26/04/2024 06:37Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới

Luận thi kỳ 25
論詩其二十五

Tác giả: Nguyên Hiếu Vấn - 元好問

Thể thơ: Thất ngôn tứ tuyệt; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Nam Tống, Kim
Đăng bởi Vanachi vào 12/10/2008 02:36

 

Nguyên tác

亂後玄都失古基,
看花詩在只堪悲。
劉郎也是人間客,
枉向東風怨兔葵。

Phiên âm

Loạn hậu Huyền Đô thất cổ cơ,
Khán hoa thi tại chỉ kham bi.
Lưu lang dã thị nhân gian khách,
Uổng hướng đông phong oán thố quỳ.

Dịch nghĩa

Sau loạn, quán Huyền Đô đã mất nền móng,
Trong bài thơ xem hoa chỉ thấy buồn.
Chàng Lưu cũng là người của nhân gian,
Uổng hướng gió đông trách hoa thố quỳ.

Bản dịch của Điệp luyến hoa

Sau loạn, Huyền Đô đà mất móng,
Xem hoa thơ ấy chỉ ai bi.
Chàng Lưu cũng ở nhân gian vậy,
Uổng hướng gió đông trách thố quỳ.
Trong bài Huyền Đô quán đào hoa 玄都觀桃花, Lưu Vũ Tích 劉禹錫 thông qua việc mọi người đi ngắm hoa đào ở Huyền Đô quán để châm biếm giới quý tộc mới đương thời. Trong bài thơ này, hình ảnh ngàn gốc hoa đào tượng trưng cho những kẻ quý tộc mới lên do đầu cơ chính trị thời đó, còn những người xem hoa là những kẻ xu thời nịnh thế, bám víu vào những người có thế lực. Con đường danh lợi giống như đường đi xem hoa đào, bị bụi hồng táp mặt. Câu cuối của bài thơ tác giả dùng chữ "Lưu lang" chỉ tích Lưu Thần 劉晨 đi chơi chốn Thiên Thai, nhưng cũng chính là chỉ ông (cùng họ Lưu), ý nói những chuyện lợi lộc này đều sau khi ông đã bị biếm ra ngoài.

Sau đó Lưu Vũ Tích còn làm thêm bài Tái du Huyền Đô quán 再遊玄都觀, biểu thị lòng bất khuất và sẵn sàng đấu tranh của mình với lớp quý tộc mới lên.

Bài thơ này bình luận về hai bài thơ trên của Lưu Vũ Tích. Nguyên Hiếu Vấn luôn chủ trương ôn nhu đôn hậu, phản đối thơ châm trích khắc bạc. Hai câu đầu phác hoạ hình ảnh bài thơ Tái du Huyền Đô quán của Lưu Vũ Tích, loạn ở đây ám chỉ sự biến đổi trong triều đình khiến Lưu Vũ Tích bị biếm trích, hoạn quan chuyên quyền, phiên trấn cát cứ. "Khán hoa thi" chỉ bài Huyền Đô quán đào hoa, Nguyên Hiếu Vấn muốn nói Lưu Vũ Tích chỉ nên buồn thương chứ không nên dùng lời lẽ châm biếm, khiến bài Tái du Huyền Đô quán kém nhã. Hai câu sau của bài ý nói Lưu Vũ Tích cũng chỉ là phàm nhân nên trách uổng thố quỳ.

In từ trang: https://www.thivien.net/ » Nguyên Hiếu Vấn » Luận thi kỳ 25