21/04/2024 01:14Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới

Bài hát ru con Ca-dac
Казачья колыбельная песня

Tác giả: Mikhail Lermontov - Михаил Лермонтов

Nước: Nga
Đăng bởi hongha83 vào 07/02/2009 18:54

 

Nguyên tác

Спи, младенец мой прекрасный,
  Баюшки-баю.
Тихо смотрит месяц ясный
  В колыбель твою.
Стану сказывать я сказки,
  Песенку спою;
Ты ж дремли, закрывши глазки,
  Баюшки-баю.

По камням струится Терек,
  Плещет мутный вал;
Злой чечен ползет на берег,
  Точит свой кинжал;
Но отец твой старый воин,
  Закален в бою:
Спи, малютка, будь спокоен,
  Баюшки-баю.

Сам узнаешь, будет время,
  Бранное житье;
Смело вденешь ногу в стремя
  И возьмешь ружье.
Я седельце боевое
  Шелком разошью...
Спи, дитя мое родное,
  Баюшки-баю.

Богатырь ты будешь с виду
  И казак душой.
Провожать тебя я выйду -
  Ты махнешь рукой...
Сколько горьких слез украдкой
  Я в ту ночь пролью!..
Спи, мой ангел, тихо, сладко,
  Баюшки-баю.

Стану я тоской томиться,
  Безутешно ждать;
Стану целый день молиться,
  По ночам гадать;
Стану думать, что скучаешь
  Ты в чужом краю...
Спи ж, пока забот не знаешь,
  Баюшки-баю.

Дам тебе я на дорогу
  Образок святой:
Ты его, моляся богу,
  Ставь перед собой;
Да, готовясь в бой опасный,
  Помни мать свою...
Спи, младенец мой прекрасный,
  Баюшки-баю

Dịch nghĩa

Ngủ đi, con thơ tuyệt vời của mẹ,
À ơi – à ơi.
Vầng trăng sáng lặng lẽ ngó vào
Chiếc nôi của con.
Bắt đầu (trở nên) [mẹ] kể những chuyện cổ tích,
Bài ca [mẹ] hát;
Con đã ngủ thiu thiu rồi, các mi đã khép,
À ơi – à ơi.

Te-rek chảy qua những phiến đá,
Sóng đục ngầu vỗ ì oạp;
Người che-chen độc ác bò lên bờ,
Mài nhọn dao găm của mình;
Nhưng cha con là cựu binh,
Đã từng tôi luyện trong chiến trận:
Ngủ đi, bé thơ, hãy yên giấc,
À ơi – à ơi.

Sẽ có lúc, [con] sẽ tự nhận ra,
Đời sống đáng nguyền rủa;
[Con] sẽ can đảm lồng chân vào bàn đạp
Và [con] sẽ cầm súng.
Chiếc yên ngựa chiến trận
Mẹ sẽ bọc bằng lụa...
Ngủ đi, trẻ thơ thân thương của mẹ,
À ơi – à ơi.

Con sẽ như dáng chàng hiệp sĩ
Và người ca-dac toàn tâm.
Mẹ sẽ đi tiễn con -
Con vẫy vẫy tay...
Biết bao nhiêu giọt lệ đắng cay [một cách]thầm kín
Mẹ nhỏ [lệ] vào đêm đó!...
Ngủ đi, thiên thần, nhỏ nhẹ, ngọt ngào,
À ơi – à ơi.

Mẹ sẽ (trở nên) bị dằn vặt bởi nỗi buồn,
Chờ đợi khôn nguôi;
[Mẹ] sẽ (trở nên) suốt ngày cầu nguyện,
Đêm đêm ngầm đoán;
[Mẹ] sẽ (trở nên) nghĩ rằng, [con] luôn luôn buồn
Khi con ở nơi đất khách...
Ngủ đi, khi [con] còn chưa biết lo toan,
À ơi – à ơi.

Mẹ sẽ cho con [đem theo] lên đường
Ảnh thánh thiêng liêng:
Con [hãy đặt] tượng, khi cầu trời,
Hãy đặt phía trước mình;
Đúng lúc, chuẩn bị vào cuộc chiến hiểm nguy,
[Khi ấy con] hãy nhớ đến mẹ của mình...
Ngủ đi, con thơ tuyệt vời của mẹ,
À ơi – à ơi.

Bản dịch của Đức Mẫn

Ngủ đi, con mẹ, à ơi!
Kìa vành trăng sáng nhòm nôi con nằm
Ngoan ngoan, mẹ kể, mẹ ngâm
Đôi câu chuyện cổ, một vần thơ xưa
Nghe rồi con khép hàng mi
À ơi, con mẹ, ngủ đi, ơi à!

Kìa dòng Tê-rếch ngân nga
Trên sườn núi đá nước sa đục ngầu
Trê-tren râu rậm, mày cao
Gối quỳ bờ đá mài đao sáng ngời
À ơi! đừng sợ, à ơi!
Cha con từng đã quen nơi trận tiền

Mai ngày con lớn khôn lên
Con quen hòn đạn mũi tên hiểm nghèo
Can trường ngựa cưỡi, súng đeo
Yên cương mai mốt mẹ thêu sợi vàng
Ngủ cho ngoan, ngủ cho ngoan
À ơi, con bạc, con vàng, à ơi!

Chí Cô-dắc, vẻ anh tài
Con rồi ra trận, mẹ rồi tiễn đưa
Vẫy tay chào mẹ con đi
Mẹ về nước mắt đầm đìa thâu canh
Ngủ đi con, ngủ cho lành
À ơi, con đẹp, con xinh, ơi à!

Qua ngày rồi lại ngày qua
Xa con mẹ đợi mẹ chờ lòng đau
Ngày thì tay chắp miệng cầu
Đêm thì lo tận nơi đâu con buồn
À ơi! con ngủ đi con
Chưa khôn lớn, chớ lo toan, ơi à!

Chừng con đi bước đường xa
Mẹ cho tượng thánh đem ra nguyện cầu
Chừng con vào cuộc gươm đao
Xa xôi nhớ mẹ buổi nào tiễn đưa
Ngủ đi, con mẹ, ngủ đi
À ơi, con quý, con vì, à ơi!
1840

Tương truyền tác giả viết bài này theo ấn tượng khi nghe “khúc ru con” của một phụ nữ Ca-dac ở làng Trêvlenxkaja bên sông Terêk. Bài thơ này là nguồn cảm hứng bất tận của rất nhiều tác giả đuơng thời, hơn 50 nhạc sĩ nổi tiếng đã sáng tác nhạc cho bài thơ này, trong số đó trước hết phải kể đến A. Varlamôv (1842), Pôlina Viarđô (1865), E. Naxtavnhik (1875), A. Grêtranhinôv (1894), N. Lađukhin (1895), A. Tanheev (1899), N. Trêrêpnhin (1900)...

In từ trang: https://www.thivien.net/ » Mikhail Lermontov » Bài hát ru con Ca-dac