21/04/2024 02:51Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Cổ phong (cổ thể); Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Nguyên
Đăng bởi tôn tiền tử vào 18/08/2014 18:43
Nguyên tác
桂樹叢生兮軒之陽，
沐雨露兮含風霜。
王孫不歸兮春草歇而不芳，
軒中之人兮壽而康。
折瓊枝以為佩兮餐金粟以為糧，
軒中之樂兮樂無央！
桂樹叢生兮軒之陰，
虯龍盤拿兮猿狖笑吟，
王孫不歸兮實勞我心。
Phiên âm
Quế thụ tùng sinh hề hiên chi dương,
Mộc vũ lộ hề hàm phong sương.
Vương tôn[1] bất quy hề xuân thảo hiết nhi bất phương,
Hiên trung chi nhân hề thọ nhi khương.
Chiết quỳnh chi dĩ vi bội hề xan kim túc[2] dĩ vi lương,
Hiên trung chi lạc hề lạc vô ương!
Quế thụ tùng sinh hề hiên chi âm,
Cầu long bàn nã[3] hề viên dứu tiếu ngâm,
Vương tôn bất quy hề thật lao ngã tâm.Dịch nghĩa
Quế sinh rậm rạp chừ trời chiếu mái hiên
Mưa móc thấm nhuần chừ gồm chứa gió sương
Vương tôn không về chừ cỏ xuân ngừng không thơm nữa
Người dưới mái hiên chừ sống thọ an khương
Hái nhánh quỳnh làm ngọc bội chừ lấy hoa quế làm thức ăn
Vui sướng trong hiên chừ vui sướng vô cùng
Quế sinh rậm rạp chừ bóng mát đầy hiên
Rồng cuộn mình chừ vượn khỉ cười ngâm
Vương tôn không về chừ mình thật nhọc tâmBản dịch của phanlang @www.tvvn.org
Mặt trời chiếu quế hiên mọc rậm
Mưa móc nhuần gội đãi gió sương
Cỏ không thơm Vương tôn đi mất
Mái hiên nhà đời vẫn an khương
Đeo nhánh quỳnh, thức ăn hoa quế
Dưới mái hiên vô tận niềm vui
Bóng mát nhiều phủ che cành quế
Rồng cuộn mình, vượn khỉ ngâm kêu
Vương tôn đi sao mà lâu thế
Không trở về mình khổ sở theo
[1] Nhân vật thời Chiến Quốc, hay đi chơi xa, không trở về nhà với gia đình vợ con. Sở từ: "Vương tôn du hề bất quy, Xuân thảo sinh hề thê thê" 王孫遊兮不歸，春草生兮萋萋 (Vương tôn đi chừ không về, Cỏ xuân mọc chừ xanh tốt). Vương Duy: "Xuân thảo niên niên lục, Vương tôn quy bất quy?" 春草年年綠，王孫歸不歸？ (Cỏ xuân năm năm biếc, Vương tôn về hay không?).
[2] Biệt danh của hoa quế, vì hoa nhỏ như hạt thóc, sắc vàng như vàng nên được gọi là kim túc. Phạm Thành Đại: "Kim túc chi đầu nhất dạ khai, Cố ưng toàn đắc tiểu thi thôi" 金粟枝頭一夜開，故應全得小詩催 (Một đêm hoa quế nở đầu cành, Muốn bài thơ nhỏ phải hoàn thành). Bổng Hoa Sinh 捧花生: "Bất đa kim túc tán thiên hương, Ưng cộng hà hoa đấu tịnh trang" 不多金粟散天香，應共荷花斗靚妝 (Không nhiều hoa quế tản hương trời, Cùng những hoa sen đấu vẻ tươi).
[3] Chỉ hình thể uốn cong, cuộn khúc của rồng, ở đây muốn nói rồng chưa gặp thời phải cuộn khúc dưới bùn đất, nên vượn khỉ có dịp để trêu cười.