27/04/2024 10:47Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Kinh thi; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Chu
Đăng bởi Vanachi vào 29/09/2005 21:29
Nguyên tác
山有榛，
隰有苓。
云誰之思？
西方美人。
彼美人兮，
西方之人兮。
Phiên âm
Sơn hữu trăn,
Thấp hữu linh.
Vân thuỳ chi tư ?
Tây phương mỹ nhân.
Bỉ mỹ nhân hề!
Tây phương chi nhân hề!Dịch nghĩa
Trên núi có cây trăn,
Nơi ẩm thấp có cây linh.
Rằng ta nhớ ai đây ?
Những vua thời xưa thịnh trị của Tây Chu
Những bậc vua anh minh kia ơi!
Những vua hiển hách ở phương tây (thời Tây Chu đã xa rồi, không thấy được nữa).Bản dịch của Tạ Quang Phát
Trên núi cao cây trăn chen khắp
Cây linh thì dưới thấp mọc đầy.
Hỏi rằng ta nhớ ai đây ?
Những vua xưa ở phương tây trị vì.
Bực vua xưa kia thì đâu nhỉ
Là những vua ngự trị phương tây.
Chú giải của Chu Hy:
Chương này thuộc hứng.
trăn: giống như cây lật, mà nhỏ hơn.
thấp: chỗ ẩm ướt, mà dưới thấp.
linh: một tên nữa là cây đại khổ, lá giống như lá cây đại hoàng, tức nay là cây cam thảo.
tây phương mỹ nhân: nói thác để chỉ vua thời thịnh trị của Tây Chu (còn vua thời Đông Chu thì hèn yếu), như sách Ly Tao cũng đã dùng chữ mỹ nhân để nói vua vậy. Tây phương chi nhân là lời than không được thấy những vua thời thịnh trị ấy đã xa rồi.
Người hiền tài mà bất đắc chí ở nước hèn kém trong thời suy loannhớ đến những vua hiển hách của thời thịnh trị, cho nên lời thốt ra như thế mà tứ lại cao xa.
Xưa có ba chương, mỗi chương sáu câu, nay sửa mà định lại như thế.
Trương Tử nói: làm quan hưởng bổng lộc mà giữ ải, đánh giặc thì cũng là cung kính giữ đúng chức vụ của mình. Làm quan coi về lễ nhạc mà lẫn lộn vào giữa những con hát thấp thỏi thì là chẳng cung kính giữ đúng chức vụ của mình lắm. Người ấy mà được coi là người hiền, tuy vết tích của người ấy là như thế, nhưng bề trong hẳn đã có gì hơn người. Người ấy lại có thể chịu khuất và ôm giữ mãi ý chí thì cũng có thể cho là người hiền. Ông Đông Phương Sóc giống như thế.