29/03/2024 12:52Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới

Mạnh mẫu đoạn cơ đồ
孟母斷機圖

Tác giả: Lăng Vân Hàn - 凌雲翰

Thể thơ: Thất ngôn tứ tuyệt; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Nguyên
Đăng bởi tôn tiền tử vào 20/09/2021 23:13

 

Nguyên tác

慈親教子意何如,
直至三遷始定居。
一自寒機初斷後,
經綸都在七篇書。

Phiên âm

Từ thân giáo tử ý hà như,
Trực chí tam thiên thuỷ định cư[1].
Nhất tự hàn cơ sơ đoạn hậu[2],
Kinh luân đô tại thất thiên thư[3].

Bản dịch của phanlang @www.tvvn.org

Mẹ hiền dạy dỗ con nghiêm,
Muốn con đạo đức ba phen dời nhà.
Bỏ học, cắt cửi chẳng la,
Kinh luân bảy cuốn tinh hoa để đời.
Mạnh mẫu tức mẹ Mạnh Tử thời Chiến Quốc, là Chưởng thị 仉氏. Lúc 3 tuổi Mạnh Tử mất cha, nên việc nuôi nấng dạy dỗ con do mình bà quán xuyến.

[1] Ba lần dời nhà mới đúng chỗ ở. Mạnh Tử là người thông minh hiếu động, lúc còn nhỏ hay bắt chước. Đầu tiên nhà ở gần nghĩa địa, Mạnh Tử trông thấy việc cúng tế, kêu khóc nên về nhà bắt chước kêu khóc cả ngày. Mẹ dời nhà vào nơi phố xá gần chợ. Mạnh Tử ra chợ thấy người buôn bán, hơn thua gian lận, mẹ sợ Mạnh Tử học thói điêu ngoa bèn dời nhà đến gần trường học. Mạnh Tử bắt chước học theo cung cách lễ nghĩa của người đi học, mẹ Mạnh Tử cho là nơi thích hợp để dạy con nên định cư tại đây.
[2] Mẹ Mạnh Tử cắt vải trên khung cửi đang dệt để giáo huấn con. Một hôm Mạnh Tử bỏ học đi chơi hơn nửa ngày mới về nhà, mẹ không la mắng, lập tức cắt khung vải đang dệt, nói rằng việc học cũng giống như việc dệt cửi, nửa chừng bỏ dệt sẽ không thành khung vải, hoặc nửa đường bỏ học sẽ không thành người, sau này chỉ là kẻ vô dụng không có tương lai. Bắt đầu từ đó Mạnh Tử cố gắng học hành trở thành nhân tài thời Chiến Quốc.
[3] Mạnh Tử sáng tác nhiều nhưng thất lạc, chỉ lưu lai bảy thiên gồm Lương Huệ Vương 梁惠王, Công Tôn Sửu 公孫丑, Đằng Văn Công 藤文公, Ly Lâu 離婁, Vạn Chương 萬章, Cáo Tử 告子, Tận tâm 盡心.

In từ trang: https://www.thivien.net/ » Lăng Vân Hàn » Mạnh mẫu đoạn cơ đồ