27/04/2024 00:06Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Bắc Tống, Liêu
Đăng bởi tôn tiền tử vào 04/10/2018 20:13
Nguyên tác
惊雷勢欲拔三山，
急雨聲如倒百川。
但作奇寒侵客夢，
若為一震靜胡煙。
田園荊棘漫流水，
河洛腥羶今幾年。
擬叩九關牋帝所，
人非大手筆非椽。
Phiên âm
Kinh lôi thế dục bạt tam sơn,
Cấp vũ thanh như đảo bách xuyên.
Đãn tác kỳ hàn xâm khách mông,
Nhược vi nhất chấn tĩnh Hồ yên[1].
Điền viên kinh cức man lưu thuỷ,
Hà Lạc tinh chiên[2] Kim kỷ niên.
Nghĩ khấu cửu quan tiên đế sở,
Nhân phi đại thủ, bút phi duyên[3].Dịch nghĩa
Tiếng sấm giật mình thế muốn sạt ba núi
Tiếng mưa xối muốn lật trăm sông
Chỉ làm rét lạ làm tỉnh giấc mơ của khách
Làm sao có một trấn động hết được khói Hồ
Ruộng vườn hoang phế nước chảy tràn
Vùng Hà Lạc bị tanh hôi đã bao năm
Toan gõ chín tầng cửa tâu với vua
Người không là đại thủ, bút không là rui nhàBản dịch của Lê Xuân Khải
Toan nghiêng ba núi oai trời dậy
Muốn lật trăm sông thế nước tràn
Rét lạ chỉ làm mơ khách tỉnh
Tiếng ran sao thể khói Hồ tan
Ruộng vườn gai góc dồn bao nước
Hà Lạc hôi tanh đã mấy năm
Muốn gõ cửa trời tâu với đế
Không rui, đại thủ biết sao bàn
Bài này tuyển từ Tây Đô tập quyển thượng, bản Tứ khố toàn thư. Sau khi chạy về nam, tác giả nhân cảm hứng trước sấm to mưa lớn, đau đớn trước sự chìm đắm của núi sông. Cũng toan phát biểu chí lớn trước Vua, song sợ người: nhỏ lời nhẹ, chẳng nên việc gì.
[1] Chỉ quân Kim xâm chiếm.
[2] Chỉ vùng Trung Nguyên rộng lớn rơi vào tay người Kim.
[3] Cái rui nhà, dùng rui để chỉ bút. Tấn thư - Vương Tuần truyện: “Tuần mơ thấy có người cho cái bút to như cái rui nhà”.