21/04/2024 00:55Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn tứ tuyệt; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Minh
Đăng bởi tôn tiền tử vào 26/02/2019 16:11
Nguyên tác
并刀昨夜匣中鳴，
燕趙悲歌最不平。
易水潺湲雲草碧，
可憐無處送荊卿。
Phiên âm
Tinh đao[1] tạc dạ hạp trung minh,
Yên Triệu bi ca[2] tối bất bình.
Dịch thuỷ sàn viên vân thảo bích,
Khả liên vô xứ tống Kinh khanh[3].Dịch nghĩa
Đêm qua đao Tinh Châu trong hộp kêu,
Nghe bi ca Yên Triệu trong lòng hậm hực.
Sông Dịch vẫn chảy, mây cỏ vẫn xanh,
Buồn vì không có nơi nào tiễn Kinh Kha.Bản dịch của Lê Xuân Khải
Gươm kêu trong hộp lúc đêm qua,
Khảng khái cất bài Yên Triệu ca.
Dịch thuỷ vẫn trôi, mây cỏ biếc,
Buồn thay không chốn tiễn Kinh Kha.
Dịch thuỷ còn có tên nữa là Vũ thuỷ, nay ở huyện Địch, Hà Bắc. Năm Sùng Tinh thứ 13, sau khi mãn tang mẹ, trên đường đến đò qua Dịch thuỷ, tác giả hoài cổ thương thời. Lúc này triều Minh nguy ngập, quý tộc Mãn Châu ở đông bắc quan ngoại đăm đăm như hổ nhìn, bất chợt vào đánh phá trung nguyên, trong nội địa thì dân đói, khởi nghĩa như mây bay gió cuốn. Lý Tự Thành, Trương Hiến Trung thì rong ruổi ở mạn tây bắc, nhà thơ mong mỏi có dạng người như Kinh Kha đem thân báo quốc.
[1] Gươm sản xuất ở Tinh Châu, sắc có tiếng.
[2] Bài Tống Đổng Thiệu Nam tự của Hàn Dũ có câu: “Yên Triệu cổ xưng đa cảm khái bi ca chi sĩ” (Vùng đất Yên Triệu xưa, nổi tiếng có nhiều kẻ sĩ hay khảng khái bi ca).
[3] Câu này ý nói nay không tìm đâu ra được dạng dũng sĩ như Kinh Kha.