25/04/2024 10:35Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới

Phiếm ái chúng
泛愛眾

Tác giả: Lý Dục Tú - 李毓秀

Thể thơ: Cổ phong (cổ thể); Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Thanh
Đăng bởi Vanachi vào 06/10/2018 14:13

 

Nguyên tác

凡是人,
皆須愛。
天同覆,
地同載。
行高者,
名自高。
人所重,
非貌高。
才大者,
望自大。
人所服,
非言大。
己有能,
勿自私。
人所能,
勿輕訾。
勿諂富,
勿驕貧。
勿厭故,
勿喜新。
人不閑,
勿事攪。
人不安,
勿話擾。
人有短,
切莫揭。
人有私,
切莫說。
道人善,
即是善。
人知之,
愈思勉。
揚人惡,
既是惡。
疾之甚,
禍且作。
善相勸,
德皆建。
過不規,
道兩虧。
凡取與,
貴分曉。
與宜多,
取宜少。
將加人,
先問己。
己不欲,
即速已。
恩欲報,
怨欲忘。
報怨短,
報恩長。
待婢僕,
身貴端。
雖貴端,
慈而寬。
勢服人,
心不然。
理服人,
方無言。
同是人,
類不齊。
流俗眾,
仁者希。
果仁者,
人多畏。
言不諱,
色不媚。
能親仁,
無限好。
德日進,
過日少。
不親仁,
無限害。
小人進,
百事壞。

Phiên âm

Phàm thị nhân,
Giai tu ái.
Thiên đồng phúc,
Địa đồng tải.
Hành cao giả,
Danh tự cao.
Nhân sở trọng,
Phi mạo cao.
Tài đại giả,
Vọng tự đại.
Nhân sở phục,
Phi ngôn đại.
Kỷ hữu năng,
Vật tự tư.
Nhân sở năng,
Vật khinh tý.
Vật siểm phú,
Vật kiêu bần.
Vật yếm cố,
Vật hỷ tân.
Nhân bất nhàn,
Vật sự giảo.
Nhân bất an,
Vật thoại nhiễu.
Nhân hữu đoản,
Thiết mạc yết.
Nhân hữu tư,
Thiết mạc thuyết.
Đạo nhân thiện,
Tức thị thiện.
Nhân tri chi,
Dũ tư miễn.
Dương nhân ác,
Ký thị ác.
Tật chi thậm,
Hoạ thả tác.
Thiện tương khuyến,
Đức giai kiến.
Quá bất quy,
Đạo lưỡng khuy.
Phàm thủ dữ,
Quý phân hiểu.
Dữ nghi đa,
Thủ nghi thiểu.
Tương gia nhân,
Tiên vấn kỷ.
Kỷ bất dục,
Tức tốc dĩ.
Ân dục báo,
Oán dục vong.
Báo oán đoản,
Báo ân trường.
Đãi tỳ bộc,
Thân quý đoan.
Tuy quý đoan,
Từ nhi khoan.
Thế phục nhân,
Tâm bất nhiên.
Lý phục nhân,
Phương vô ngôn.
Đồng thị nhân,
Loại bất tề.
Lưu tục chúng,
Nhân giả hy.
Quả nhân giả,
Nhân đa uý.
Ngôn bất huý,
Sắc bất mị.
Năng thân nhân,
Vô hạn hảo.
Đức nhật tiến,
Quá nhật thiểu.
Bất thân nhân,
Vô hạn hại.
Tiểu nhân tiến,
Bách sự khôi.

Bản dịch của Nguyễn Đức Toàn (II)

Yêu thương yêu hết mọi niềm
Vì cùng đội đức ân chiêm của trời
Cùng trên quả đất xoay dời
Phải yêu cho khắp mọi người thế gian
Đức cao danh cũng khỏi bàn
Người đâu chỉ trọng nhất ban tướng hình
Tài đức lớn, lớn cả danh
Đâu phải lớn tiếng, oai hình người ghê
Năng lực mình phải phát huy
Chứ đừng tự ích tự ti chút nào
Người ta hay giỏi làm sao
Cũng đừng nhẹ miệng tiếng vào lời ra
Cũng đừng nịnh bợ xa hoa
Cũng đừng khinh bỉ kiêu xa với nghèo
Cũ hay mà tốt thì theo
Đừng ham vui mới chắc nhiều tốt chưa
Người đang bận quấy nhiễu chừa
Người đang lo lắng không vừa đừng trêu
Ai ai cũng có lỗi nhiều
Đừng hay nói quá bới điều lỗi ra
Ai ai cũng có riêng tư
Đừng đem chuyện kín mà đưa mối bàn
Khen người tốt, thì tốt hơn
Ai hay thì cũng gắng nên tốt nhiều
Lỗi người khác, nói ra bêu
Khiến người lo lắng lại điều hoạ sinh
Khuyên nhau khuyên những tốt lành
Cùng nhau gây lập đức danh ở đời
Lầm lỗi chẳng bảo cho người
Cả hai cũng phạm đạo thời tổn hao
Cho đi nhận lại bao nhiêu
Quý điểu phân biệt nhận trao rõ ràng
Cho đi nhiều nghĩa lại sang
Nhận về khiêm tốn đức càng quý hơn
Nhờ ai thì nhớ hỏi han
Lòng mình như có được an hãy nhờ
Bản thân còn chẳng chịu ưa
Thì thôi đừng để dây dưa đến người
Báo ân báo oán rạch ròi
Ân thời phải báo oán thời phải quên
Báo oán thì ít là hơn
Báo ân thì phải cho nên lâu dài
Người nô bộc tiếp đãi ai
Thân mình nghiêm chính làm bài làm gương
Dù cho nghiêm chính một đường
Hiền từ khoan hậu giữ giàng đừng quên
Phục nhân bằng thế đừng nên
Dầu người tạm phục mà quên ghi lòng
Dùng lí để phục người xong
Thì người chịu lí mà không càu nhàu
Cùng là đồng loại với nhau
Người này người khác dễ đâu giống đều
Phàm phu tục tử là nhiều
Nhân từ ít lắm khó chiều học theo
Nhân hậu thực, người kính yêu
Vì lời lẽ dịu sắc yêu không tà
Đấng nhân mà ở gần ta
Là điều cực tốt đo xa vô cùng
Đức hạnh ngày một hanh thông
Lỗi lầm ngày một tiêu vong dần dần
Còn không chịu học người nhân
Thì hại vô kể vô ngần khôn đo
Tiểu nhân ngày một dầm dò
Dẫu làm trăm việc đều thu bại tàn

In từ trang: https://www.thivien.net/ » Lý Dục Tú » Phiếm ái chúng