29/03/2024 21:24Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới

Cát cú 2
葛屨 2

Tác giả: Khổng Tử - 孔子

Thể thơ: Kinh thi; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Chu
Đăng bởi Vanachi vào 03/10/2005 00:51

 

Nguyên tác

好人提提,
宛然左辟。
佩其象揥。
維是褊心,
是以為刺。

Phiên âm

Hảo nhân đề đề,
Uyển nhiên tả tỵ.
Bội kỳ tượng đế,
Duy thị biển tâm,
Thị dĩ vi thế (thích).

Dịch nghĩa

Bực tôn trưởng an nhàn thong thả,
Lại tránh nhường nép sang bên trái.
Trên đầu có giắt cây trâm cài bằng ngà,
Nhưng chỉ có tâm tình hẹp hòi,
Là đáng để châm biếm.

Bản dịch của Tạ Quang Phát

Người tôn trưởng lại an nhàn,
Nép qua bên trái tránh đàng nhường nhau.
Trâm ngà thấy giắt trên đầu,
Chỉ riêng lòng dạ lại sao hẹp hòi.
Là điều châm biếm mà thôi.
Chú giải của Chu Hy:

Chương này thuộc phú.

đề đề: ý yên ổn thư thái.
uyển nhiên: dáng nhường tránh. Nhường mà tránh một bên ắt là bước sang bên trái.
để: vật dụng để rẽ tóc làm bằng ngà voi, là vật để trang sức của người sang trọng.

Người ấy như thế, như không có điều gì để châm biếm được. Điều mà có thể châm biếm được là tánh hẹp hòi nóng nẩy như chương trên đã nói.

Trương thị ở Quảng Hán nói: "Phu tử nói: với việc xa xỉ, thà rằng nên cần kiệm!" Thì cần kiệm tuy là trái đạo trung dung, nhưng vốn không phải là đức xấu. Duy cần kiệm thái quá, thì sẽ đến mức keo kiết hẹp hòi. So đo từng hào từng ly thì cái mưu lợi bắt đầu cấp bách.
Ba bài thơ Cát củ, Phần tứ nhu và Viên hữu đào đều nói lên cái ý cấp bách vụn vặt.

In từ trang: https://www.thivien.net/ » Khổng Tử » Cát cú 2