26/04/2024 23:46Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Trung Đường
Đăng bởi Vanachi vào 02/07/2005 00:29
Nguyên tác
王濬樓船下益州，
金陵王氣黯然收。
千尋鐵鎖沈江底，
一片降旛出石頭。
人世幾回傷往事，
山形依舊枕寒流。
從今四海為家日，
故壘蕭蕭蘆荻秋。
Phiên âm
Vương Tuấn[1] lâu thuyền há Ích Châu[2],
Kim Lăng[3] vương khí ảm nhiên thâu.
Thiên tầm thiết toả trầm giang để,
Nhất phiến hàng phan xuất Thạch Đầu[4].
Nhân thế kỷ hồi thương vãng sự,
Sơn hình y cựu chẩm hàn lưu.
Tòng kim tứ hải vi gia nhật,
Cố luỹ tiêu tiêu lô địch thu.Dịch nghĩa
Thuyền lầu của Vương Tuấn đi xuống Ích Châu,
Vương khí tại Kim Lăng ảm đạm tan rã.
Ngàn tấm khoá sắt chìm dưới đáy sông,
Một mảnh cờ hàng ló ra ở thành Thạch Dầu.
Người đời biết bao lần xót thương cho chuyện đã qua,
Hình thế núi vẫn như xưa gối lên dòng nước lạnh.
Từ nay là ngày bốn bể làm một nhà,
Trong luỹ cũ, xào xạc tiếng lau sậy đượm vẻ thu.Bản dịch của Lâm trung Phú
Vương Tuấn thuyền binh xuống Ích Châu,
Kim Lăng ảm đạm vương khí sầu.
Đáy sông xiềng sắt chìm nghìn tấm,
Một lá cờ hàng ló Thạch đầu.
Bao độ người đời thương chuyện cũ,
Như xưa bóng núi gối sông sâu!
Giờ đây bốn biển một nhà hết,
Luỹ cũ thu xao tiếng sậy rầu!
Núi Tây Tái nay ở huyện Đại Trị, tỉnh Hồ bắc, xưa là nơi Tôn Sách đánh Hoàng Tổ. Có sách nói rằng Lưu Vũ Tích cùng Vị Sở Khách, Nguyên Chẩn đến chơi nhà Bạch Cư Dị. Trong tiệc rượu, bốn người này ước hẹn mỗi người làm một bài thơ Kim Lăng hoài cổ. Sau khi Vũ Tích làm xong bài Tây Tái sơn hoài cổ, Bạch Cư Dị thán phục nói: trong bốn người đi kiếm loài ly long, bác đã bắt được ngọc châu trước, còn lại vẩy móng, thì dùng làm gì nữa! Rồi cả ba người đều thôi không làm tiếp.
[1] Làm thứ sử Ích Châu (thuộc Tứ Xuyên ngày nay), được vua Tấn Vũ Đế phái đi đánh nước Ngô. Quân Ngô giăng khoá xích sắt ở dưới sông để ngăn thuyền địch. Vương Tuấn thiêu huỷ hết chướng ngại vật, rồi tiến quân thẳng tới thành Thạch Đầu (ở dưới núi Thạch Đầu, phía tây huyện Giang Ninh, tỉnh Giang Tô).
[2] Giờ thuộc Tứ Xuyên.
[3] Giờ là huyện Giang Ninh, Giang Tô.
[4] Tên đất, sau phía núi Thạch Đầu, phía tây huyện Giang Ninh, tỉnh Giang Tô, giờ đã bỏ hoang.