28/04/2024 04:01Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Nước: Nga
Đăng bởi hongha83 vào 20/06/2008 04:41
Nguyên tác
I
Октябрь уж наступил — уж роща отряхает
Последние листы с нагих своих ветвей;
Дохнул осенний хлад — дорога промерзает.
Журча еще бежит за мельницу ручей,
Но пруд уже застыл; сосед мой поспешает
В отъезжие поля с охотою своей,
И страждут озими от бешеной забавы,
И будит лай собак уснувшие дубравы.
II
Теперь моя пора: я не люблю весны;
Скучна мне оттепель; вонь, грязь — весной я болен;
Кровь бродит; чувства, ум тоскою стеснены.
Суровою зимой я более доволен,
Люблю ее снега; в присутствии луны
Как легкий бег саней с подругой быстр и волен,
Когда под соболем, согрета и свежа,
Она вам руку жмет, пылая и дрожа!
III
Как весело, обув железом острым ноги,
Скользить по зеркалу стоячих, ровных рек!
А зимних праздников блестящие тревоги?..
Но надо знать и честь; полгода снег да снег,
Ведь это наконец и жителю берлоги,
Медведю, надоест. Нельзя же целый век
Кататься нам в санях с Армидами младыми
Иль киснуть у печей за стеклами двойными.
IV
Ох, лето красное! любил бы я тебя,
Когда б не зной, да пыль, да комары, да мухи.
Ты, все душевные способности губя,
Нас мучишь; как поля, мы страждем от засухи;
Лишь как бы напоить, да освежить себя —
Иной в нас мысли нет, и жаль зимы старухи,
И, проводив ее блинами и вином,
Поминки ей творим мороженым и льдом.
V
Дни поздней осени бранят обыкновенно,
Но мне она мила, читатель дорогой,
Красою тихою, блистающей смиренно.
Так нелюбимое дитя в семье родной
К себе меня влечет. Сказать вам откровенно,
Из годовых времен я рад лишь ей одной,
В ней много доброго; любовник не тщеславный,
Я нечто в ней нашел мечтою своенравной.
VI
Как это объяснить? Мне нравится она,
Как, вероятно, вам чахоточная дева
Порою нравится. На смерть осуждена,
Бедняжка клонится без ропота, без гнева.
Улыбка на устах увянувших видна;
Могильной пропасти она не слышит зева;
Играет на лице еще багровый цвет.
Она жива еще сегодня, завтра нет.
VII
Унылая пора! очей очарованье!
Приятна мне твоя прощальная краса —
Люблю я пышное природы увяданье,
В багрец и в золото одетые леса,
В их сенях ветра шум и свежее дыханье,
И мглой волнистою покрыты небеса,
И редкий солнца луч, и первые морозы,
И отдаленные седой зимы угрозы.
VIII
И с каждой осенью я расцветаю вновь;
Здоровью моему полезен русской холод;
К привычкам бытия вновь чувствую любовь:
Чредой слетает сон, чредой находит голод;
Легко и радостно играет в сердце кровь,
Желания кипят — я снова счастлив, молод,
Я снова жизни полн — таков мой организм
(Извольте мне простить ненужный прозаизм).
IX
Ведут ко мне коня; в раздолии открытом,
Махая гривою, он всадника несет,
И звонко под его блистающим копытом
Звенит промерзлый дол и трескается лед.
Но гаснет краткий день, и в камельке забытом
Огонь опять горит — то яркий свет лиет,
То тлеет медленно — а я пред ним читаю
Иль думы долгие в душе моей питаю.
X
И забываю мир — и в сладкой тишине
Я сладко усыплен моим воображеньем,
И пробуждается поэзия во мне:
Душа стесняется лирическим волненьем,
Трепещет и звучит, и ищет, как во сне,
Излиться наконец свободным проявленьем —
И тут ко мне идет незримый рой гостей,
Знакомцы давние, плоды мечты моей.
XI
И мысли в голове волнуются в отваге,
И рифмы легкие навстречу им бегут,
И пальцы просятся к перу, перо к бумаге,
Минута — и стихи свободно потекут.
