25/04/2024 05:22Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Cổ phong (cổ thể); Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn
Đăng bởi Vanachi vào 20/02/2006 17:16
Nguyên tác
試將去日從頭數
不覺荷錢已三鑄
最苦是連年紫塞人
最苦是千里黃花戍
黃花戍誰無堂上親
紫塞人誰無閨中婦
有親安可暫相離
有婦安能久相負
君有老親鬢如霜
君有兒郎年且孺
老親兮倚門
兒郎兮待哺
供親餐兮妾為男
課子書兮妾為父
供親課子此一身
傷妾思君今幾度
思君昨日兮已過
思君今年兮又暮
君淹留二年三年更四年
妾情懷百縷千縷還萬縷
安得在君邊
訴妾衷腸苦
妾有漢宮釵
曾是嫁時將送來
憑誰寄君子
表妾相思懷
妾有秦樓鏡
曾與郎初相對影
憑誰寄君子
照妾今孤另
妾有鉤指銀
手中時相親
憑誰寄君子
微物寓慇懃
妾有搔頭玉
嬰兒年所弄
憑誰寄君子
他鄉幸珍重
Phiên âm
Thí tương khứ nhật tùng đầu sổ
Bất giác hà tiền dĩ tam chú
Tối khổ thị liên niên tử tái nhân
175. Tối khổ thị thiên lý hoàng hoa thú
Hoàng hoa thú thuỳ vô đường thượng thân
Tử tái nhân thuỳ vô khuê trung phụ
Hữu thân an khả tạm tương ly
Hữu phụ an năng cửu tương phụ
180. Quân hữu lão thân mấn như sương
Quân hữu nhi lang niên thả nhụ
Lão thân hề ỷ môn
Nhi lang hề đãi bộ
Cung thân xan hề thiếp vi nam
185. Khoá tử thư hề thiếp vi phụ
Cung thân khoá tử thử nhất thân
Thương thiếp tư quân kim kỷ độ
Tư quân tạc nhật hề dĩ quá
Tư quân kim niên hề hựu mộ
190. Quân yêm lưu nhị niên tam niên cánh tứ niên
Thiếp tình hoài bách lũ thiên lũ hoàn vạn lũ
An đắc tại quân biên
Tố thiếp trung trường khổ
Thiếp hữu Hán cung thoa
195. Tằng thị giá thời tương tống lai
Bằng thuỳ ký quân tử
Biểu thiếp tương tư hoài
Thiếp hữu Tần lâu kính
Tằng dữ lang sơ tương đối ảnh
200. Bằng thuỳ ký quân tử
Chiếu thiếp kim cô lánh
Thiếp hữu câu chỉ ngân
Thủ trung thời tương thân
Bằng thuỳ ký quân tử
205. Vi vật ngụ ân cần
Thiếp hữu tao đầu ngọc
Anh nhi niên sở lộng
Bằng thuỳ ký quân tử
Tha hương hạnh trân trọngBản dịch của Đoàn Thị Điểm, Phan Huy Ích
Thử tính lại diễn khơi[1] ngày ấy,
150. Tiền sen[2] này đã nảy là ba.
Xót người lần lữa ải xa,
Xót người nương chốn hoàng hoa[3] dặm dài.
Tình gia thất nào ai chẳng có.
Kìa lão thân[4] khuê phụ[5] nhớ thương.
155. Mẹ già phơ phất mái sương.
Con thơ măng sữa vả đương phù trì[6]
Lòng lão thân buồn khi tựa cửa,
Miệng hài nhi chờ bữa mớm cơm.
Ngọt bùi thiếp đã hiếu nam,
160. Dạy con đèn sách thiếp làm phụ thân.
Nay một thân nuôi già dạy trẻ.
Nỗi quan hoài mang mể biết bao.
Nhớ chàng trải mấy sương sao,
Xuân từng đổi mới đông nào còn dư.
165. Kể năm đã ba tư cách diễn,
Mối sầu thêm nghìn vạn ngổn ngang.
Ước gì gần gũi tấc gang.
Giãi niềm cay đắng để chàng tỏ hay.
Thoa cung Hán[7] thuở ngày xuất giá,
170. Gương lầu Tần[8] dấu cũ soi chung.
Cậy ai mà gửi tới cùng,
Để chàng thấu hết tấm lòng tương tư?
Nhẫn đeo tay[9] mọi khi ngắm nghía
Ngọc cài đầu[10] thuở bé vui chơi.
175. Cậy ai mà gửi tới nơi,
Để chàng trân trọng dấu người tương thân?
[1] Từ ngày cách xa nhau.
[2] Dịch chữ “hà tiền” (hà: sen, tiền: đồng tiền), lá sen non nổi ở mặt nước như đồng tiền.
[3] Hoàng hoa thú là lính thú đời xưa, cứ tháng 9 thì cắt đi, đến tháng 9 năm sau mới đổi về. Tháng 9 là mùa hoa cúc nở, sắc vàng, cho nên gọi là “Hoàng hoa thú”.
[4] Cha mẹ già.
[5] Người vợ ở chốn khuê phòng.
[6] Trông nom, ẵm bồng.
[7] Từ chữ “Hán cung thoa”: nhắc tích Hán Vũ đế ban cho bà Triệu Tiếp Dư một cái thoa ngọc.
[8] Từ chữ “Tần lâu kính”: Tần Thuỷ Hoàng có cái gương lớn gọi là “chiếu đảm kính”, soi thấy mật trong thân thể, biết được người nào có tà tâm.
[9] Từ chữ “câu chỉ ngân”: nhẫn đeo tay bằng bạc.
[10] Từ chữ “tao đầu ngọc”: trâm cài đầu bằng ngọc.