18/04/2024 11:59Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn
Đăng bởi Hà Như vào 17/05/2010 04:19
Nguyên tác
夕陽江上北風寒，
抵事傷心可永歎。
村為年荒民少在，
田因務嗇水多酸。
煙斜刺野龍鬚起，
雲影翻空鳳尾幡。
甫仰忽逢三四皓，
問予何日到長安。
Phiên âm
Tịch dương giang thượng bắc phong hàn,
Để sự thương tâm khả vĩnh than (thán).
Thôn vị niên hoang[1] dân thiểu tại,
Điền nhân vụ sắc thuỷ đa toan.
Yên tà thích dã[2] long tu khởi,
Vân ảnh phiên không[3] phụng vĩ phan.
Phủ ngưỡng[4] hốt phùng tam tứ hạo[5],
Vấn dư hà nhật đáo Trường An[6].Dịch nghĩa
Trên sông, bóng chiều xuống, gió bấc thổi mạnh,
Lắm việc thương tâm đáng thở than dài.
Thôn xóm vì mất mùa dân còn lại thưa thớt,
Ruộng bởi không mưa nên nước khô cạn.
Khói là đà toả nơi đồng quê như râu rồng tủa,
Bóng mây bay trên không hoá thành đuôi con phụng.
Cúi xuống, ngửa lên, chợt gặp ba bốn ông lão,
Hỏi ta: ngày nào đến Trường An.Bản dịch của Quách Tấn
Bến sông chiều lạnh lùng bấc thổi,
Tình cảnh này xiết nỗi thở than.
Không mưa đồng ruộng khô khan,
Bao phen đói kém dân làng lưa thưa.
Râu rồng buông lững lờ khói tỏa,
Đuôi phụng sè vội vã mây qua.
Bỗng đau gặp mấy ông già,
Tràng An trở bước, hỏi ta ngày nào.
Triều Tân: địa danh chưa xác định. Sách nguồn viết là Triền 瀍, phiên là Triều, chưa rõ nguyên nhân, để nguyên không sửa.
[1] Năm nào cũng mất mùa. (Hoang niên: Năm mất mùa)
[] Keo dán, Keo kiệt. Vũ sắc: Mưa đóng keo, không mưa.
[2] Khói tà tà như cắm xuống đồng.
[3] Phất phơ, đảo lộn trên không trung. Câu 6 chữ Phan dị thể, chưa xác định, dùng chữ Phan 幡 đồng nghĩa.
[4] Cúi đầu xuống (để suy nghĩ) và ngẩng đầu lên (để thở than cùng trời).
[5] Trắng, gọi tắt của “hạo thủ” (trắng đầu, ông già).
[6] Kinh đô nhiều triều đại phong kiến Trung Quốc. Các Triều đại phong kiến Việt nam cũng dùng chữ Trường An để chỉ chỗ vua ở.