Так дремлет недвижим корабль в недвижной влаге,
Но чу! — матросы вдруг кидаются, ползут
Вверх, вниз — и паруса надулись, ветра полны;
Громада двинулась и рассекает волны.Bản dịch của Thái Bá Tân
I
Thế là đã tháng Mười...cây lặng lẽ
Buồn, để rơi những chiếc lá khô gầy
Đường đây đó đã đóng băng, tuy thế
Vẫn rầm rì con suối nhỏ gần đây
Hồ giá lạnh. Cùng đám người vui vẻ
Ông láng giềng săn thú phía rừng cây
Và dẫm nát những đồng mì cạnh đấy
Tiếng chó sủa làm hàng phong thức dậy
II
Đã đến mùa xưa nay tôi yêu nhất
Cả mùa xuân tôi cũng chán vì buồn
Vì ý nghĩ và trái tim quá chật
Vì trong người khó chịu ốm đau luôn
Tôi yêu tuyết yêu mùa đông khe khắt
Có gì bằng khi dưới ánh trăng tuôn
Anh phóng xe và bên anh âu yếm
Cô bạn gái cầm tay anh cười mỉm
III
Thật là thích đi đôi giày lưỡi thép
Trượt trên băng đang phủ kín sông ngòi
Chao, ngày lễ của mùa đông tuyệt đẹp
Nhưng cái gì cũng giới hạn mà thôi
Băng và tuyết đúng nửa năm, thật khiếp
Gấu cũng buồn - Ai có thể, than ôi
Phóng xe dạo cùng các cô gái trẻ
Hay ngồi sưởi hàng tháng trời như thế?
IV
Mùa hè đến - vui, rực vàng. Chắc chắn
Tôi cũng yêu nhưng nóng bụi vừa vừa
Vì cái nóng làm thông minh sút hẳn
Ta như đồng khô cạn chỉ chờ mưa
Và không thể làm gì ngoài cáu bẳn
Lo đều đều uống nước sớm, chiều, trưa
Và rồi nhớ, tiếc mùa đông buồn bã
Ta lại ngồi làm kem pha nước đá
V
Những ngày cuối mùa thu thường bị ghét
Tôi thì không, tôi thích đúng mùa này
Như cô bé con riêng luôn thua thiệt
Nó vẫn làm tôi thiện càm xưa nay
Với vẻ đẹp hơi mang màu tiễn biệt
Trong bốn mùa, mùa lá rụng, mây bay
Được tôi thích và yêu nhiều hơn cả
Vì nó có cái gì riêng, khác lạ
VI
Khó giải thích vì sao...Ừ, có lẽ
Như chúng ta ai đó bỗng bất ngờ
Thích cô gái mắc bệnh lao gầy, bé
Chỉ chờ ngày...Luôn lặng lẽ, thờ ơ
Và đôi lúc một nụ cười e lệ
Nở rồi tàn trên môi héo bâng quơ
Mà còn đỏ ít nhiều, nhưng ai biết
Nay cô sống, ngày mai cô đã chết
VII
Ôi mùa thu, mùa buồn đầy thi vị
Tôi yêu sao cảnh đẹp những ngày này
Yêu những lúc khi thiên nhiên huyền bí
Đang từ từ lột xác cả rừng cây
Đều mặc áo đỏ hay vàng - Không nghỉ
Trên bầu trời là những đám mây bay
Và chốc chốc để rơi vài giọt nắng
Thần mùa đông đã đứng chờ im lặng
VIII
Cùng mùa thu tôi thấy mình trẻ lại
Cơ thể tôi rất hợp lạnh - bắt đầu
Tôi thấy thích những thói quen thoải mái
Của đời thường, ăn rồi ngủ thay nhau
Máu chảy mạnh, lòng thảnh thơi, hăng hái
Tôi thấy đời lại đẹp, hết buồn đau
Tôi là thế, dễ vui và hạnh phúc
(Nhưng xin lỗi vì thơ hơi trần tục)
IX
Ngựa được thắng yên cương, đuôi đập mạnh
Nó và tôi phi một mạch ra đồng
Dưới chân nó là lớp băng rất mảnh
Vỡ nghe giòn đầy thú vị. Đầu đông
Ngày chóng tắt, chiều đã hơi chớm lạnh
và bếp lò liền mấy tháng bỏ không
Giờ lại cháy khi bùng khi âm ỉ
Tôi ngồi sưởi và trầm ngâm suy nghĩ
X
Và lúc ấy quên mọi điều, lặng lẽ
Tôi lâng lâng trong suy tưởng bất ngờ
Câu và chữ hiện dần lên nhè nhẹ
Và tâm hồn như phiêu bạt trong mơ
Trôi, thổn thức, tìm tòi, trôi...cứ thế
Và cuối cùng thấy mạch, chảy thành thơ
Cùng lúc ấy bao bạn bè không hẹn
(Họ là người tôi tạo nên) lại đến
XI
Rồi trong đầu các ý hay trỗi dậy
Vần bỗng dưng tự tìm đến, thế là
Tay đòi bút, bút lại đòi trang giấy
Thơ từng dòng lai láng cứ trào ra
Như con tàu đang đứng yên đâu đấy
Bỗng bất ngờ được lệnh phải đi xa
Các thuỷ thủ kéo neo, buồm gió lộng
Con tàu lắc lư và rẽ sóng...