28/04/2024 06:21Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Cận đại
Đăng bởi tôn tiền tử vào 11/07/2017 18:13
Kim lan[1] từ thủa nhỏ[2] chơi bời,
Đôi lứa như ta được mấy người.
Trời hẹn ngày cho ba vạn sáu[3],
Ta chung tuổi mới một trăm hai[4].
Kẻ già nét bút chăm cùng trẻ,
Người khoẻ tay dao độ lấy đời.[5]
Từ trước bảng vàng nhà sẵn có,
Chẳng qua trong bác với ngoài tôi.
Rút từ Quốc văn tùng ký (AB.383), Nam âm thảo (VHv.2381). Tiêu đề bản Quốc văn tùng ký chép là Gửi cho ông Châu Cầu.
Cụ Bùi Văn Quế người làng Châu Cầu, huyện Thanh Liêm (Hà Nam), đỗ cử nhân cùng khoa với tác giả, sau được bổ làm quan đến chức Tuần phủ rồi về hưu. Dân địa phương quen gọi là cụ Nghè Châu Cầu.
[1] Kinh dịch có hai câu “Nhị nhân đồng tâm, kỳ lợi đoạn kim; đồng tâm chi ngôn, kỳ xú như lan” (Hai người mà đồng lòng thì lợi khí có thể chặt được kim loại; lời nói của bạn đồng tâm thì thơm như hoa lan). Ý câu thơ nói lên tình bạn bè thân thiết nhất.
[3] Câu này ý nói đời người giới hạn chỉ có một trăm năm thôi.
[4] Câu này ý nói mỗi người vừa chẵn 60 tuổi thọ.
[5] Một người thì dạy giúp đàn trẻ học hành (chỉ Nguyễn Khuyến) và một người thì làm thuốc để cứu nhân độ thế (chỉ Bùi Văn Quế sau khi về hưu có cửa hàng bán thuốc ở phố Quy Lưu, thị xã Hà Nam).
[2] Có bản chép là “thủa bé”.