26/04/2024 16:09Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Tây Sơn
Đăng bởi Locnguyenthanh12 vào 17/12/2016 15:36
Nguyên tác
昨夜雲霞色轉黃，
颶風萬里忽飛颺。
天門怒宿空中盡，
地面威留戰後場。
蒻毀枯條多委殪，
擎柯大樹獨軒昂。
栽培傾覆渾如此，
誰把榮枯委彼蒼。
Phiên âm
Tạc dạ vân hà sắc chuyển hoàng,
Cụ phong vạn lý, hốt phi dương.
Thiên môn nộ túc không trung trận,
Địa diện uy lưu chiến hậu trường.
Nhược huỷ khô điều đa uỷ ế,
Kình kha đại thụ độc hiên ngang.
Tài bồi khuynh phúc hồn như thử[1],
Thuỷ bả vinh khô uỷ bỉ thương[2]!Dịch nghĩa
Đêm qua ráng mây đều chuyển màu vàng
Bão táp muôn dặm bỗng đâu nổi dậy
Cửa trời đã nguôi cơn giận trong trận trên không
Mặt đất còn lưu uy vũ sau cuộc sát phạt
Cỏ úa, cành khô phần nhiều giập gãy
Cành cao, cây lớn riêng vẫn hiên ngang
Trồng thì vun, nghiêng thì đẩy đổ, thảy đều như thế
Ai lại đem sự tươi heo phó mặc trời xanh!Bản dịch của Nguyễn Tuấn Lương
Mây ráng đêm qua chuyển sắc vàng,
Thốt nhiên gió táp dặm xa vang.
Cửa trời cơn giận đà nguôi dịu,
Mặt đất thiên uy vẫn rõ ràng.
Cỏ úa, cành khô, thường giập gãy,
Chồi cao, cây lớn vẫn hiên ngang.
Trồng vun, nghiêng: bỏ, xui nhường ấy,
Đâu tại trời xanh muốn phũ phãng?
[1] Sách Trung dung có câu: “Tài giả bồi chi, khuynh giả phúc chi” nghĩa là cây tự trồng vững vàng thì được vun đắp, cây tự nghiêng ngả thì bị xô đổ.
[2] Câu này ý nói sự tươi héo thịnh suy không phải hoàn toàn do trời xanh định đoạt mà một phần quan trọng là do những nhân tố chủ quan, vì vậy cần phải tự lục tự cường thì ắt có thể vượt qua mọi hoàn cảnh hiểm nghèo, ví như cây cứng vẫn vững trước dông tố, còn cỏ mềm thì nát vì gió bão. “Tươi héo” nguyên văn là “vinh khô” nói sự thịnh suy.