27/04/2024 09:28Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Vãn Đường
Đăng bởi Diệp Y Như vào 06/05/2010 01:01
Nguyên tác
不揀花朝與雪朝，
五年從事霍嫖姚。
君緣接座交珠履，
我為分行近翠翹。
楚雨含情皆有托，
漳濱臥病竟無憀。
長吟遠下燕臺去，
惟有衣香染未銷。
Phiên âm
Bất giản hoa triều[1] dữ tuyết triều[2],
Ngũ niên tòng sự Hoắc Phiêu Diêu[3].
Quân duyên tiếp toạ giao châu lý[4],
Ngã vị phân hàng[5] cận thuý kiều[6].
Sở vũ hàm tình giai hữu thác,
Chương tân[7] ngoạ bệnh cánh vô liêu.
Trường ngâm viễn há Yên đài[8] khứ,
Duy hữu y hương nhiễm vị tiêu.Dịch nghĩa
Mặc cho mùa xuân hoa đua nở với mùa đôn tuyết rơi,
Năm năm theo hầu Hoắc Khứ Bệnh.
Anh vì được chỗ ngồi gần mà kết giao được khách quý,
Tôi nhờ ca múa chia thành hàng mà được kế cận người đẹp.
Những cô gái nhảy múa tình tứ thắm thiết quá,
Mà ta bệnh tật nên càng thấy buồn.
Từ biệt Yên đài đi xa ta ngâm nga mãi,
Chỉ có chiếc áo còn ngấm hương là chưa phai.Bản dịch của Lê Quang Trường
Mặc thú hoa triều với tuyết triều,
Năm năm hầu việc Hoắc Phiêu Diêu.
Anh vì được chỗ gần quan quý,
Tôi bởi chia hàng kế vẻ yêu.
Mưa Sở sớm hôm tình thắm thiết,
Bến Chương tật bệnh dạ tiêu điều.
Yên Đài từ giã ngâm nga hát,
Áo cũ hương còn ngấm chửa tiêu.
Tử Châu nay là huyện Tam Thai tỉnh Tứ Xuyên, là trị sở của Đông Xuyên tiết độ sứ Liễu Trọng Dĩnh. Tháng mười một năm Đại Trung thứ chín (855), Liễu thôi chức Đông Xuyên tiết độ sứ, điều nhậm chức Lại bộ thị lang. Bài thơ được làm vào năm này khi tác giả thôi làm mạc chức, gửi tặng đồng liêu. Trong thơ bày tỏ tình cảm của tác giả với phủ chúa và đồng liêu, cảm khái thân thể nhiều bệnh để tuổi trẻ trôi qua vô ích. Tình tứ uyển chuyển, hàm súc, kín đáo, dư vị vô cùng.
[1] Muôn hoa hội triều. Vào ngày 12 tháng 2 âm lịch là ngày trăm hoa đua nở nên gọi là hoa triều, chỉ mùa xuân.
[2] Ngày đầu tiên rơi tuyết trong mùa đông, chỉ mùa đông.
[3] Tức Hoắc Khứ Bệnh, vì từng làm chức huyện uý Phiêu Diêu. Ở đây ám chỉ Liễu Trọng Dĩnh.
[4] Giày ngọc. Sách Sử ký, Xuân Thân Quân liệt truyện chép: “Môn khách của Xuân Thân Quân có hơn ba nghìn người, các thượng khách của ông đều mang giày ngọc để gặp Triệu sứ”. Giày ngọc để chỉ người khách quý đạt quan.
[5] Chia thành từng hàng trong lúc nhảy múa. Bài Đạp ca từ của Thôi Dịch có câu: “Ca hưởng vũ hàng phân, Diễm sắc động lưu quang” (Tiếng ca cao vút chia thành hàng nhảy múa, Sắc đẹp như ánh sáng lưu động).
[6] Lông chim phỉ thuý, đồ trang sức cài trên đầu của phụ nữ. Ở đây dùng để chỉ các quan kỹ (những cô gái múa hát trong nhà quan).
[7] Bến sông Chương. Sông Chương nằm trong huyện Lâm Chương, tỉnh Hà Bắc ngày nay. Ở đây thi nhân tự chỉ mình.
[8] Sách Gia Khánh nhất thống chí chép: “Yên Chiêu vương cho xây đài Hoàng Kim ở phía đông nam sông Dịch, mời kẻ sĩ khắp thiên hạ, người đời sau mến cái tiếng yêu quý người hiền của ông cũng cho xây đài ở đó”. Ở đây ám chỉ phủ của Liễu Trọng Dĩnh.