19/04/2024 22:57Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn
Đăng bởi Vanachi vào 15/04/2007 18:24
Nguyên tác
九萬摶風記昔曾，
當年錯比北溟鵬。
虛名自嘆成箕斗，
後學誰將作準繩。
一片丹心真汞火，
十年清職玉壺冰。
優遊且復言余好，
俯仰隨人謝不能。
Phiên âm
Cửu vạn đoàn[1] phong ký tích tằng,
Đương niên thác tỷ bắc minh bằng.
Hư danh tự thán thành Cơ Đẩu[2],
Hậu học thuỳ tương tác chuẩn thằng.
Nhất phiến đan tâm chân hống hoả,
Thập niên thanh chức ngọc hồ băng.
Ưu du thả phục ngôn dư hiếu,
Phủ ngưỡng tuỳ nhân tạ bất năng.Dịch nghĩa
Nhớ xưa từng có ý muốn cưỡi gió lên chín vạn dặm cao
Bây giờ toan tự sánh mình với chim bằng ở biển bắc
(Tự thẹn) hư danh (vô dụng) chẳng khác nào sao Cơ sao Đẩu
Kẻ học sau ai lại đem mình ra làm mức làm chuẩn
Một tấm lòng son sắt như lò lửa luyện kim đan
Mười năm phục vụ liêm khiết trong như bầu ngọc
Lại bảo rằng ta ưa thanh nhàn
Còn như cúi mình theo người thì ta không có khả năng.Bản dịch của Lê Cao Phan
Từng ước mơ bay chín vạn tầng
Giờ mong biển bắc giống chim bằng
Đáng than danh giả thành nia đấu
Khó để người sau dựa mực cân
Một tấm lòng son như thuốc luyện
Mười năm chức sạch tựa bầu băng
Thanh nhàn, ấy rõ điều ta thích
Luồn cúi theo người ta chẳng vâng.
[1] Chín vạn dặm, do ngữ “bằng đoàn cửu vạn”, chim bằng bay cao chín vạn dặm, ý nói rất cao xa.
[2] Sao Cơ (giống cái nia), sao Đẩu (giống cái đấu). Kinh thi có câu: “Duy Nam hữu Cơ, bất khả dĩ bá dương Duy Bắc hữu Đẩu, bất khả dĩ ấp tửu tương” (Phương Nam có sao Cơ [nia] không thể dùng sàng sảy được, Phương Bắc có sao Đẩu [đấu] không thể dùng chứa rượu được). Ý nói vô dụng.