Hồ di thảo thì bão năm thìn xảy ra vào ngày mồng 2 tháng 8 âm lịch tức ngày 11-9-1904 là một trận bão lớn, nhân dân có đặt vè lưu truyền. Giữa tháng 9-1904, tác giả còn ở Huế, vậy qua tháng 10 hay 11 sẽ từ quan. Trong thời gian ở kinh (1902-1904), nhờ đọc sách mới bàn về Duy Tân đất nước và tự do dân chủ mà tư tưởng dân quyền và đường lối chính trị của Phan Châu Trinh được xác định. Trong câu 2, ông nói muốn xoay trời... nhưng thân này lẻ loi: từ đó ông mới quyết từ quan về tỉnh nhà, vào Nam, ra Bắc kết hợp đồng chí, hô hào công cuộc Duy Tân.
[1] Người thời Đông Hán ở huyện Nhữ Dương, Trung Quốc. Trong lúc đói kém người trong làng đều ra đường ăn xin. An cứ nằm nhà chịu đói rét. Huyện lệnh ngang qua nhà, thấy thế cho là người kiên nhẫn, bèn cất nhắc ra làm quan.